Finanse p stwa Wypych)6 297

Zarządzanie kapitałem obrotowym

4) możliwości zastosowania dodatkowych zabezpieczeń np. zastawu określonych dóbr lub należności,

5) zewnętrznych warunków działania klienta, które mogą mieć wpływ na wypłacalność klienta.

Kolejnym zagadnieniem jest wypracowanie w przedsiębiorstwie polityki inkasowania należności. Krokiem wstępnym w kwestii metodycznie określonej polityki jest dobra i szybka informacja o klientach i ich należnościach, co wymaga monitorowania klientów'.

Polega to na wprowadzeniu wszystkich faktów w przekroju klientów do kartoteki. Najkorzystniej jest prowadzić ją za pomocą techniki komputerowej (przykład kartoteki poniżej).

Kartoteka

Klient	Kwota jeszcze nie wymagalna	Kwota przeterminowana
Klient	Kwota jeszcze nie wymagalna	do 1 m-ca	do 2 m-cy	powyżej2 m-cy
A	500
B	100	40	50
Z	200			500
	150

Tak prowadzona kartoteka pozwala oceniać stan należności w przedsiębiorstwie na każdy moment, szybko zastosować stosowne instrumenty wobec klientów, którzy nie płacą w terminie a ponadto pozwala na ocenę historii klienta służącej wcześniej omówionym zasadom kredytowania. Np. pojawienie się przeterminowanych należności u klienta może wiązać się z odmową kredytowania. Odmowa ta może dotyczyć najbliższej dostawy do momentu wywiązania się klienta z zobowiązania. Wystąpienie przeterminowania może też wywołać utratę możliwości kredytowania na pewien czas.

Wspomniane wyżej instrumenty lub inaczej sposoby windykowa-nia należności mogą polegać na:

1) upomnieniu telefonicznym,

2) upomnieniu listownym,

3) wstąpieniu na drogę sądową,

4) przekazaniu zaległych należności firmom, które zajmują się ściąganiem,

5) sprzedaży długów.

Sprzedaż długów (inaczej factoring) bankowi bądź innej firmie specjalizującej się w inkasie należności odbywa się za odpowiednim wynagrodzeniem faktora (nabywcy). Bank lub wyspecjalizowana firma płaci za sprzedaną jej należność w momencie zakupu. Daje to gotówkę przedsiębiorstwu natychmiast. Dłużnicy są natomiast informowani o tym, kto przejął ich długi i ma prawo ich egzekucji.

Ostatni (piąty) element polityki kredytowej dotyczy stosowania tzw. skonta a więc korzyści dla odbiorców realizowanych poprzez opusty cen w przypadku kiedy płacą gotówką lub w krótkim z góry określonym zwykle kilkudniowym terminie. Udzielenie takich opustów pozwala przyspieszyć spływ należności poprzez skrócenie przeciętnego okresu kredytowania i to w formie nierygorystycznej tzn. inicjatywę w tym względzie wykazuje nabywca. Nabywca ocenia zarówno poziom korzyści jak i swoje możliwości płatnicze w danym momencie. Jeśli nawet poziom korzyści uzna za wysoce zadowalający brak płynnych środków uniemożliwia klientowi skorzystanie z opustu. Stopa opustu może niekiedy stanowić konkurencyjną dla przedsiębiorstw formę lokat bieżących nadwyżek finansowych w stosunku do ofert pochodzących z rynku kapitałowego a szczególnie ze strony banków (krótkoterminowe lokaty, bony itp.).

Przykład stosowania skonta. Przedsiębiorstwo udziela kredytu na 50 dni skonto wynosi 3 % jeśli zapłata nastąpi przed upływem 10 dni. Przeliczenie poziomu korzyści wynikającej ze skonta na roczną stopę:

— x —= 28,8%

97 40

W tej sytuacji już bardzo łatwo jest ocenić poziom korzyści ze skonta w stosunku do innych możliwości np. lokat lub kredytu bankowego na finansowanie zapasów.

2.3. Zarządzanie gotówką i krótkoterminowymi papierami wartościowymi

Celem zarządzania gotówką jest tak jak w przypadku zapasów i należności zmniejszanie jej ilości w przedsiębiorstwie, a przez to zwiększanie zyskowności gospodarczej, bez ograniczenia działalności gospodarczej i narażenia na ryzyko utraty płynności. A więc praktycznie chodzi tu także o swoiste poszukiwanie optimum i wdrażanie go do rzeczywistości.

■łoi