historia dyplomacji (263)

Zbyt wiele istniało, uprzedzeń pod tym względem w dawniejszej historiografii polskiej i europejskiej, by dotychczasowe opracowania mogły stać się dostateczną podstawą takiej oceny. Trudno zresztą nie dostrzec i pewnej ewolucji, dokonywającej się w miarę rozwoju dyplomacji Wettynów. Polegała ona na zwiększeniu się zakresu informacji; jest to bardzo wyraźne, gdy porówna się np. sytuację w początkowym okresie wojny północnej i końcowym. W każdym razie, posługując się dyplomacją polską i saską, Wettynowie mieli więcej danych do zdobycia sobie dobrej orientacji w sytuacji międzynarodowej niż ktokolwiek z ich poprzedników na tronie polskim. Ułatwiało to grę polityczną przede wszystkim ministrom saskim, w mniejszym stopniu także Rzeczypospolitej, bowiem ich dostęp do informacji był o wiele bardziej ograniczony. Jeżeli możliwości te, zwłaszcza za Augusta III, nie zostały należycie wykorzystane, wynikało to z oddziaływania czynników, przy których rola dyplomacji była drugorzędna.

ROZDZIAŁ IV

OCENA DYPLOMACJI POLSKIEJ CZASÓW SASKICH

Niedostosowanie się dyplomacji polskiej do przemian, jakie w zakresie służby dyplomatycznej nastąpiły w Europie, podobnie zresztą jak słabość całej Rzeczypospolitej, zaważyły ujemnie na możliwościach osiągania przez nią poważniejszych sukcesów. Stosunkowo najsprawniej działała dyplomacja polska w toku wojny północnej, kiedy można dostrzec ciągłość podejmowanych zabiegów i podporządkowanie ich szerszym założeniom. Później mamy do czynienia przeważnie z nie powiązanymi akcjami o bardzo ograniczonej skuteczności, i to bez względu na to, z jakich wychodziły ośrodków dyplomatycznych Rzeczypospolitej.

W rezultacie istniejących dysproporcji między stanem polskiej' i saskiej dyplomacji podstawowe osiągnięcia polityki królewskiej wiązały się przede wszystkim z działalnością dyplomatów saskich. Należało do nich m.in. utworzenie ligi północnej, doprowadzenie do układu wiedeńskiego z 1719 r., czy do sojuszu warszawskiego z 1745 r. Przy wszystkich tych akcjach rola dyplomacji polskiej była znikoma; w większości wypadków postawa Rzeczypospolitej magnatów i szlachty nie pozwalała również na pełne wykorzystanie uzyskanych sukcesów. To właśnie Sasi stworzyli dobrze rozbudowaną sieć stałej dyplomacji. Jakkolwiek posługiwali się przy tym tytułem przedstawicieli króla polskiego, uważali się przecież za zależnych od saskich ośrodków dyspozycyjnych i działalność ich miała przede wszystkim na względzie jeżeli nie wprost interesy Saksonii, to przynajmniej dynastyczne Wettynów, a dopiero na dalszym miejscu Rzeczypospolitej.

Sytuacja taka miała zdecydowanie negatywny wpływ na funkcjonowanie państwa polskiego. Nie tylko trudniej przychodziło rozwiązywać aktualne kwestie polityki międzynarodowej, jakie stawały przed Rzeczą-pospolitą, ale i ministrowie polscy pozbawieni byli systematycznego do-

\ 469

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
historia dyplomacji (265) stawitielami, akredytowanymi w Warszawie. Ponieważ nie istniały pod tym wz
Kennan
6 334 (JKOKtiK F. KFNNAN Tak, i właśnie pod tym względem nauczanie historii w szkołach ameryk
424,425 nymi. Wiele dramatów — Kordian i Dziady to przykłady charakterystyczne — cechuje pod tym wzg
82761 Obraz1 (20) 272 MI5TRZ 5MITH I AMIOŁ duchowym letargu. Przodującą pod tym względem przez wiel
89064 Obraz05 (7) ale historyk chciałby mieć pod tym względem jednak całkowitą pewność. Przełom w b
skanuj0010 (290) Pod. tym względem jej program bliski byl 1 niewątpliwie symbolizmowi. Patrząc z dzi
IMG686 (2) 668 MONOLOG wEWH pod tym względem takie jego powieści, jak Zmierzch świata (1962), Zasypi
EDUKACJA ELEMENTARNA drom „pustego gniazda”. Ostatnia faza nie przynosi poprawy pod tym względem.
tn pnm142 Oleńka ma ustępuje Kmicicowi pod tym względem Przede ■iiyitlum »tara mę dbać o opinię swoj
S5008184 mieszkającej. Pod tym względem groby, jako zespoły zamknięte, są bardziej inatraktywne. Nic
SCAN0664 28 Gustaw Le Bon, Psychologia tłumu cząstka tłumu upodabnia się pod tym względem — jak zres

więcej podobnych podstron