img094
116
samą łatwością jak mówił. W tym kontekście zdumiewa pojawienie się w nordyckim panteonie postaci Bragiego, męża bogini Idunn i boga poezji. Wiele wskazuje jednak na to, że jest to postać późno dołączona do panteonu59.
Odyn swe wtajemniczenia okupuje cierpieniem (pozbawieniem jedzenia i picia, wystawieniem na chłód lub żar, zranieniem lub okaleczeniem), co jest typowym elementem praktyk inicjacyjnych, których sednem jest rytualna śmierć i zmartwychwstanie. Odyn ze swojego 1. pierwotnego stanu braku wiedzy lub ważnej symbolicznie rzeczy, 2. pogrążając się w mocy śmierci i odradzając na nowo, 3. przechodzi do stanu wyższego, w którym wiedzę tę (lub rzecz) już posiada (J.P. Schjddt 1998, 34). Ale pochodzi ona zawsze z innych światów: kobiet lub bogiń, Wanów i Olbrzymów, czyli w swym najgłębszym sensie po prostu z zaświatów.
Odyn oddał Olbrzymowi Mimirowi w zastaw jedno oko, według Snorriego60 za łyk wody z Mimisbrunr, źródła wiedzy i mądrości. Dlatego przedstawiany jest jako jednooki. Już w IX wieku Thorbjom homklofi (Hrafnsmal v. 83) nazywa Ody na Jednookim mężem Frigg”, a przedstawienie pozbawionej jednego oka postaci na plakietkach z Torslundy pozwala cofnąć ten motyw jeszcze głębiej w czasie.
Jak pamiętamy, w Voluspa (28) wieszczka powiada:
Wiem wszystko Odynie, gdzieżeś ukrył oko:
Wewnątrz sławnego źródła Mimira!
Pije miód Mimir każdego ranka,
Z zastawu Valfodra.
Tracąc wiele ze zwyczajnej zdolności widzenia, Odyn zyskiwał zdolność widzenia nadprzyrodzonego. A brak jednego oka, podobnie jak inne tego rodzaju ułomności (np. okulawienie lub brak ręki), jest widomym znakiem związków z zaświatami. Wspomniane już źródło Mimira (wrócimy jeszcze do niego) ma zresztą naszym zdaniem tę ciekawą cechę, że jest składnicą symbolicznie ważnych dla nordyckiej mitologii organów61.
Składając sobie siebie samego (sialfr sialfwri) na ofiarę Odyn zawisł na drzewie świata - Yggdrasillu. Jego samoofiarę opisuje fragment Havamal (138-143), zwany runatals thattr, niewątpliwie jeden z najtrudniejszych do interpretacji fragmentów Eddy.
59 Etymologia jego imienia wywodzona jest od bragr, poezja, oznaczającego też w rzeczownikowej formie „najlepszego” czyli władcę i w tej postaci zestawianego z rzymskim flamen i indyjskim brahman, oznaczającym kapłana (patrz niżej, s. 230-232).
60Gylf 15; por. G. Steinsland 1979, 135-138.
61 Patrz niżej, s. 300-301.
Ja wiem, że wisiałem, na drzewie wiatrem owianym pełnych dziewięć nocy.
Włócznią przebity i oddany Odynowi, sam sobie samemu.
Na tym drzewie, o którym nikt nie wie z jakich rośnie korzeni.
Bez chleba zostawiony i bez napoju w rogu patrzyłem w dół;
wziąłem ja runy, wołając wziąłem i spadłem potem na ziemię.
Dziewięć pieśni potężnych, dał mi syn Bolthora, Bestii ojca; i pić zacząłem miody drogocenne, nalane z Odreyrir.
Zacząłem dojrzewać i nabierać mądrości i rosnąć i dobrze się miewać.
Słowo mi do słowa słowo przywodziło, dzieło mi do dzieła dzieło przywodziło.
Runy musisz poznać i czytelne znaki, bardzo wielkie znaki bardzo silne znaki.
Barwił je fimbulthulr, a bogowie stworzyli, a wyrył je boski Hroptr [Odyn]
Odyn dla Asów, a dla Elfów Dainn,
Dwalinn dla Karłów,
A[l]svidr dla Olbrzymów.
Ja też sam je ryłem.
Dalej następują strofy odnoszące się do sposobów sprawowania kultu religijnego (Hav. 144-145). Zajmiemy się nimi w innym miejscu. Potem, w tak zwanym Ijodaltal, Odyn wylicza osiemnaście (nie dziewięć) pieśni magicznych, które potrafi zastosować. Ale liczbę dziewięć, skądinąd szczególnie związaną z Ody-nem, należy tu rozumieć jako znak pełni. Wisząc o głodzie i chłodzie na drzewie przez dziewięć dni, Odyn dopełnił w całości misterium wtajemniczenia i śmierci, dlatego mógł otrzymać wyrażoną ponownie przez dziewiątkę całość wiedzy o magicznych pieśniach, których licząc trywialnie może być oczywiście więcej (J.P. Schj0dt 1988, 38-39).
Ponieważ słowo runa (run) oznacza nie tylko literę runiczną, ale przede wszystkim „tajemnicę, wiedzę magiczną” w interpretacji runatals thattr nie można ograniczyć się do kwestii poznania przez Odyna znaków futharku. Przez
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
300 (41) kasia: Jak ci z tym, Jolu? jola (śmieje się): Może to ważne dla ciebie, Zosiu, ale dla mnie
seksuologią, jak również tym, które będą zajmować się pozaseksuologiczną pracą pomocową,
i Bombaju, jak i w VII-wiecznej Arabii. W wizjach pojawia się postać proroka Mahounda31. Imieniem ty
W tym miejscu może pojawić się pytanie: jak to możliwe, że grafit o właściwościach wytrzymałościowyc
P4290168 WIEK XIX - PANEL II W tym kontekście konieczne wydają się badania nad polityką narodowościo
S2 V. JAK REALIZOWAĆ NOWĄ RELACJĘ1. Kiedy pojawiają się problemy Istnieje wiele sytuacji, w których
16 17 [Rozdzielczo?? Pulpitu] i tym etapie rozwuju pojawia się szereg istotnych, foyemj, jwwhic/nc]
Gennep Obrz?dy przej?cia2 Jak łatwo zauważyć, rytuafy inicjacji pojawiająca się w iraterącfj sktc
JAK STWORZYĆ DOBRY NEWS?Zasada 5W: KTO? CO? GDZIE? KIEDY? DLACZEGO/ JAK? We fleshu nie musi pojawiać
KONSTATACJA KONTEKSTÓW: Dwukrotnie pojawia się przymiotnik „polityczny” który odnosi się do myśli i
Znaczenie zasad podatkowych dla systemu podatkowego 61 W tym czasie w doktrynie pojawiły się różnoro
12971 img499 (3) 126 Sacrum i profanum Jak wiadomo, od XVII wieku pojawiła się w kręgach uczonych Ch
więcej podobnych podstron