IMGP9081

26 B. de SatiagOn - Rzecz z dziejów Nowej Hiszpanii

pejska często początki tej dyscypliny lokuje dopiero w XIX wieku, w Ameryce Łacińskiej tradycja antropologiczna zaczyna się o wiele wcześniej, a za jednego z pierwszych antropologów uznaje się właśnie Bemardino de Sahaguna. Wprawdzie cel, jaki przyświecał jego pracy - skuteczna ewangelizacja Indian - we współczesnych antropologach może budzić rezerwę, efekt jego działań jest na wskroś antropologiczny. I choć w XVI wieku nie istniała jeszcze etnologia jako dyscyplina naukowa, to paradoksalnie pojawiali się już pierwsi przedstawiciele tej dyscypliny. To dzięki Sahagunowi otrzymaliśmy jeden z pierwszych opisów indiańskiej rdzennej kultury. Podobne dzieła jeszcze przez długi czas będą wychodziły spod pióra antropologów, ale to Sahagunowi udało się znaleźć w tej pierwszej grupie autorów na kontynencie amerykańskim.

Nota redakcyjna

Tłumaczenie to zostało wykonane na podstawie edycji Historia generał de las cosas de la Nueva Espańa opracowanej przez Angel Maria Garibaya. Edycja ta nie jest jednak pozbawiona błędów, dlatego słowa pomyłkowo odczytane i wpisane przez Garibaya zostały poprawione na podstawie wydania Historia generał opracowanego przez Alfredo López Austina i Jose-fmę Garda Quintana. Przekład był konfrontowany z istniejącymi polskimi tłumaczeniami fragmentów dzieła Sahaguna, głównie w książce M. Frankowskiej (1987) oraz w artykule R. Tomickiego (1986). Hymny znajdujące się w Aneksie VI do Księgi II zostały przetłumaczone na podstawie przekładu z nahuatl na język angielski dokonanego przez Thelmę D. Sullivan (Pńmeros memoriales 1997).

Przekładu Księgi I, III oraz Aneksu do Księgi II dokonała Kamila Baraniecka, a przekładu Księgi II - Marta Leszczyńska.

Szczególne podziękowania za pomoc w przygotowaniu tłumaczenia chcemy złożyć prof. Elżbiecie Siarkiewicz oraz dr Katarzynie Mikulskiej-Dąbrowskiej.

Bibliografia

Teksty źródłowe

Duverger Ch.

1990 La Conuersión de los Indios de la Nueva Espaha eon el texto de los Cologuios de los Doce de Bernardino de Sahagun (1564), Edicio-nes ABYA-YALA, Quito.

Florentine Codex...

1952-1980 Florentine Codex. General History of the Things of New Spairt, transl. i ed. A. J. O. Anderson, Ch. E. Dibble, 12 vols, University of Utah Press, Santa Fe.

Sahagun de B.

1985 Historia generał de las cosas de la Nueva Espańa, ed. A. M. Gari-bay, Porrua, Mexico.

1988-89 Historia generał de las cosas de la Nueva Espańa, ed. A. López Austin, J. Garcia Quintana, Alianza Quinto Centenario, Madrid.

1997 Primeros Memoriales. Paleography of Nahuatl Text and English Translation, transl. Th. D. Sullivan, University of Oklahoma Press, Oklahoma.

Zmierzch Azteków...

1961 Zmierzch Azteków. Kronika zwyciężonych, indiańskie relacje o podboju, wyb. M. León-Portilla, PIW, Warszawa.

Opracowania

Blanco J. J.

2000 La literatura en la Nueva Espańa. Conąuista y Nuevo Mundo, Cal y arena, Mexico.

Florescano E.

2002 Sahagun y el nacimiento de la crónica mestiza, „Relaciones 91”, vol. XXIII, s. 77-94.

Frankowska M.

1987 Mitologia Azteków, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa.

Garibay de A. M.

1985 Proemio generał, w: B. de Sahagun, Historia generał de las cosas de la Nueva Espańa, Editorial Porrua, Mexico.

León-Portilla M.

2002 Bernardino de Sahagun. First Anthropologist, University of Oklahoma Press, Oklahoma.