IMGP9083

40 B. de Sahagiin - Rzecz z dziejów Nowej Hiszpanii

Ów, jako jego wikariusz, służył od chwili, kiedy z nagła ofiarował się wyjść na spotkanie przeciwnikom. Zaistniała bowiem potrzeba, by ów Pain-al, co oznacza szybki, śpieszny, osobiście wyszedł zagrzać ludzi, żeby z całym pośpiechem wyruszyli do starcia z wrogami.

Po śmierci, w trakcie święta, jakie wyprawiano ku jego czci, jeden z kapłanów brał wizerunek tegoż Painala przybrany wieloma bogatymi ozdobami jak bóg. I szli z nim w bardzo długiej procesji, a wszyscy szli szybko, więcej biegnąc - tak samo ten, co go niósł, jak i ci, co podążali za nim.

W ten sposób wyrażali pośpiech, jaki często bywa potrzebny, by odeprzeć wrogów, którzy nie wiedząc o nim, atakują, szykując zasadzki.

ROZDZIAŁ 3

Mowl o bóstwie zwanym Tezcatllpoca, które zostało powszechnie uznane za boga pośród rdzennych mieszkańców Nowej Hiszpanii.

Jest ono drugim Jowiszem

Bóstwo zwane Tezcatlipoca uznawane było za prawdziwego boga i niewidzialnego, który chodził po wszystkich miejscach, w niebie, na ziemi i w piekle. I utrzymywali, że kiedy chodził po ziemi, wywoływał wojny, wrogość i niezgodę; stąd brało się wiele znojów i niepokoi.

Mówili, że on sam podburzał jednych przeciw drugim, by trwali w star nie wojny. Przez to nazywali go Necoc Yaotl, co znaczy: ‘siewca niezgody po obydwu stronach’.

I mówili o nim jedyny, który rozumiał się na rządzeniu światem, oraz to, że tylko on dawał powodzenie i bogactwa, i że jedynie on je odbierał, gdy przyszła mu ochota. Dawał bogactwa, powodzenie i sławę, a także siłę i włości, również godności i tytuły, i odbierał je, gdy przyszła mu ochota.

Dlatego też lękali się go i poważali, ponieważ mniemali, że w jego rękach pozostawało wznoszenie i obalanie, w zależności od czci, jaką mu oddawano.

ROZDZIAŁ 4

Mówi o bóstwie zwanym Tlóloc Tlamacazquf

Bóstwo zwane Tlaloc Tlamacaząui było bogiem deszczu.

Utrzymywali, że zsyłał on deszcze, aby nawodniły ziemię. Dzięki tym deszczom rosły wszystkie rośliny, drzewa, owoce oraz pozostałe pożywienie. Utrzymywali także, że zsyłał on grad, pioruny i grzmoty. Również ulewne burze i niebezpieczeństwa czyhające na rzece czy na morzu.

Zwał się on Tlśloc Tlamacaząui, co oznacza boga, który mieszka w ziemskim raju oraz daje ludziom pożywienie konieczne do zaspokojenia potrzeb ciała.

Posługi wykonywane ku jego czci są opisane w drugiej księdze', pośród świąt dedykowanych różnym bóstwom.

ROZDZIAŁ 5

Mówi o bóstwie zwanym Quetzalcóatl, bogu wiatrów

Quetzalcóatl, choć był człowiekiem, uważany był za boga. Mówiono, że zamiata on drogę bóstwom wody. Zgadywali, kiedy miało to miejsce, ponieważ przed rozpoczęciem deszczy nadchodzą silne wiatry i kurzawy. Właśnie dlatego mówiono, że Quetzalcóatl, bóg wiatrów, zamiata ścieżki bóstwom deszczu, by przyszły i przyniosły deszcz.

Ofiary i ceremonie organizowane ku czci tego bóstwa zostały opisane dalej, w drugiej księdze^{1 2}.

Ozdoby, w które go przybierano, są następujące. Na głowie miał mitrę z pękiem piór zwanych ąuetzalli. Mitra była ubarwiona jak skóra tygrysa³. Twarz miał barwioną na czarno, podobnie całe ciało.

Nosił też koszulę podobną do alby, haftowaną, która nie sięgała mu dalej niż do pasa. Miał kolczyki z turkusowej mozaiki, a także naszyjnik ze złota, z którego zwieszały się drogocenne muszle ślimaków.

Na plecach jako godło nosił pióropusz przypominający języki ognia.

Od kolan w dół nosił nagolenice ze skóry tygrysa, z których zwieszały się muszelki ślimaków. Miał obute sandały barwione na czarno i pokryte pirytem.

W lewym ręku trzymał okrągłą tarczę z pięciokątnym rysunkiem, który zwą klejnotem wiatru.

W prawym ręku trzymał berło podobne do pastorału. Na górze było zawinięte, jak pastorał, pięknie wysadzane kamieniami. Nie było jednak tak długie, jak pastorał. Ze względu na zajmowane miejsce przypominało pochwę miecza.

Quetzalcóatl był również wielkim kapłanem świątyni.

Por. Ks. II, rozdział 25.

Por. Ks. II, rozdział 19.

Chodzi o jaguara. Sahagun drapieżne koty określał mianem tygrysa.