S' rw4ćAW/vo»

W. 5

U

Owna l^dtuaS-óu

><jŁ>

y

1XL

\ov-' ‘^L

S-obo

0«vO

a spo-

j \,*/a u*^^vłA-

mc

/o l JJ.TW *

a

_cJ;5"'’Al^v' oU) Ck> S

l 0v> (/^*^- \>aot

- j^>P^dstawy technologii wybranych bioproduktów

MSoi ^

V^^Cv"

2$flf

v^^wa\

tók.^

©łć

^ufcT-

l*f

U/jN —T\jtł -Tcvt -

cy inę w postaci sodowej lub potasowej soli benzylopenicyliny. Do wyodrębnij penicyliny G można również stosować procesy jednostkowe podane na rys. 4.2 * Enzymatyczna deacylacja soli potasowej penicyliny G do kwasu 6-amj_no pemcylanowego jest katalizowana acylazą penicylinową zrekombinowanw^ aktem (£. coli, Pseudomonas melanogęnus) lub hydrolazą estrów aminokwj. sowych z Xanthomonas citri, które selektywnie odszczepiają grupą benzylowa od cząsteczki antybiotyku.

Innymi przykładami zastosowania mikroorganizmów w tym obszarze są:

. |j otrzymywanie bioproduktów przy utyciu mtkrorif*jnizmnWE

Vrvvi^U>(vQ-

^■n

ę)Ki-^

0/^u.śic ^3*5

To UT^CA^Ck

M

&

iA*

v

P

r^: L

■VeOij^!

u

LAjWN¹

©fcCf'Vⁱi

wytwarzanie produktów pośrednich (kwas 7-aminocefaIosponnowy; 7-AC) w kilkuetapowej technologii enzymatycznej z udziałem oksydazy D-ami-nokwasowej z drożdży (Trigonopsis variabilis lub Rhodotorula gracilis) i acylazy glutarylo-7-cefemowej z bakterii (Arthrobacter sp., Comamnnas sp. lub Pseudomonas sp.);

bezpośrednia biosynteza kwasu 7-AC oraz kwasu 7-aminodeacetoksycefa-losporanowego (kwas 7-ADC) przez zrekombinowane szczepy Penicilliun chrysogenum z genami szlaku biosyntezy cefalosporyn.

6.12.2.

Otrzymywanie hormonów sterydowych

Hormony sterydowe nie są naturalnymi metabolitami komórek drobnoustrojów. W technologii tych związków mikroorganizmy sterują etapem zwanym biotrans-formacją lub biokonwersją steroli, będącym wycinkiem łańcucha bioprocesów związanych z ich syntezą. Informacja genetyczna zakodowana w genomie komórki jest wykorzystywana do przeprowadzenia tylko jednej, określonej reakcji.

Podstawę przemysłowej syntezy hormonów sterydowych stanowi połączenie mikrobiologicznych przemian steroli z przemianami chemicznymi, np. sterole roślinne są przekształcane chemicznie w substancję S i progesteron, g następnie enzymy grzybów Rhizopus nigricans i Curvularia lunafa katalizują reakcję hydroksylacji (włączenie do cząsteczki sterolu grupy OH), a dehydrogenazy izolowane z hodowli bakterii Corynebacterium i promieniowców 51 myces - reakcję dehydrogenacji (odszczepienie atomów wodoru) w poi i C-2.

óC

6.12.3.

Otrzymywanie leków o strukturze białkowej

uAca-

■r

r !

Leki wytwarzane metodami inżynierii genetycznej są rekombinowanymi biał otrzymywanymi m in. dzięki biosyntetycznym zdolnościom bakterii i drożdż zaletami są: duża skuteczność, bezpieczeństwo, nowe możliwości terapeut ^Łi się leczyć chorób, krótszy niż w klasycznai

nologii czas wdrożenia, a wadami: wyłączność podawanii czona stabilność w roztworze, możliwość powstawania n ciwciał, które przy powtórnym podaniu mogą stwarzać dii koszt. Wprowadzenie genów z organizmu dawcy do fergU wadzenie do ich ekspresji skutkuje „produktem otrzymaj! logii rekombinowanego DNA (technologii rDNA)”, urno dowolnego produktu genu (np. ludzkiego), niezakodowH nomie, w komórkach odpowiedniego gospodarza (np. £ nych w zasadzie ilościach.

Dzięki szybkim postępom inżynierii genetycznej w transgenicznych drobnoustrojów i linii komórkowych zd( syntezy leczniczych białek ludzkich opracowano nowe t biofarmaceulyków - leków polipeptydowo/bialkowych, t insulina, hormony wzrostu, gonadotropiny). cytokiny (m ny, czynnik nekrozy nowotworów), czynniki wzrostu (tą nik wzrostu, czynnik wzrostu skóry, erytropoetyna -(czynniki krzepnięcia VIII, IX, XII, XIII), czynniki fibry wy aktywator plazminogenu. stafylokinaza, streptokinazi Produkcja leków o strukturze białkowej była pi zastosowaniem technologii rekombinowanego DNA. maceutyki, np. tkankowy aktywator plazminogenu -1 tropoetyna - Epogcn (Amgen), interferon-a (INF-a) - j miały zastępować lub uzupełniać niedobór natywnych nie niektórych aminokwasów w tych lekach, dołączet nokwasu lub łańcucha aminokwasów oraz fuzja dwu mogą być przydatne obecnie lub w nieodległej przy biologicznego okresu półtrwania, 2) otrzymywania leków, 3) zmiany ich immunogenności, 4) otrzym białek terapeutycznych.

Jak wspomniano wcześniej, drożdże są szczegi Hrzem obcych genów. Na pierwszy plan wysuwają i być produkowane z wykorzystaniem wektorów dro magają potranslacyjnej modyfikacji białka, np. anty B wywołujący zapalenie wątroby (szczepionki T«| -Vax*), powierzchniowe antygeny wirusów opryn Plasmodium vivax - malarii. W komórkach drożdż) interferony a, fi i y o działaniu przeciwnowotwot oraz hormon EGF stymulujący wzrost naskórka is tkankowych, co wykorzystuje się w okulistyce ono niu ran po wypadkach lub operacjach.

jt^ujag pod uwagę niektóre właściwości drozd oraz ich potranslacyjnej modyfikl