IMG14
POSTAWY I ICN ZMIANA 8 1
gdzie P oznacza postawę wobec obiektu x; p. oznacza i-te przekonanie podmiotu na temat obiektu x, czyli subiektywne prawdopodobieństwo, że obiekt x ma cechę i; o, zaś oznacza ocenę cząstkową cechy i. Ilustrację zastosowań tego równania zawiera tabela 43.1.
Badania wskazują, że na podstawie znajomości siły przekonań i implikowanych przez nie ocen cząstkowych można przewidzieć ogólną postawę wyznawcy tych przekonań wobec danego obiektu. Jednak przewidywania takie bywają dalekie od doskonałości, jako że często stosunek emocjonalny do obiektu wykształca się bez pośrednictwa naszych świadomych czy jakichkolwiek przekonań na jego temat.
43.1.2
Postawa jako rezultat emocji
Najprostszym i bardzo często występującym mechanizmem kształtowania się postawy bez pośrednictwa przekonań na temat jej obiektu jest warunkowanie klasyczne (zob. rozdz. 17.). Podstawowy mechanizm polega oczywiście na tym, że wielokrotne pojawianie się obiektu, któremu towarzyszy Gub go poprzedza) dowolna nagroda, prowadzi do wykształcenia pozytywnego stosunku do tego obiektu, a pojawianie się tego samego obiektu w trakcie jakiegoś zdarzenia karzącego Gub tuż przed nim) prowadzi do wykształcenia się stosunku negatywnego. Obiekty pierwotnie obojętne nabierają zatem dodatniego lub ujemnego znaczenia dzięki ich skojarzeniu ze zdarzeniami lub obiektami, które takie znaczenie już mają. Istnienie tego zjawiska potwierdzają liczne badania, w których początkowo obojętnymi obiektami były na przykład słowa bezsensowne lub nazwy mało znanych jednostce narodów, a bodźcami, które z nimi współwystępowały i dzięki temu „użyczyły” im swego znaczenia afektywnego, były słowa o silnie oceniąjącej treści („szczęśliwy”, „paskudny”) bądź nazwiska sławnych ludzi, jak Einstein czy Hitler (Staats i Staats, 1958).
Zbliżonym mechanizmem jest przeniesienie ustosunkowania z jakiegoś bodźca wywołującego reakcję emocjonalną na współ-występujący z nim obiekt postawy. W przeciwieństwie do warunkowania klasycznego przeniesienie takie nie wymaga wielokrotnego współwystępowania obiektu postawy z bodźcem emocjorodnym - może ono następować w wyniku ich jednorazowej współobec-ności. Dobrą ilustracją tego zjawiska są badania Dominiki Maison (1997), która pokazywała ludziom zdjęcie reklamującej szminkę modelki o źrenicach rozszerzonych lub o normalnej wielkości. Badani oglądający modelkę z rozszerzonymi źrenicami oceniali ją bardziej pozytywnie (taki wzrost atrakcyjności wykazały również badania prowadzone przez innych autorów), a to pozytywne ustosunkowanie przenosiło się także na reklamowaną szminkę - oceniano ją jako produkt atrakcyjniejszy i lepszej jakości.
Mechanizmy te są bardzo często wykorzystywane w reklamach, których producenci próbują doprowadzić do przeniesienia na promowane produkty emocji wzbudzanych przez inne obiekty, takie jak piękne, sympatyczne czy budzące zaufanie osoby. Do dużej skuteczności takich zabiegów przyczynia się nieświadomość mechanizmu przenoszenia ustosunkowania, który może działać nawet przy tak krótkotrwałych ekspozycjach bodźca emocjo-rodnego, że człowiek w ogóle nie zdaje sobie z nich sprawy. Na przykład w pewnym badaniu pokazywano ludziom przezrocza przedstawiające nieznaną im osobę w trakcie różnych codziennych czynności. Przed każdym z przezroczy ponadto wyświetlano podprogowo (to jest poza świadomością badanych, bo tylko przez 0,009 sekundy) zdjęcie sceny albo przyjemnej (przedstawiającej na przykład parę nowożeńców), albo nieprzyjemnej (przedstawiającej na przykład ludzką czaszkę). Badani, u których kojarzono nieznaną osobę z obrazami przyjemnymi, żywili w stosunku do niej pozytywną postawę i przypisywali jej bardziej pozytywne cechy niż badani, u których osobę tę kojarzono z obrazami nieprzyjemnymi (Kros-nick, Betz, Jussim i Lynn, 1992).
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
IMGf65 XU1 KORESPONDENCJA FILOMATÓW miłość do Maryli Wereszczakówny-Puttkamerowej. Zmiana postawy wo
s?kowski 2 Ot ROZDZIALI PROBLEMATYKA POSTAW WOBEC OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH 1. Uwagi
20 o Po trzecie: postawa jest zawsze postawą wobec czegoś nawet, jeżeli owo „coś” nie zostało
socjologia014 K Goffinnn w instytucjach tych bowiem inne czynniki dolenninują postawę wobec tego pod
82. Bunt i pokora jako przeciwstawne postawy wobec świata. Charakteryzując
HPIM4424 Anders Gustatmą 112 Osobista i społeczna wiedza jako punkt uyjkia dla postaw wobec innych l
2012 04 25 ;40;062 inicjujący: dziedzictwo Kulturowe — prawie pełne, postawa wobec przeszłości — apr
Depresja u dzieci i mlodzieży 9 (65) Jotó Colłidoi ZorfK)uii Pierwszych i podstawowych postaw wobe
P1080834 Historyczne i współczesne postawy wobec śmierci W związku z tym niektórzy stawiają pytanie,
P1080842 Historyczne i współczesne postawy wobec śmierci • Opieka nad umierającym
więcej podobnych podstron