Językoznawstwo ogólne zagadnienia do egzaminu&

fęzyk manifestuje się na płaszczyźnie parole w postaci fonicznej lub graficznej - dźwięki mowy można zapisywać za pomocą i graficznych odpowiedników, zapis może przyjmować różne formy w zależności od przyjętej konwencji, podobnie jak w funkcji fig zuchowych można użyć dowolnych obiektów materialnych (od ile gracze się tak umówią)¹.

Język - langue można rozpatrywać²: l) jako schemat

(tj. czystą formę, zdefiniowaną niezależnie od jej społecznej realizacji i od jej przejaw ów materialnych); l) jako normę

(ty formę materialną, zdefiniowaną z uwzględnieniem realizacji społecznej, ale wciąż jeszcze niezależnie od jej szczegółowych przejawów)

3) jako usus

(czyli zespół zwyczajów przyjętych w danym społeczeństwie i zdefiniowanych na podstawie obserwacji ich przejawów)

LIGA JĘZYKOWA (podobieństwa strukturalne)

Grupa niekoniecznie blisko (lub w ogóle) spokrewnionych języków, które z powodu długotrwałych wzajemnych oddziaływań w wy niku kontaktów sąsiedzkich mówiących mmi społeczności i innych czynników społecznych, historycznych, geograficznych, itp. w swej genez: rozwoju i funkcjonowaniu wykazują szereg wspólnych cech sy stemowych.

PIDGIN

j. mieszany utworzony na podstawie j. angielskiego i innego języka w celu ułatwienia porozumiewania się ludności mówiącej różnymi językami.

JĘZYKI KREOLSKIE

Języki mieszane (typu pidgin lub sabir), które z różnych powodów' stały się językiem ojczystym różnych społeczności; powstałe najczęścń przez morfologiczne uproszczenie języka kolonizatorów i przesycenie go elementami leksykalnymi języka tubylców.

Proces realizacji języka może dokonywać się na płaszczyźnie fonicznej lub graficznej, przy czym substancjalna manifestacja jęz możliwa jest w różnych postaciach, np.:

- fala głosowa powstająca na skutek pracy' narządów artykulacyjnych mówiącego,

- zapis graficzny wypowiedzi (zapis literowy', sylabiczny, ikoniczny),

- alfabet Morse’a (sygnał akustyczny lub świetlny),

- alfabet Braille’a,

- alfabet flagowy,

- alfabet głuchoniemych, itp.

² Louis Hjelmslev, „Langue”i „parole” [w:] Językoznawstwo strukturalne, red. H. Kurkowska, A. Weinsberg, Warszawa 1979, s. 9-1'