larsen0196

196 I Podstawy farmakologiczne i fizjologiczne

Tabela 9.2 Następstwa pobudzenia autonomicznego receptorów
Narząd	Receptory	Stymulacja adrenergiczna	Stymulacja cholinergiczna
Serce
- węzeł zatokowy	Pi	tachykardia	bradykardia
- przedsionki	Pr	zwiększenie automatyzmu	zmniejszenie inotropizmu
- węzeł przedsionkowo-	Pi	zwiększenie szybkości	zmniejszenie szybkości prze-
-komorowy i układ		przewodzenia	wodzenia
bodźcoprzewodzący
- komory	Pr	dodatnie działanie inotro-	nieznaczne zmniejszenie
		powe i chronotropowe	kurczliwości
Naczynia krwionośne
- skóra i błony śluzowe	a	skurcz	rozkurcz
- mięśnie szkieletowe	a, p₂	skurcz, rozkurcz	rozkurcz
- tętnice wieńcowe	a, p₂	skurcz, rozkurcz	rozkurcz
Przewód pokarmowy
- napięcie i czynność	a₂, p₂	zmniejszenie	zwiększenie
ruchowa
- zwieracz	a	skurcz	relaksacja
Pęcherz moczowy
- mięsień wypieracz	P	relaksacja	skurcz
- zwieracz	a	skurcz	relaksacja
Oko
- zwieracz źrenicy		brak działania	skurcz (zwężenie źrenicy)
- mięsień rozszerzający	m	skurcz (rozszerzenie źrenicy)	brak działania
źrenicę
Skóra
- mięśnie przywłośne	a	skurcz	brak działania
- gruczoły potowe	ÓL	wydzielanie miejscowe	wydzielanie uogólnione

czyć się z receptorem bezpośrednio, natomiast inne zwane agonistami pośrednimi działają za pośrednictwem noradrenaliny uwolnionej pod ich wpływem z pozazwojowych współczułnych zakończeń nerwowych. Jak przedstawiono to już wcześniej, istnieją różne rodzaje receptorów adrenergicznych, dlatego działanie związków sympatykomimetycz-nych jest złożone. Dla anestezjologa ważny jest przede wszystkim ich wpływ na układ krążenia. Działają one dodatnio, czyli stymulująco, na serce:

- zwiększają siłę skurczu i kurczliwość mięśnia sercowego (dodatnie działanie inotropowe),

- zwiększają szybkość przewodzenia pobudzenia w' przedsionkach, w'ęźle przedsionkowo-komo-rowym, pęczku Hisa i włóknach Purkinjego (dodatnie działanie chronotropowe),

- zwiększają automatyzm komórek węzła zatokowego, węzła przedsionkowo-kornorowego, pęczka Hisa i włókien Purkinjego.

Następstwa działania. Pod wpływem związków' sympatykomimetycznych akcja serca ulega przyspieszeniu oraz zwiększa się jego objętość wyrzutowa i pojemność minutowa.

Działania niepożądane Zaburzenia rytmu z szybką ak-cją serca (tachyarytmie), osłabienie siły mięśnia sercowego w wyniku zwiększonego zużycia substratów energetycznych przemian tlenowych.

W tab. 9.3 przedstawiono najważniejsze związki chemiczne o działaniu sympatykomimetycznym i odpowiadające im receptory.

Substancje endogenne: adrenalina, noradrenalina i dopamina określane są także mianem amin kate-cholowych:

- Dopamina jest prekursorem noradrenaliny i znajduje się przede wszystkim w mózgu, gdzie pełni rolę przekaźnika nerwowego.

Tabela 9.3 Sympatykomimetyki i na które działają		i receptory,
Lek	Receptory	Dawkowanie
Adrenalina	o, P	2-20 pg/min
Noradrenalina	a, P	2-16 pg/min
Izoproterenol	P	1-5 pg/min
Dopamina	dopaminer-giczne, p, a	2-30 pg/kg/min
Dobutamina	P	1-10 pg/kg/min