larsen0405

16. Postępowanie w chorobach towarzyszących 405

W ciężkim uzależnieniu rozwijają się objawy abstynencji ze stanem majaczeniowym {delirium)-. drżenia (kilka godzin po ostatnim wypiciu), zachowanie nałogowca, skurcze mięśni, wymioty, wzmożenie odruchów, omamy, majaczenie dzienne, wywołane przez alkohol napady drgawek (rzadko).

9.2.1 Postępowanie anestezjologiczne

► Planowe operacje, jeżeli jest to możliwe, powinny być wykonywane tylko u alkoholików w okresie trzeźwienia (czyli niespożywających już alkoholu). Istnieje wtedy większa pewność, że nie wystąpi zespół odstawienia.

► W czasie badania przed zabiegiem trzeba zwrócić szczególną uwagę na schorzenia wątroby.

► Wraz z rozwojem tolerancji alkoholowej zmniejsza się wrażliwość na leki o działaniu ośrodkowym tłumiącym oraz na anestetyki dożylne i wziewne. Jednocześnie indukcja enzymów wątrobowych przyspiesza metabolizm leków. Dlatego najczęściej konieczne jest zwiększenie ich dawek.

► Wprowadzenie do znieczulenia często przebiega opornie, towarzyszy mu pobudzenie psychiczne i konieczne jest stosowanie większych dawek leków.

► Do podtrzymania znieczulenia można stosować anestetyki lotne. Opioidy są mniej przydatne, gdyż u tych pacjentów trudno osiągnąć dostatecznie głębokie znieczulenie stosując nawet bardzo wysokie dawki.

► Zwiększa się objętość dystrybucji pankuro-nium, natomiast jego klirens się obniża. Dlatego konieczne jest podawanie wyższych dawek początkowych, w przeciwnym razie działanie zwiotczające utrzymuje się dłużej.

► U alkoholików, którzy nadal spożywają alkohol, po zabiegu konieczne jest monitorowanie i leczenie ze względu na możliwość wystąpienia zespołu odstawienia. Leczenie odwykowe należy przeprowadzić dopiero później w odpowiednim ośrodku.

10 Narkomania -uzależnienie od opioidów

Liczbę narkomanów w Niemczech szacuje się na 60-80 tys. Jest ona znacznie mniejsza od liczby osób uzależnionych od alkoholu i leków. Przewlekle przyjmowanie opiatów/opioidów prowadzi do rozwinięcia się tolerancji oraz uzależnienia fizycznego i psychicznego. Nierzadko współistnieją inne schorzenia. Rozpoznanie nałogu często nie jest łatwe, zwłaszcza u osób z dobrych warunków socjalnych (np. lekarzy). Objawami, które wskazują na uzależnienie od opioidów, są: wąskie źrenice, ślady po wkłuciach, ropnie, euforia, splątanie, omamy.

Największym zagrożeniem w okresie okołoope-racyjnym u narkomanów jest (często niedoceniany, ale na ogól nie zagrażający życiu) zespół odstawienia (zob. rozdz. 31), z następującymi objawami:

- lękliwością, nadmierną pobudliwością nerwową, niepokojem,

- nadciśnieniem, niedociśnieniem, tachykardią,

- nieprawidłową ciepłotą ciała i zaburzeniami oddechowymi,

- postawą błagalną lub roszczeniową,

- ziewaniem, potami, łzawieniem,

- rozszerzeniem źrenic, gęsią skórką, drżeniem, napadami gorąca lub zimna,

- bólami kości, zawrotami głowy.

Zespół odstawienia występuje, zależnie od rodzaju substancji wywołującej uzależnienie, po ok. 3-12 godz. od przyjęcia ostatniej dawki i trwa 4-10 dni, z maksymalnym nasileniem pomiędzy 3-6 dobą, lub w przypadku stosowania petydyny po 12 godz.

10.1 Postępowanie

anestezjologiczne

► Przed zabiegami planowymi, jeśli to możliwe, przeprowadzić leczenie odwykowe.

► Jeśli leczenie odwykowe nie jest możliwe: należy kontynuować podawanie opioidów w okresie okołooperacyjnym, a leczenie odwykowe rozpocząć dopiero po zabiegu operacyjnym w odpowiednim ośrodku specjalistycznym (zob. rozdz. 31).

► Zwykle konieczna jest silniejsza premedykacja odpowiednią dawką opioidu.

► Zasadniczo możliwe jest przeprowadzenie znieczulenia regionalnego, ale nie jest to łatwe u pacjentów przytomnych.

► Do znieczulenia ogólnego należy stosować anestetyki wziewne, znieczulenie opioidami nie jest lepsze.

► Należy unikać podawania ketaminy, gdyż u osób uzależnionych może powodować tzw. bad trip (zły odlot).