larsen0426

426 II Anestezjologia ogólna

Tabela 18.2 Porównanie działania leków antychoiinergicznych

Lek	Wzrost częstości akcji serca	Hamowanie wydzielania	Sedacja i niepamięć
Atropina	+ 4* +	+	—
Skopolamina	+	+ +	+ + +
Glikopyrrolat	++	++ +	-

środki znieczulenia nie powodują zwiększonego wydzielania. Dlatego rutynowe stosowanie leków antychoiinergicznych jest nieuzasadnione, zwłaszcza dlatego, że wywołują nieprzyjemne uczucie suchości w jamie ustnej, a ich podanie domięśniowe prawdopodobnie nie zapobiega bradykardii.

polamina i glikopyrrolat, nie wchodzą obowiązkowo w skład premedykacji przed znieczuleniem ogólnym ani regionalnym!

W dalszym ciągu jednak istnieją określone wskazania do ich stosowania. Celowe jest ich dożylne podanie bezpośrednio przed znieczuleniem w przypadkach. gdy chodzi o:

- zapobieganie lub leczenie zwiększonego wydzielania śliny i treści oskrzelowej, np. przy zabiegach w obrębie jamy ustnej lub przy bron-choskopii,

- zapobieganie lub leczenie bradykardii wywołanej podrażnieniem nerwu błędnego spowodowane sukcynyloeholiną, remifentanylem, intubacją lub bodźcami z pola operacyjnego,

- zahamowanie niepożądanej reakcji cholinergicz-nej po zastosowaniu cholinesteraz użytych do odwrócenia działania środków zwiotczających.

Przeciwwskazania. Do najważniejszych należą:

- gorączka,

- nadczynność tarczycy,

- wady zastawkowe serca,

- jaskra.

3.1 Atropina

Dawkowanie atropiny w premedykacji: 0,01 mg/ kg i.m. u dorosłych, 0,02 mg/ kg i.m. - u dzieci. Szczyt działania następuje po 3(M-5 min od podania domięśniowego i utrzymuje się przez ok. 2 godz. Po podaniu dożylnym działanie rozpoczyna się po 1 min i utrzymuje się tylko przez 30 min. Atropina może wywołać u dzieci wzrost temperatury ciała.

Zapobieganie bradykardii odruchowej. Do całkowitego zahamowania nerwu błędnego potrzeba u dorosłych ok. 3 mg atropiny. Dawka atropiny stosowana w premedykacji (0,5 mg i.m. na 45 min przed rozpoczęciem znieczulenia) prawdopodobnie nie wystarcza do zahamowania reakcji układu krążenia wywołanych drażnieniem nerwu błędnego, takich jak bradykardia czy spadek ciśnienia tętniczego. Dlatego atropina powinna być stosowana w określonych przypadkach (np. znieczulenie remifentanylem - zob. rozdz. 5) dożylnie, bezpośrednio przed znieczuleniem lub w czasie operacji, kiedy można się spodziewać stymulacji nerwu błędnego.

Ząhamowanie wydzielania. Zahamowanie wydzielania gruczołów jest szczególnie w'ażne w czasie zabiegów (lub badania) w zakresie jamy ustnej lub przy bronchoskopii. Aby zaoszczędzić choremu nieprzyjemnego uczucia suchości w jamie ustnej, atropinę podaje się dożylnie bezpośrednio przed wprowadzeniem do znieczulenia.

3.2 Skopolamina

Skopolamina działa silniej uspokajająco od atropiny. Możliwe też, że silniej hamuje wydzielanie. Oprócz tego powoduje niepamięć wsteczną (ale nie u ludzi starszych) oraz działa przeciwwymiot-nie. Jej działanie uspokajające może nasilić morfina, a powodujące niepamięć - benzodiazepiny. Efekt blokujący nerw' błędny jest słabszy niż w przypadku atropiny.

4 Farmakologiczna profilaktyka zachłyśnięcia

W przypadku, gdy żołądek nie jest opróżniony, przy każdym znieczuleniu ogólnym istnieje pewne ryzyko aspiracji treści żołądka do płuc. Czynniki usposabiające: