larsen1419

52. Traumatologia 1419

- zatrucie tlenkiem węgla,

- obrzęk i niedrożność dróg oddechowych,

- uszkodzenie dolnych dróg oddechowych. Powikłania te istotnie zwiększają śmiertelność pacjentów z oparzeniami.

Zatrucie tlenkiem węgla. Zatracie to występuje na miejscu wypadku i jego objawy pojawiają się natychmiast. Prowadzi ono do hipoksji, pomimo prawidłowego p0₂, gdyż tlenek węgla wiąże się z hemoglobiną 200 razy silniej niż tlen. Objawy hipoksji są niecharakterystyczne; dlatego należy zawsze myśleć o zatruciu tlenkiem węgla, jeżeli ofiara oparzenia znajdowała się w zamkniętych pomieszczeniach lub w samochodzie. Rozpoznanie ustala się na podstawie pomiaru stężenia CO-Hb. Toksyczne są stężenia wynoszące ponad 15%, stężenia ponad 50% są najczęściej śmiertelne. Należy zapamiętać:

| Zatrucia tlenkiem węgla nie można rozpoznać stosując standardowe pulsoksymetry, gdyż urządzenia te nie rozróżniają oksyhemoglobiny od carboksyhemoglobiny.

Leczenie polega na eliminacji tlenku węgla podażą 100% tlenu, w celu wyparcia tlenku węgla z jego połączenia z hemoglobiną (czas połowicznego rozpadu ok. 45-60 min.). Zjawisko to można znacznie przyspieszyć stosując hiperbaryczne natlenienie w komorze nadciśnieniowej (czas połowicznego rozpadu ok. 23 min).

Uszkodzenie górnych dróg oddechowych. Do

uszkodzenia górnych i dolnych dróg oddechowych może dojść w wyniku inhalacji płomieni, gorącego powietrza i toksycznych związków chemicznych. Uraz ten występuje przede wszystkim wówczas, kiedy ofiara wypadku znajdowała się w zamkniętych budynkach lub w samochodzie. U 20-30% pacjentów prowadzi on do zagrażającego życiu obrzęku tkanek górnych dróg oddechowych. Początkowo objawia się rumieniem, pęcherzami lub ogniskami martwicy; po okresie utajenia wynoszącym 4-8 godz. rozwija się obrzęk nagłośni i krtani.

Rozpoznanie zostaje potwierdzone oglądaniem górnych dróg oddechowych, np. za pomocą bronchofiberoskopu lub podczas bezpośredniej laryngoskopii.

Przy niewielkim urazie początkowo można odczekać - konieczne jest jednak powtórne oglądanie, aby przy rozwijającym się obrzęku można było jeszcze odpowiednio wcześnie zaintubować pacjenta.

H Jeżeli u pacjenta występuje oparzenie górnych dróg oddechowych, wówczas powinien on zostać jak najwcześniej zaintubowany celem zapobieżenia całkowitej niedrożności dróg oddechowych.

Uszkodzenie dolnych dróg oddechowych. Uszkodzenia dolnych dróg oddechowych i płuc powstają najczęściej w wyniku wdychania toksycznych substancji podczas pożaru. W przeciwieństwie do tego, rzadko występują bezpośrednie urazy termiczne, np. spowodowane parą lub płonącymi gazami. Wdychanie substancji toksycznych może doprowadzić w ciągu kilku godzin do rozwoju zespołu ostrej niewydolności oddechowej (ARDS).

Uszkodzenia spowodowane prądem. Przepłynięcie przez ciało człowieka prądu o dużym napięciu prowadzi do wytworzenia się wysokiej temperatury, zwłaszcza w miejscach wejścia i wyjścia prądu, z następowym uszkodzeniem naczyń krwionośnych, mięśni i nerwów. Prąd przepływający przez serce uszkadza mięsień sercowy, zniszczenie mięśni prowadzi do mioglobinemii, mioglobinurii i niewydolności nerek.

4.2 Ogólne oddziaływanie ciężkich oparzeń

Ciężkie oparzenia mają wpływ na przemianę materii oraz czynność układu krążenia i układu oddechowego.

4.2.1 Metabolizm

Typowy jest hipermetabolizm, który pojawia się pod koniec pierwszego tygodnia po urazie oparzeniowym, a jego nasilenie zależy bezpośrednio od wielkości powierzchni oparzenia. Zużycie tlenu wzrasta nawet 2,5-krotnic w porównaniu ze zużyciem podstawowym, wzrasta temperatura ciała, a także katabolizm białek. Wzrastają stężenia amin katecholowych, kortyzolu, hormonu wzrostu i glu-kagonu, nasila się glukoneogeneza oraz dochodzi do zaburzeń przemiany glukozy często prowadzących do hiperglikemii.

J W związku z hipermetabolizmem towarzyszącym oparzeniom drastycznie wzrasta zapotrzebowanie na kalorie.