McHale2
to mało istotny przedrostek, zarówno dziś', jak w przeszłości, albowiem główne ruchy zostają zdefiniowane raczej za pomocą swych własnych kategorii niż dzięki ich odniesieniom do czegokolwiek innego... Żaden prawdziwie awangardowy artysta nie zechciałby być „post" czegokolwiek1 2.
Dla Johna Bartha termin ten jest
niefortunny i nieco naśladowczy, zamiast sugerować energiczny lub choćby nieco interesujący rozwój sztuki narracyjnej, sugeruje rozczarowanie, zawód, jakby był to nurt, który nieporadnie podąża za czymś', czego naśladować się nie da3.
Dla Charlesa Newmana z kolei, określenie „postmodernistyczny” „nieuchronnie przywodzi na mysi bandę zarozumiałych artystów współczesnych podążających za cyrkowymi słoniami modernizmu z szuflami do śniegu”'4. Nikt nie przepada za tym określeniem, a jednak ludzie nadal przedkładają je nad inne, jeszcze mniej zadowalające określenia, podsuwane od czasu do czasu (takie jak „surfikcja” Federmana lub „powieść post-współ-czesna” Klinkowitza). I coraz trudniej jest się bez niego obejść.
„Postmodernistyczna”? Określenie to nawet nie jest sensowne. Jeśli bowiem „nowoczesny” [modern] oznacza „odnoszący się do teraźniejszości”, to wówczas, „post-modernistyczny” może jedynie oznaczać „odnoszący się do przyszłości”, a jeśli tak, to czy wówczas powieść postmodernistyczna nie oznaczać będzie powieści, która nie została jeszcze napisana? Albo wrięc określenie to jest solecyzmem, albo też owo „post” nie oznacza tego, co mówią słowniki, lecz funkcjonuje na zasadzie wzmacniacza. „W świecie, który ceni postęp - powiada John Gardner - <<postmodernistyczny» oznacza w istocie.Nc/cy/ Ulepszony!”(' a Christine Brooke-Rose dodaje, że „oznacza to jedynie najbar-d z i tjjKMO c z e s n ą nowoczesność (most-modernisni)”1.
^PostmodernisrycznS”?JCokolwiek sądzimy na temat owego okićśłenia-,- H4#załcżnYć' itd tego czy nas ono zadowala, czy też nie, jedno jest pewne: przedmiot odniesienia „postmodernizmu”, rzecz, do której określenie to zdaje się odsyłać, nie istnieje. Nie istnieje, aczkolwiek nie w znaczeniu, jakie miał na myśli Frank Kermode, gdy twierdził, że tak zwany postmodernizm jest jedynie przedłużeniem modernizmu na trzecie lub czwarte pokolenie, w związku z czym, w najlepszym wypadku, powinien nosić on miano „neomodernizmu”8. Postmodernizm jako rzecz mj: istnieje dokładnie tak samo, jak nie istnieje „renesans” lub „romantyzm”. Nie istnieje gdzieś w świecie coś takiego jak „postmodernizm”, tak jak nigdy nie istniał w nim renesans lub romantyzm. Wszystko to fikcje historycznoliterackie, dyskur-sywne artefakty konstruowane bądź przez współczesnych pisarzy i czytelników, bądź przez historyków literatury. A skoro są to raczej konstrukcje dyskursywne niż realnie istniejące przcd-mioty, to możliwe jest ich konstruowanie na różne sposoby, co
" J. Gardner, On Morał Fiction, New York 1078, s. 36.
Ch. Brooke-Rose, .-i Rlicroric oj thc l ureal: Stndies iu Sarratine and Structnre, Especially of rhc Fantastic, Cambridge 1981. s. 343.
s F. Kermode, Modern ismy w: Conrinniries, London 1908, s. 28. Tego typu pogląd na temat tzw. przełomu postmodernistycznego - taki mianowicie, że nigdy on nie nastąpił - ma wielu zwolenników. Np. Richard Kostelanetz kładzie nacisk na takt, że „dogodniej jest dziś traktować sztukę i literaturę jako przedłużenie wcześniejszych ruchów modernistycznych. [...] Dzieła sztuki, dziś uznawane za nowatorskie, ani nie zamykają modernizmu, ani go nie przekraczają" (An ABC.... m. cyt., s. 38). Podobnie J.-F. Lyotard, który’ pisał że „postmodernizm nie jest modernizmem u swego kresu, lecz w momencie narodzin, który wciąż się powtarza" (zob. Odpowiedź na pytanie: czym jest postmodernizm? w tym tomie. s. 47) oraz Barthes, który stwierdził kiedyś, że ostatni wielki przełom w naszym rozumieniu języka, tekstu i pisania wiąże się z pojawieniem się marksizmu i treudyzmu ,.i w związku z tym powiedzieć można, iż przez ostatnie sto lat żyliśmy w kręgu powtarzania" (From Work■ to Text. w: lniane-1ext-Music. New York 1977, s. 153-130).
3 R. Kostelanetz. An ABC of Conrcmporary Reading, „Poetics Today" 3:3 (Sununer 1082), s. 38.
]. Barth. Postmodernizm: literatura odnowy, przeł. J. Wiśniewski. „Literatura na Świecie" 1982. nr 5-0, s. 203.
' Cli. Newman. The Post-modern Aura: tlie Art of Fiction in rhe ,-łyc oj Iijlation.
„Salmagundi" 03-4 (Spring-Summer 1984), s. 17.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
skanuj0057 (45) 122 Cała trylogia Masson dotyczy miłości - to ona jest powodem zarówno upadku, jak i
zachowanie funkcji komunikatywnej. Zasadniczą. Jest to podstawowa funkcja wypowiedzi zarówno mówiony
skanuj0057 (45) 122 Cała trylogia Masson dotyczy miłości - to ona jest powodem zarówno upadku, jak i
zachowanie funkcji komunikatywnej. Zasadniczą. Jest to podstawowa funkcja wypowiedzi zarówno mówiony
81164 P1110719 2.9. POMPY I SILNIKI ŁOPATKOWE Pompy łopatkowe są to pompy hydrauliczne budowane zaró
Wpływ na środowisko jest to każda zmiana w środowisku, zarowno niekorzystna, jak i korzystna, która
zachowanie funkcji komunikatywnej. Zasadniczą. Jest to podstawowa funkcja wypowiedzi zarówno mówiony
zachowanie funkcji komunikatywnej. Zasadniczą. Jest to podstawowa funkcja wypowiedzi zarówno mówiony
P1050254 88 [8] Miroslav Cermka Standardowym jądrem mało rozczłonkowanych paradygmatów narracji
więcej podobnych podstron