Obraz4
3) Przeniesienie końcówki z jednego przypadka do innego w obrębie tego samego paradygmatu, np.:
A) z D l.p. do B l.p. rzeczowników męskich żywotnych, np.: chłopa *xołp-'b ^ chłop-a, konia *koń-b ^ koni-a,
B) z D l.mn. do B l.mn. rzeczowników męskich osobowych, np.: chłopów, panów,
C) z B l.mn. do M l.mn. rzeczowników męskich nieosobowych, np.: psy, ptaki, płoty.
4) Przeniesienie końcówki z wariantu twardotematowego do miękkotematowego tej samej deklinacji lub odwrotnie, np.: C l.p. *męź--u ^ męż-owi, jak: syn-owi, *gost-i ^ gości-owi; Ms l.p. *męź-i ^ męż-u jak: chłop-u, *gost-i ^ gości-u, *kamen-e ^ kamieni-u.
5) Przeniesienie końcówki z deklinacji zaimkowo-przymiotnikowej do rzeczownikowej, np.: D l.p. r.ż. dobrej prace ^ dobrej prącej, C l.p. r.ż. dobrej pracy ^ dobrej prącej.
§ 134. Oboczności w tematach rzeczowników. W tematach rzeczowników w trakcie odmiany mają miejsce różnorodne oboczności. Mogą to być wymiany:
1) samogłoskowe
a) jakościowe, np.: sąsiad //sąsiedzie, wóz // wozu,
b) ilościowe, np.: pies //psa, młotek //młotka,
2) spółgłoskowe
a) spółgłoski twardej do miękkiej, np.: kot//kocie,
b) spółgłoski twardej do funkcjonalnie miękkiej, np.: ręka //ręce,
c) spółgłoski twardej do funkcjonalnie twardej, np.: ptak //ptaki.
Oboczności te powstawały w różnych okresach i były spowodowane przez różne czynniki.
§ 135. Prasłowiańskie oboczności tematyczne. Do najstarszych oboczności, sięgających epoki prasłowiańskiej należą następujące:
1) Wymiana spółgłoski twardej na miękką, np.: poi. brat-0// brać--e ^ ps. *brat-b // *brat’-e; poi. śan-o //śań-e ^ ps. *sen-o // *sen
-e; poi. bab-a // bab ’-e ^ ps. *bab-a // *bab ’-e.
Wymiana została spowodowana miękczącym wpływem samogłoski przedniej (por. § 24).
2) Wymiana spółgłoski twartej na funkcjonalnie miękką, np.: poi. ręk-a //C-Ms l.p. ręce ^ ps. *ręk-a // *ręc-e; poi. nog-a //nodz-e ^ ps.*nog-a // *no3-e; poi. much-a //musz-e ^ ps,*mux-a // *mus-e.
Wymiana została spowodowana drugąpalatalizacjąk, g, ch przez e, (por. § 70, 72).
116
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
K ?jna DIALEKTY POLSKIEz830 wobec przeniesienia końcówki -m z odmiany spółgłoskowej do form 1. sg. p
świadomość, iż przechodzenie od jednego dostawcy do innego wiąże się z ryzykiem kosztami oraz może
1. Eksport nadwyżek produktów z jednego kraju do innego, 2. Stra
Migracja - przenoszenie się ludności z jednego regionu do innego, z zamiarem osiedlenia się Migracje
- ruchliwość horyzontalna: odnosi się do przemieszczania jednostek w obrębie tego samego poziomu
obraz3 (56) gijnych istnieje nawet „kopia” w wielu egzemplarzach tego samego modelu: każdy posążek
Darmowa wysyłka od 349 zł Dodatkowo wszystkie paczki nadane do 12 wysyłamy tego samego dnia.
72 bokiem wierzchołka P2j i odłożono jego wartość zmierzoną do drugiego boku tego samego wierzchołka
Obraz9 (38) W innym przykładzie twierdzi się stanowczo, że tego samego snu być może wizja byłaby le
Obraz (596) 4. Szyk nie o odrębnych wypowiedzeniach (będących realizacją tego samego zdania), lecz o
więcej podobnych podstron