Opieka pielęgniarska nad chorym z niedowładem kończyn (3)

końskostopia oraz przed powstaniem przeprostu w stawach kolanowych. Aby zapobiec opadaniu stóp, układa się je pod kątem prostym, stosując podpórkę. W ułożeniu na boku należy unikać wzajemnego nacisku kończyn przez przedzielenie ich poduszkami przeciwodleżynowymi. Również nie należy dopuszczać do odruchowego układania kończyn górnych na klatce piersiowej - odwiedzionych w stawach ramiennych i zgiętych w stawach łokciowych. Jeżeli nie ma przeciwwskazań, chory jest wydolny oddechowo, to uwzględnia się również ułożenie na brzuchu. Zmiany pozycji ciała chorego „na wyciągu” dokonuje się na zlecenie lekarza i nierzadko również sam lekarz uczestniczy w tej czynności. "Należy pamiętać, aby zawsze po takiej czynności skontrolować, czy wyciąg działa w osi kręgosłupa i czaszki. Elementy dotyczące ułożenia chorego oraz zmiany pozycji ułożeń i owej przedstawione są w rozdziałach 3 i 13.

Pielęgnacja skóry w strefie porażenia lub niedowładu przy zaburzonej trofice ma zapobiec powstaniu odleżyn. Pot, brud, wydzieliny naturalne (np. mocz), a przede wszystkim stały ucisk, są czynnikami predysponującymi do powstania odleżyn. Skórę takiego chorego należy myć dwa razy dziennie: rano i wieczo-i cm, u/ywaj;|i lei niej wody z mydłem. Następnym-elementem pielęgnacji jest delik.iiii' i i-i > i' i- nuć '.kóiv np. roztworem alkoholu, czystą oliwą lub maścią na-1111 . ■ - ih' a i.i/ lub * Iw.i i.i/ v dziennic. Postępowanie zapobiegające odleżynom ,;\ rUn|> i dni ht.lmc t miimwh me w rozdziale 12 niniejszego skryptu.

10.3. Pielęgnacja układu oddechowego

W przypadkach uszkodzenia rdzenia odcinka szyjnego dochodzi do różnego stopnia upośledzenia funkcji mięśni oddechowych, skurczu mięśni gładkich oskrzeli i zwiększenia wydzielania śluzu, który zalega w drobnych, obkurczo-nych oskrzelach. Sprzyja to rozwojowi niewydolności oddechowej i stwarza ryzyko zapalenia płuc. Zapobieganie tym powikłaniom płucnym ma bardzo duże znaczenie dla dalszych losów chorego. Niezbędna jest więc odpowiednia pielęgnacja z elementami rehabilitacji: oklepywanie, odsysanie wydzieliny z drzewa oskrzelowego oraz ćwiczenia gimnastyczne wspomagające oddychanie, odkrztuszanie i zastępujące tłocznię brzuszną.

10.4. Pielęgnacja układu moczowego

Bezpośrednio po urazie rdzenia dochodzi do różnego rodzaju upośledzenia funkcji mięśni zwieraczy i samego pęcherza moczowego. Najczęściej dochodzi do utraty kontrolowanego oddawania moczu. W wyniku tego pęcherz jest nadmiernie*¹ rozszerzony i wypełniony moczem. Odprowadzać mocz z pęcherza możemy za pomocą cewnika założonego na stałe lub czynić to powtarzalnie co 4-6 godzin. Bardzo ważne jest zapobieganie infekcjom w drogach moczowych, klórc powinny być leczone natychmiast i stale. Po 3-4 tygodniach od urazu powinno się wprowadzić zamykanie cewnika w celu powiększenia objętości pęcherza moczowego oraz rozpocząć wyrabianie automatyzmu pęcherzowego. Nalo/\ wówczas znaleźć odpowiednie bodźce zewnętrzne stymulujące mil.cję W ta u pojawienia się infekcji na zlecenie lekarza wykonujemy płukanie pęcherza Meczowego.

10.5. Odżywianie chorego

Niezmiernie ważne jest odpowiednie odżywianie chorego, bowiem niedobory pokarmowe mogą przyczyniać się do spadku poziomu albumin, a to może sprzyjać pojawieniu się odleżyn, bądź w przypadku ich istnienia wydłużyć ich gojenie. Dieta powinna być lekkostrawna, bez produktów wzdymających, aby nie prowokować zaparć. Zaparcia mogą być przyczyną zespołu złego wchłaniania jelitowego na skutek uszkodzenia błony śluzowej jelit przez zastoinowc masy kałowe.

10.6. Psychoterapia i rehabilitacja ruchowa

Większość chorych z urazowym uszkodzeniem rdzenia kręgowego na poziomie szyjnym, nawet całkowitym (dotyczy to zwłaszcza ludzi młodych, którzy wykonali skoki do wody) w pierwszych godzinach i dniach po urazie nie zdaje sobie sprawy z powagi sytuacji. Prawdopodobnie mają przeświadczenie o szybkiej odwiacnlnnśi i leg,o sianu. Niestety, bardzo niewielki odsetek uszkodzeń rdzenia (l'/vv wsir/ąsnirnir) prowadzi do powrotu funkcji kończyn w stosunko-