p3260244

p3260244



Ryk 9. Budowa zewnętrzna skoaogonkl: cnilek.

I    cewki br/uuna (tubut \tntralis k

II    zaszc/cpka. czyfi hiraouidło (rttinaeułum).

a - vm4H diiiMf l firnui


Podgromada jawnoszczękie (Ectognatha)


Owady uskrzydlone (Pterygola)


które gironki spotyka się jeszcze na głębokości kilkudziesięciu centymetrów. Zwierzęta te należą do najliczniejszych lodowych stawonogów. Stwierdzono, że w Europie na powierzchni I m: do głębokości 30 cm żyje od 50 000 do 400 000 skoczo-gooek. Występują one wysoko w górach, do granicy wiecznego śniegu, a także na An-Utfctydzk,

Samice składają jaja w małych złożach. Larwy, i także dojrzałe płciowo osobniki wielokrotnie linieją. Łatwo regenerują utracone nogi i czułki.

Skoczogonki zamieszkują różnorodne środowiska, występują w glebie, na roślinach (wiek gatunków tu mchach i grzybach). I pobliżu wody lub na jej powierzchni. I nakładających się szczątkach rodnych i zwierzęcych, mrowiskach, dziu

4. Rząd: przerzutki (Archaeo-gnatha)

Tc H owady bezskrzydk osiągają dhi-H fi 20 nwi Są czętfo pokryte delikat-mim kncc/kami o sarym połysku, two-tUffni itadoedy rysunek. Colo ich zwęża tnę ki cyloari i jetf ntoteonc dwoma wie-tełouowymi, szczecmkowatymi przysadka* odwłokowymi (cmi), między który*! naękje tię długa nić końcowa (ogoplach itp. Większość z nich spotyka przez cały rok, także zimą.

Zwierzęta te mają duże znaczenie, także gospodarcze, ponieważ biorą udział w roz. kładzie martwych szczątków organicznych i włączaniu zawartych w nich pierwiastków do obiegu materii. Przyczyniają się do po. wstawania próchnicy i wzrostu żyzności gleb.

Filogenetycznie są jedną z. najstarszych grup zwierząt, ponieważ pojawiły się ni Ziemi już w paleozoiku. a ściślej w dewo. nie. Znanych jest ok. 3500 gatunków, z których w Europie występuje nie więcej niż 300, lecz co roku odkrywa się nowe.

Poprawnie można oznaczyć skoczogonkj zwykle tylko na podstawie analizy prepara. tów mikroskopowych.

nowa). Z końca odwłoka wyrastają więc trzy cienkie szczecinki. Przerzutki mają długie, nitkowate czułki, narządy gębowe typu gryzącego, oczy złożone i przyoczka. Podobnie jak u pierwogonek i widłogonek, na brzusznej stronie segmentów odwłokowych przerzutek znajdują się styliki (styli) i elastyczne pęcherzyki koksalne. Długie i smukłe nogi tych owadów łatwo się odia-mują. mogą jednak odrastać. Przerzutki potrafią bardzo szybko biegać.

Żywią się glonami, porostami i grzybnią, a także małymi bezkręgowcami. Żyją w ni-moszu skalnym, pod stosami kamieni na polach i pod korą pniaków. Swoje kryjówki opuszczają dopiero wieczorem.

Rozwój pr/erzulek przebiega stosunkowo powoli. Samice składają niewiele, często mikroskopijnych jaj. Młode osobniki bardzo często linieją.

Na całym świecie opisano dotychczas ok. 250 gatunków przerzutek. Oznaczanie ich jest trudne, ponieważ przechowywane okazy tracą łuseczki. a przez to także ubarwienie. Niezbędne jest również zwykłe użycie mikroskopu. Zebrany materiał konserwuje się w 70-80% alkoholu: poszczególne okazy można także naklejać na specjalne kationiki. Układ łuscczck najlepiej widać na mukrofotografiach.

5. Rząd: rybiki (Zygenloma)

Tc bezskrzydłe owady, osiągające 5-12 mm długości, mają wydłużone dało, zwykle pokryte łuscczkami. Ich czułki są długie,

Do tej grupy (w tradycyjnym ujęciu pod-gromady) należą wszystkie pozostałe owady. mające zwykle błoniaste, a niekiedy także przekształcone skrzydła. Znajdują się wśród nich również częściowo lub całkowicie bezskrzydłe gatunki (np. czerwce, mrówki, pluskwiaki, wszy, pchły itp.), lecz w tym przypadku brak skrzydeł jest cechą wtórną, inaczej niż u poprzednio omówionych grup.

6. Rząd: jętki (Ephemeroptera)

Owady należące do tego rzędu mają delikatną budowę ciała okrytego cienkim os-kórkicm. Ich długość (nie licząc przysadek odwłokowych i nici końcowej) wynosi od 3 do 40 mm. Człony nasadowe krótkich czułków są masywne, krótkie i dość grube.

członowane, przyoczka na ogół nic występują lub są przekształcone w tzw. narząd środkowoczołowy. Silnie uwstecznione są również oczy złożone. Ciało, podobnie jak u przerzutek. jest zakończone dwoma przysadkami odwłokowymi (certf). między którymi znajduje się nitkowaty wyrostek stanowiący przedłużenie płytki (tzw. cpiprok-tu) jedenastego segmentu odwłoka I tworzący nić końcową (ogonową).

Owady te żywią się małymi roślinami, porostami, martwą materią organiczną, drobnymi bezkręgowcami. Żyją zwykle w domach łub mrowiskach.

Rozwój rybików jest powolny, osobniki dojrzałe płciowo żyją kilka lat i często linieją.

Ze znanych dotychczas mniej w ięcej 300 gatunków w Europie żyje zaledwie kilka.

Zebrany materiał należy przechowywać w 70-80% alkoholu etylowym.

Przedstawiciele tego i poprzedniego rzędu tworzą nadrząd szczcciogonków (77ry-sanura). Różnice między tymi rzędami polegają na obecności lub braku przyoczek i odmiennej budowie narządów gębowych.

podczas gdy następne tworzą cienki, szczc-cinkowaty biczyk. Narządy gębowe imagi-nes są szczątkowe. Charakterystyczną cechą jętek są dwie długie, wieloczłonowe, rozchodzące się na boki przysadki wyrastające z końca odwłoka, między którymi często znajduje się jeszcze trzecia szczecinka (nić końcowa). Owady te mają zwykle 2 pary skrzydeł, niekiedy jednak rozwinięta jest tylko pierwsza para, a druga zanika całkowicie. W pozycji spoczynkowej skrzydła są złożone razem górną powierzchnią do siebie i ustawione pionowo do góry nad ciałem. Fo takim ustawieniu skrzydeł można bez trudu odróżnić jętki od pozostałych owadów związanych z wodą. Skrzydła mają bogate użytkowanie, są przezroczyste, żółtawe, białawe lub brązowawe, niekiedy błyszczące. Pierwsza para nóg samców n uderzająco długa, znacznie dłuA/a niż u m-

n



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Tasiemce - budowa zewnętrzna IWMi    Sry}M • 0&fOjej$y v. tyjni
budowa zewnętrzna szkielet kość śród ręczą ipalcćw budowa wewnętrzna płuca
budowa zewnętrzna szkielet kość śród ręczą i palców kość śródstopia i palców kość
wiat biologii 17 14021840830226 Budowa zewnętrzna i środowisko życia zwierząt Numer r
75274 rośliny III (34) BUDOWA ZEWNĘTRZNA GRZYBA kapelusz rurki lub blaszki powstawania zarodników) t
SZKIELET BUDOWA ZEWNĘTRZNA BEZŻUCHWOWCE    BEZŻUCHWOWCE *
194 195 2 MORFOLOGIA FUNKCJONALNA Budowa zewnętrzna Większość przedstawicieli typu jest drobna, o ci

więcej podobnych podstron