PA161881
KIERUNKI POSTPOZYTYWISTYCZNE 443
swego autora 1 do tego czasu. Historią literatury trzeba traktować historycznie: to prawda prosta i znana (truizm), ale to nie jest jeszcze prawda banalna.
8) Jak powstało dzieło, z jakiego temperamentu, reagującego na jakie okoliczności? Na to odpowiada nam biografia. Z jakich materiałów? — Dowiadujemy się o tym przez szukanie źródeł: rozumiejmy to słowo w znaczeniu szerokim i nie szukajmy tylko oczywistych naśladowań i grubych przeróbek, ale wszystkich śladów, wszystkich znamion tradycji ustnej czy książkowej. Trzeba w tym znaczeniu aż do ostatnich granic posunąć staranność o ujęcie dostrzegalnych sugestii i zabarwień.
9) Jaki był sukces, a jaki był wpływ dzieła? Wpływ nie zawsze zbiega się z sukcesem. Określenie wpływu literackiego jest tylko badaniem źródeł na wywrót: dochodzi się do niego przy pomocy tych samych metod. Wpływ społeczny jest jeszcze bardziej ważny i jeszcze go trudniej stwierdzić. Bibliografia wydań i przedruków okazuje krążenie książki: chwyta się je w punkcie wyjścia, u księgarza. Katalogi bibliotek prywatnych, inwentarze pośmiertne, katalogi czytelń pokazują nam je u mety: widać, jakie książka, rozchodząc się, dotknęła osoby, przynajmniej, jakie klasy i jakie sfery. W końcu sprawozdania w czasopismach, korespondencje prywatne, sekretne pamiętniki, czasem dopiski czytelników, czasem debaty prawodawców, polemiki dziennikarskie albo rozprawy sądowe dostarczają wskazówek, jak książkę czytano i jakie zasoby złożyła ona w umysłach.
Oto główne czynności, z których wypływa znajomość dokładna i zupełna — nigdy zupełna w istocie, ale możliwie najmniej niezupełna — dzieła literackiego. Stąd przechodzi się, powtarzając te same sposoby postępowania do innych dzieł tegoż pisarza, do dzieł innych pisarzy. Grupuje się następnie dzieła według pokrewieństwa ich treści lub formy. Ustala się: przez filiację form — historię rodzajów literackich; przez filiację idei i uczuć — historię prądów umysłowych i moralnych; przez współistnienie pewnego kolorytu i pewnej techniki w dziełach rozmaitych rodzajów i idei — historię epok smaku.
W tej potrójnej historii pewnie postępuje się tylko, wciągając szeroko, możliwie najszerzej dzieła słabsze i zapomniane. One otaczają arcydzieła, przygotowują je, szkicują, komentują, stanowią przejście od jednego do drugiego, wyjaśniają ich początek i zna-
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
PA161871 KIERUNKI POSTPOZYTYWISTYCZNE 429 kompetentnego do zabierania tu głosu. Nawet uczeni robią z
PA161873 KIERUNKI POSTPOZYTYWISTYCZNE 431 istnieją zawsze, te same, co w r. 1630 i 1750, nie na podo
PA161875 KIERUNKI POSTPOZYTYWISTYCZNE 433 jedynym swojego rodzaju połączeniem uczuć, wyrażonych prze
PA161884 KIERUNKI POSTPOZYTYWISTYCZNE Ht Nio jest łatwo mW zawsze przed oczyma duszy plan różnorodny
Projekt Polityki energetycznej Polski do 2050 roku - wersja 0.6 wsparcia. Do tego czasu polski sekto
By that time we had finished all oiir tasks. Had you been to France before the last trip? Do tego cz
karate powstała dopiero w XX wieku, do tego czasu funkcjonowała nazwa Te lub Ryu-te, czasami Ryukyu-
78597 IMGA56 (2) nych do tego czasu, dawnych uczuć dziecięcych nie ogranicza się do stanów emocjonal
308 „Wielka gra”: Hitler i Stalin, 1939-1941 następnego dnia. Ale do tego czasu odpowiedź Hitlera je
przygotowania Roku Wiaryf 1 ól.ninieisza Notę zawierającą pewne wskazania odnośnie do tego czasu łas
Image0046 01 do ksiąg, a tego nie czyni, lekce sobie ważąc dekret komisarski, do tego czasu według n
051 RYCERSTWA POLSKIEGO. Jest też jeszcze i do tego czasu w Rzymie Paulus Jordanus człowiek starożyt
28079 ScannedImage 2 . 162 MACIEJ TOMAL w IX w. Do tego czasu (choć niekiedy także później) zwolenni
160 O KLEJNOCIE zdrowia swego. Posłał do nich porucznika, rozkazując im, aby się uciszyli, bo jeśli
page0043 Be jacy, gdyż bez niego nie mogą mieć ni czynności, ni kierunku, ni bytu użytecznego“. Do t
Biuletyn AGH ni 89Temat wydania Czy ten kierunek badań zmierza do tego, że gdy wyczerpiemy jakieś zł
więcej podobnych podstron