PICT6324

254 WPROWADZENIE DO METODOLOGII BADAŃ PEDAGOGICZNYCH

z.i jego przeprowadzenie. Inni zaś zakładają że rozmowa dotyczy zwykle spraw związanych bezpośrednio lub pośrednio z osobami badanymi, a wy. wriad ma na celu otrzymanie informacji raczej o osobach innych niż osoby badane, np. przeprowadzony z matką lub ojcem na temat ich dziecka.

Niezależnie od sposobu różnicowania rozmowy i wywiadu są one ni_e tyle próbą sondowania opinii osób, z którymi się je przeprowadza, i|_e odpowiednio ukierunkowanym procesem interakcji, czyli wzajemnego oddziaływania na siebie osoby podejmującej rozmowę czy wywiad z osobą badaną (W. ]. Goode, P K. Hatt, 1952, s. 186; A V. Cicourel, 1964, s. 75). Są więc czymś więcej niż tylko zadawaniem pytań osobom badanym. Dla-tego techniki sondażu diagnostycznego stanowią zdecydowanie trudniejsze sposoby przeprowadzania badań niż ankietowe.

Rozmowa i wywiad wymagają nade wszystko umiejętności uważnego i cierpliwego słuchania swych rozmówców. Umiejętność ta bodajże bardziej decyduje o skutecznym ich zastosowaniu W badaniach pedago-gicznych niż sposób zadawania pytań badanym i treści tych pytań. Chodzi o to, aby wysłuchiwać respondentów' ze szczerą sympatią i zainteresowaniem, nie pouczać ani tym bardziej nie narzucać im własnych opinii, poglądów, przekonań. Z drugiej strony trzeba starać się nie być tylko biernym słuchaczem. Nade w-szystko zaś:

-    koncentrować się na wypowiedziach osoby badanej,

-    akceptować ją wewnętrznie i dawać jej do zrozumienia swoje poszanowanie dla jej integralności jako jednostki autonomicznej,

-    umożliwiać jej swobodne i samorzutne wypowiadanie się (por. W. Weber, 1991, s. 59-64).

Dzięki spełnieniu powyższych wymagań zadawane badanym pytania mogą liczyć na w miarę wyczerpujące odpowiedzi. Niemniej stawiają! je, warto zastanowić się, czy mają one związek z podejmowanym problemem badawczym; czy zostały poprawnie sformułowane; czy są właściwie rozumiane przez osoby badane; czy zbytnio nie sugerują określonych na nie odpowiedzi; czy nie dotyczą problemów', na których nie zna się rozmówca, czy nie są pytaniami na tematy osobiste i drażliwe, mogące budzić uzasadniony sprzeciw u rozmówcy; czy nie dotyczą spraw powszechnie akceptowanych, co może narażać rozmówcę na przykrość dawania odpo-wiedzi społecznie nieaprobow'anej, np. pytania o żywione przez niego uczucia dla dzieci (F. N. Kerlinger, 1986, s. 144, i n.).

Ważnyjest też sposób zadawania pytań. Przede wszystkim należy unikać zadawania ich w sposób mechaniczny, przeskakiwania z tematu na temat lub zaskakiwania pytaniami najmniej oczekiwanymi przez badanych, ytama trzeba zadawać w ścisłym powiązaniu z otrzymanymi od nich od-

powicdKiami, c/.yl, maj, wynikać one niejako * k„_{nlckslu nr} dotychczas rozmowy czy wywiadu. Niekoniecznie „i, ' ^P °^Wadzonei słownym ich powtórzeniem, tj. zgodne z wcześniejszym IT? ** ^d°‘ Celowo unika się też pytań rozpoczynających się. od'_D J„?T^ani™' zapomina, że miarą skuteczności rozmowy i wvwh<£, •    \ "^czy"¹ ™

liczba zadawanych badanym pytań, lecz w szczeeólno^,^{,eSt bynajmniej} wypowiedzi na temat problemów, jakie zamierza się za iclTpom^T^

wiązać.

Ocena metody sondażu diagnostycznego

jak już wspomniano metoda sondażu diagnostycznego jest jedną z najmniej trafnych .rzetelnych metod badań pedagogicznych. P ozwala bowiem na nader dowolną selekcję zgromadzonych za jej pomocą danych co może łatwo prowadzić do zafałszowania końcowych wyników badań zwłaszcza w wypadku niskiego morale badacza. Pomimo to zasługuje na uwagę i może się okazać pomocna szczególnie w rozwiązywaniu problemów, których badanie jest utrudnione lub wręcz niemożliwe przy użyciu innych metod postępowania badawczego.

Metoda sondażu diagnostycznego - niezależnie od tego, czy jest stosowana za"pomocą badań ankietowych lub rozmowy i wywiadu - sprzyja:

-    sformułowaniu problemów badawczych i hipotez roboczych;

-    zgromadzeniu opinii badanych o różnych kwestiach istotnych z punktu widzenia przeprowadzanych badań;

-    lepszemu poznaniu osób badanych pod względem sposobu widzenia przez nie niektórych przynajmniej interesujących badacza zagad

Ponadto np. za pomocą badań ankietowych istnieje możliwość w krótkim czasie zebrania bogatego w treści materiału badawczego dotyczącego zwłaszcza opinii badanych, ich stanowisk, przekonań w różnych sprawach, także niekiedy intymnych i osobistych. Rozmowa i wywiad natomiast mają szczególną rolę do odegrania w badaniach z udziałem dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym (por. L. Yarrow, 1960).

Niemniej posługując się metodą sondażu diagnostycznego, należy stale pamiętać, że wskutek błędnie postawionych pytań otrzymuje się odpowiedzi nieprawdziwe. Do tego rodzaju pytań można zliczyć m in.: r pytania alternatywne, pomimo że poprawna odpowiedź nie ogranicza się tylko do jednej z podanych w nim możliwości, np. „Czy u o lisz spędzać czas wolny od nauki w świetlicy, czy w domu. ,

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
PICT6324 254 WPROWADZENIE DO METODOLOGII BADAŃ PEDAGOGICZNYCH za jego przeprowadzenie. Inni zaś zakł
PICT6314 234 WPROWADZENIE DO METODOLOGII BADAN PEDAGOGICZNYCH głównie o poprawności dokonanych spost
PICT6315 236 WPROWADZENIE DO METODOLOGU BADAŃ PEDAGOGICZNYCH tj. podczas zaistnienia sytuagi problem
PICT6329 264 WPROWADZENIE DO METODOLOGII BADAŃ PEDAGOGICZNYCH stawienia diagnozy różnego rodzaju zab
72460 PICT6330 266 WPROWADZENIE DO METODOLOGII BADAŃ PEDAGOGICZNYCH liwie dokładny zapis otrzymanych
85669 PICT6320 246 WPROWADZBNIB DO METODOLOGII BADAŃ PEDAGOGICZNYCH nie jest prawdziwe. Przykładem t
84990 PICT6323 252 WPROWADZENIE DO METODOLOGII BADAŃ PEDAGOGICZNYCH Badania ankietowe Badania ankiet
77559 PICT6328 262 WPROWADZENIE DO METODOLOGII BADAŃ PEDAGOGICZNYCH Skala ocen Przykładem skal ocen,

więcej podobnych podstron