podst pedagogiki przedszkolnej z metodyka3

30 Rozdział 1

dziecka, traktując je jako indywidualność i podmiot, wymagający szacunku i delikatności ze strony dorosłych. W wychowawcy upatrywał przyjaciela, partnera, osobę wspierającą, wspomagającą, zrównoważoną, dającą przykład i wzór do naśladowania. Dzięki dorosłemu - zgodnie z myślą Rousseau - przedszkolak stopniowo uczy się kierować swoim postępowaniem. Zostawiając dziecku swobodę, przyzwyczaja się je do zdyscyplinowanej samodzielności.

Mimo wielu błędów i niekonsekwencji, założenia Rousseau mają niebagatelne, epokowe znaczenie. Swoje poglądy budował na zasadzie subiektywnego idealizmu. Pod wpływem Emila... wychowanie w II połowie XVIII wieku stało się jednym z głównych tematów rozmów, nie tylko w salonach francuskich, ale i w kulturalniejszych domach wszystkich krajów³⁵. Przeciwstawiając się dawniejszym systemom, stworzył własny system, oparty na: poszanowaniu praw dziecka ustalonych przez matkę, wysuwaniu na pierwszy plan wychowania jego humanistycznych treści i wartości antropologii oraz psychologii dziecka, podkreśleniu wychowania fizycznego, umysłowego i moralnego. Ponadto powiązał kategorię wolności z procesem edukacji, zainspirował nowoczesne kierunki wychowania - pedagogiki serca - (J. H. Pestalozzi, F. Fróbel, J. Korczak, M. Łopatkowa) racjonalizmu pedagogicznego (J.F. Fłerbart, J. Piaget), pedagogiki praktycznie zorientowanej (J. Dewey, A.S. Makarenko)³⁶.

Należy również podkreślić, że Rousseau zalecał rodzicom wychowywać dziecko dla społeczeństwa, zgodnie z naturą, pomimo tego, że cały proces wychowawczy odbywał się poza społecznością.

Jan Henryk Pestalozzi (1746-1827)

Postępowy szwajcarski pedagog i pisarz, nauczyciel, opiekun dzieci biednych, twórca oryginalnego systemu pedagogicznego, nazywany „wielkim ojcem" nowoczesnej szkoły początkowej. Dzieła: Jak Gertruda uczy swoje dzieci (1801), Łabędzi śpiew (1826), Pisma pedagogiczne (dum. polskie 1972), Maiku i dziecko (dum. 1938).

^,s /listami un/clinwiinin, ml I K tmlybmlwt, il/,, cyl,_; n. I.

"\S, N/lobiyii, Shna i/lim lin/ I , «I/ cyl., ;t. (i I

\ i om pedagogiczny J.H. Pestalozziego oparty był na zasa-| i- I •< | uw red niego kontaktu dziecka z rzeczywistością i syste-111' 11 \ i 11« •}>( > rozwoju zdolności umysłowych. Pedagog ten stwo-• \ i i> niu_t* nauczania elementarnego, opartą na podstawach t'M\- Im>l<>p₍ii Przeprowadził gruntowną przebudowę szkoły i-*- ad owej, w której dzieci w wieku od 5 lat do 13 lat uczyły mu . *,y lać, pisać, rachunków, elementów geometrii, rysunku,

i......i", | M /.yrodoznawstwa. Uprawiały także gimnastykę, słu-

•li -»h ino yki, oraz wykonywały prace fizyczne z zakresu rolne tu.i gospodarstwa wiejskiego i rzemiosła. Proces wychowa-•“ ^{1 1} i lalcenia, według Pestalozziego, powinien uwzględniać i i i-d mic" właściwości jednostki. Istotnym zadaniem jest **n ,, | •, ,i •.|_tIk(iwanie wyobrażeń i czynienie ich jasnymi. Jasność i i m - in< pojęć można osiągnąć poprzez obserwację w rzeczy-

Wł n.i. Musi ona być wnikliwa, dokładna, systematyczna i od-p»"u <1 nin ukierunkowana³⁷. Powinna zmierzać do policzenia i — * "" .mydi przedmiotów czy obiektów, określenia formy,

i nr i . ii ni" .u.!/, ich nazywania. Stąd liczba, kształt, nazwa umoż-It -ii p*’lu.| charakterystykę spostrzeganych obiektów, a więc u i i *d lawowymi elementami nauczania. Liczenie, mierzenie

-•i......i m i nu lo naturalne i psychologicznie uzasadnione pod-

>41 « w l* m.tyczne edukacji elementarnej w ujęciu J.H. Pestaloz-Im <-me wymaga nauki rachunków, mierzenie - nauki ry-u. i i. i ri iimelrii, mówienie - ćwiczeń w mówieniu i czytaniu. i^łcd u hm, podkreślał znaczenie trzech elementów: liczby, kształtu i iłowa Nauka czytania, pisania, liczenia niebyła uważana pi • i*. .talozziego za najważniejszy cel edukacji elementarnej. *h n Mim ualomiasl poznanie świata i rozwijanie mowy dziecka. I * ' * oduikiem i nauczycielem w pracy wychowawczej miała hi i i al .i t lora potrafiła bawić się z najmłodszymi, ucząc ich.

¹ i i i I" /.względnie naukę należało łączyć z zabawą, pozwą-Ui ■i/i. . lom tworzyć, manipulować, rysować, malować, odtwa-■ i Hally Aktywność, rozwijanie umiejętności, zdolności po-■ y. h oraz dziecięcych zainteresowań Pestalozzi traktował i • * * • i i. Iowo Samorzutne zabawy stanowiły nie tylko rozryw-'!■ a nulosć i wielką przyjemność. W szeroko rozbudowa-¹ v l* i !• i»v\ .l',i, /n>c i //im■huliui. VV.ii \/.ivv.i 1‘WS, ■, |()