Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej G Gołembski (131)

132 V. Organizacja i finanse przedsiębiorstw turystycznych

wać. Z reguły przedsiębiorstwa, w których przychody ze sprzedaży są bardzo wysokie (mianownik), mają niższą zyskowność sprzedaży. Jest to zjawisko normalne i prawidłowe.

Bardzo dużą wartość poznawczą posiada wskaźnik zyskowności majątku, zwany również stopą zysku. Stopa zysku jest relacją zysku do aktywów przedsiębiorstwa, czyli do wartości majątku trwałego i obrotowego:

zysk netto aktywa

zyskowność majątku —

Często stopę zysku mierzy się biorąc w mianowniku pod uwagę tylko majątek trwały. Wówczas miernik ten obrazuje ile groszy zysku przypada na 1 zł zainwestowany w majątek trwały. W ten sposób możemy się zorientować czy decyzje inwestycyjne podjęte zostały prawidłowo i jak szybko nastąpi zwrot nakładów, które zainwestowaliśmy w majątek trwały. Ma to szczególne znaczenie dla hoteli, których majątek trwały ma podstawowe znaczenie dla ilości i jakości oferowanych usług. Pytanie: po jakim czasie zostaną zwrócone poniesione nakłady na powiększenie wartości majątku trwałego jest zasadniczym pytaniem zarówno przed podjęciem procesu inwestycyjnego, w jego trakcie i w czasie eksploatacji nowych obiektów. Dlatego stopa zysku musi być stale śledzona. Jest oczywiste, że w pierwszym okresie po oddaniu inwestycji do eksploatacji stopa zysku drastycznie maleje. Jest to najbardziej krytyczny punkt dla hotelu. Dlatego tak ważną rzeczą jest stworzenie przesłanek do łagodzenia drastycznych obniżek stopy zysku i przyspieszenie czasu zwrotu nakładów w hotelarstwie, chociażby poprzez czasowe zwalnianie z konieczności płacenia podatku dochodowego. Wówczas to zysk netto —zysk brutto (wartość licznika rośnie).

Uzupełnieniem stopy zysku jest wskaźnik zyskowności kapitałów własnych określający relacje zysku do tej części pasywów, jaką jest kapitał własny i zapasowy:

zyskowność kapitałów własnych —_ ^ZY^S^ ^ne_P°-

kapitał własny + zapasowy

Jednym ze źródeł rozwoju przedsiębiorstwa jest wzrost kapitału własnego czy to poprzez podnoszenie wartości udziałów już istniejących, czy też poprzez emisję akcji. Zyskowność kapitałów własnych określa ile groszy zysku przypada na ł zł kapitału własnego. Przyjmuje się, że wskaźnik ten, aby był zadowalający, powinien w hotelarstwie kształtować się na poziomie 20-25%, natomiast w biurach podróży może przekraczać nawet 35%. Wartość poznaw-