Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej G Gołembski (133)

134 V. Organizacja i finanse przedsiębiorstw turystycznych

to, czy zobowiązania krótkoterminowe, a więc prawie o natychmiastowej konieczności spłaty, są większe lub mniejsze od tego, co przedsiębiorstwo może wydać natychmiast. Do podstawowych zobowiązań krótkoterminowych zaliczyć można w biurach podróży zobowiązania wobec hoteli i innych wytwórców usług turystycznych z tytułu wykonanych przez nich usług, zobowiązania z tytułu prowadzonej akcji marketingowej itp. W hotelach mogą to być nie rozliczone prace remontowe, zakupy pościeli i drobnego sprzętu. Na majątek, który można w krótkim czasie przeznaczyć na spłatę zobowiązań, składa się przede wszystkim gotówka. Jej rola w biurach podróży jest bardzo istotna.

Brak gotówki na bieżące płatności może spowodować zatory finansowe grożące brakiem realizacji zamówień. Kolejnym źródłem są należności, czyli to, co winni są nam nasi dłużnicy. Chcielibyśmy tu podkreślić ogromne znaczenie dyscypliny finansowej, czyli przestrzeganie zasady terminowego regulowania swoich zobowiązań. Jest to kardynalna zasada w ogóle, ale warunkująca działalność w okresie sezonu i związanych z nim dużej częstotliwości przepływów pieniężnych. Najbardziej wrażliwe na zatory w płynności płatniczej są małe biura nie posiadające rezerw w postaci wypracowanych wcześniej zysków. W hotelach dodatkowym elementem majątku obrotowego są zapasy, ale możliwości ich upłynnienia w celu pokrycia zobowiązań krótkoterminowych są niewielkie.

Dlatego też banki wprowadzają pojęcie tzw. podwyższonej płynności umniejszając licznik o wartość zapasów. Należy podkreślić, że zagrożenia płynności płatniczej mogą mieć znacznie głębsze podłoże niż tylko chwilowy brak gotówki spowodowany opóźnieniami w regulowaniu należności przez dłużników. Wówczas sytuacja staje się znacznie bardziej niebezpieczna dla firmy. Dlatego też zbliżanie się wskaźnika płynności do jedności jest sygnałem alarmowym dla jej kierownictwa, a obniżenie poniżej jedności grozi niewypłacalnością.

Dla badania zagrożeń chwilowych służy wskaźnik tzw. szybkiej lub wysokiej płynności, w którym w liczniku występuje tylko gotówka oraz stan bieżących należności. Interpretując kształtowanie się wskaźnika płynności bieżącej należy wskazać, że w praktyce banki dla oceny płynności finansowej kontrahentów za poprawny uważają wskaźnik płynności oscylujący wokół 2. Jeżeli z kolei szybka płynność jest zagrożona, jedną z możliwości przezwyciężania kryzysowej sytuacji jest skrócenie terminu regulowania należności przy jednoczesnym wydłużeniu terminu regulowania zobowiązań. Praktyki te mają często miejsce i wyrażają się w żądaniu regulowania należności gotówką bądź stosowania przedpłat, przy jednoczesnej chęci podpisywania umów z opóźnionymi terminami płatności.