Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej G Gołembski (147)

148 VI. Oddziaływanie na przedsiębiorstwa turystyczne...

konkurencyjności ofert. Obserwuje się też próby umocnienia złotówki poprzez wzrost oprocentowania kredytów, co spowalnia procesy inwestycyjne i hamuje wzrost eksportu turystycznego.

Jak widać, możliwości realizacji przyjętych założeń polityki ekonomicznej są często trudne do pogodzenia, a polityka ekonomiczna musi oznaczać rozsądny kompromis przy realizacji poszczególnych celów. Uwidacznia się to szczególnie przy działaniach zmierzających do pobudzenia produkcji. Wzrost produkcji usług nierozerwalnie związany jest z inwestycjami, te z kolei zależne są od ilości zaangażowanego kapitału. Dlatego jednym z instrumentów mających pobudzać działalność inwestycyjną są ulgi podatkowe stosowane często przede wszystkim wobec inwestorów zagranicznych dysponujących dużym kapitałem. Dyskutowane są możliwości stosowania preferencji kredytowych, chociaż opinie na ten temat są bardzo niejednoznaczne.

Realizacja założenia polityki ekonomicznej państwa, jakim jest zrównoważenie budżetu, jest przeciwna interesowi sektora turystyki. Polega ona bowiem przede wszystkim na wysokiej centralizacji wpływów budżetowych i centralnych decyzjach dotyczących przydziału środków budżetowych pomiędzy poszczególne sektory gospodarki. Wskutek tego turystyka jest tym sektorem, w którym relacja wpływów odprowadzanych do budżetu do udziału w wydatkach budżetowych jest szczególnie niekorzystna. Łączne wpływy podatkowe gospodarki turystycznej i innych branż współpracujących wywołane obrotami z tytułu ruchu turystycznego wynoszą ok. 1,5 mld zł. Kwota ta nie pozostaje w żadnym stosunku do skali budżetowego wspierania turystyki, stymulowania jej rozwoju i promocji. Wydatki budżetu państwa na turystykę (24,7 min) kształtują się poniżej 2% budżetowych dochodów z turystyki wywoływanych obsługą ruchu turystycznego¹². Znikome wpływy, jakimi dysponują budżety terenowe, uniemożliwiają działalność gospodarczą samorządów lokalnych w sferze turystyki, co w znacznej mierze hamuje rozwój podaży i uniemożliwia podejmowanie skutecznych działań marketingowych. Wydaje się też, że polityka zrównoważenia budżetu przybiera postać nadmiernego fiskalizmu. Myślimy tu o powszechnie obowiązujących podatkach - dochodowym od osób prawnych, narzucie ZUS na fundusz płac, podatku od nieruchomości itp. Ogranicza to w znacznej mierze rozwój sektora turystyki. Wysokie podatki powodują, że wiele - szczególnie małych

¹² Por. E. Zbiec, Na marginesie założeń rozwoju gospodarki turystycznej, „Problemy turystyki” nr 2, 1994, s. 69,