Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej G Gołembski (57)

58 III. Przedsiębiorstwo turystyczne...

Usługi gastronomiczne

Nie ma nic bardziej uniwersalnego od usług żywieniowych. Wobec wielości sposób i form świadczenia tych usług spróbujmy dokonać pewnego uporządkowania, co pozwoli przybliżyć jedynie pewne tendencje w zakresie podaży tych usług dla turystów.

Różnią się one w zależności od miejsca ich świadczenia. Można tu wyróżnić:

1) Trasy tranzytowe o szczególnym nasileniu ruchu.

2) Typowe regiony turystyczne (turystyka pobytowa i wycieczkowa).

3) Duże miasta będące jednocześnie centrami ruchu turystycznego.

ad 1) Na trasach tranzytowych wyraźnie preferuje się szybkość obsługi i uniwersalność oferty. Dlatego dominują obiekty samoobsługowe. Ostatnio obserwuje się tendencję do budowy dużych obiektów pozwalających na zwiększenie przepustowości. Przykładem mogą być obiekty przy autostradach tranzytowych (Niemcy, USA, Francja). Powstają tam (przy wielkich parkingach) duże obiekty samoobsługowe o bogatej ofecie (dania zimne, gorące, bary kawowe), jak również typu Mc Donald lub Mc Drive. Opłata następuje najczęściej pojedzeniu. Są to tendencje występujące w krajach rozwiniętych, o dłuższej tradycji świadczenia usług. Tam, gdzie ruch tranzytowy jest w początkowym, choć dynamicznym stadium rozwoju (np. w Polsce), obserwuje się dużą niejednolitość świadczenia usług żywieniowych z przewa

gą małych zakładów. Świadczy to jednak o niewielkich możliwościach zaangażowania kapitału.

ad 2) W regionach turystycznych obserwujemy tendencję do rozwoju kuchni narodowych, a jednocześnie do zapewnienia takiego wystroju wnętrza, który tworzyłby klimat i nastrój zachęcający do relaksu i wypoczynku. W krajach południowych (Hiszpania, Włochy, Grecja) pora wieczorowa jest miejscem spotkań i spożywania posiłków na zewnątrz pomieszczeń, a konsumenci mają mnóstwo wolnego czasu. W centrach turystyki górskiej (Austria, Szwajcaria) zauważa się tendencję do podkreślania tradycji i swojskości. Wszystko to jest próbą odpowiedzi na zapotrzebowanie przybyszów do wchłaniania kultury i tradycji miejscowej, oderwania się od codzienności panującej w miejscu zamieszkania i pracy.

ad 3) W dużych ośrodkach miejskich będących jednocześnie centrami turystycznymi (Londyn, Dusseldorf, Praga, Paryż, Kraków) tworzy się całe centra gastronomiczne (skupione zwykle wokół starego miasta lub centrum miasta). Są one często usytuowane w rejonie wyłączonym z ruchu pojazdów (pedestrian area). Dominuje parę typów zakładów gastronomicznych: