religia a kultura8

158 RELIGIA A KULTURA

cyjnymi, a niepoinformowanych o tym, czy oceniają materiał pochodzący od osób, które otrzymały narkotyk, czy nie.

Założeniem towarzyszącym temu eksperymentowi było przekonanie, że wystąpienie lub nie doświadczenia religijnego zależało wyłącznie od zażycia przez osoby, badane psilocybiny. Wkrótce okazało się jednak, że osoby badane z obu grup - eksperymentalnej i kontrolnej - mogły, rozmawiając ze sobą w trakcie eksperymentu, bez trudu zorientować się, kto otrzymał narkotyk, a kto placebo. Podważyło to wyniki eksperymentu^jdyż okaząło się, że jego rezultaty:są.zabu-rżonexodzajem_aczekiwąńzestronyjacz_esUiików.

Eksperyment ten został powtórzony z zastosowaniem dodatkowych środków ostrożności, które miały uniemożliwić badanym zorientowanie się, czy otrzymali narkotyk, czy też placebo. Tak więc, po pierwsze, grupa kontrolna otrzymała mieszaninę substancji wywołujących przeżycia na granicy stanu psychodelicznego. Po drugie, osoby badane - z obu grup - w trakcie trwania całego 6-godzinnego eksperymentu leżały wygodnie na materacach i nie kontaktowały się ze sobą. W uzyskanych wynikach znowu pojawiła się ta sama prawidłowość, a mianowicie osoby, które otrzymały psilocybinę, znacznie częściej .przeżywały, dośwdad^eniFT^n^jnTniż osoby z grupy kontrolnej (Pahnke, 1967). v Dodatkowe jntormacje ó^TiaTakfeFze ż\vTąźku~między przeżyciami religijnymi a wpływem narkotyków przyniosła laboratoryjna analiza istoty i skutków zmian fizjologicznych, jakie w organizmie wywołane są przez ćwiczenia, stosowane w różnych tradycjach religijnych w celu rozwoju życia duchowego wyznawców.

Masters i HfiUStorlWl966) stwierdzili, że biczowanie, wywołuje wyzwolenie się histaminy, adrenaliny i toksycznych produktów rozkładu białka. Wszystkie" te skład n i k fclział ąjlfw sposób .halucynogenny,. Następuje przez to odwarunko-wanie typowych sposobów orientacji w rzeczywistości, zablokowanie ^systemu wartości dominującego w życiu codziennym, od warunkowani a rutynowych kategorii językowych, za pomocą których myślimy i które jednocześnie stanowią''filtr^- pereepcyjny. Ten sam efekt od warunkowania wywołany może być poprzez narkotyki, co tłumaczy typowe określenie tego stanu przez zażywające je osoby: „Bramy zmysłów są oczyszczone i rzeczy ukazują się takimi, jakie są w swojej istocie’' (Huxley, 1954).

Analiza wpływu^ narkotyków przypomina więc, na poziomie chęmjcznych reakcji organizmu, działaniećwiczeń, stosowanych tradycyjnie do osiągania doświadczeń religijnych.

Przedstawione rezultaty badań wskazują, iź_narko_tyki nie są w stanie wy-^ „woływać doświadczeń religijnych, mogą jedynie ułatwiać ich przeżycie. W każdym wypadku wstępnym warunkiem koniecznym Jest istniejąca, po stronie podmiotu przeżywającego, gotowość wynikająca z przeżywanych (bardziej lub mniej świadomie) konfliktów egzystencjalnych. Narkotyki stanowią w tym wypadku środek do uzyskania lepszego wglądu we własne problemy, sposób na przekroczenie granic własnego poznania. Filozof religii Huston Smith (2000), analizując stosowanie substancji narkotycznych w różnych tradycjach religij-

nych, zaproponował, aby mówić o nich jako o środkach enteogenicznycJh. Cod greckiego słowa entheos, czyli zawierające bogą”). PodKreślif w ten sposób swój dystans wobec traktowania roli narkotyków w sposób redukcjonistyczny, jako bezwarunkowych bodźców, których działanie gwarantuje w każdej sytuacji przeżycie doświadczenia teofanii. Zamiast tego, wskazuje on, iż potencjał tych substancji może doprowadzić do przeżycia doświadczeń religijnych wówczas, gdy są onyraktowąnejako sakramenty i przyjmowane we właściwym otpczenju i ^właściwą motywacją. Wprowadzenie terminu _>\śxodkj^ enteogeniczn.^|^, uzasadnia właśnie taką koniecznością rozgraniczenia używania środków narkotycz-nych, poza kontekstem-refeijnymfi wtedy mówi o nich narkotyki    od

używania tych samych środków w kontekście religijnym.

Tańce ekstatyczne

Wśród innych praktyk, mających na celu nądstymulację organizmu, należy w pierwszym rzędzie wymienić tańc£^.eks.tatvczne. uczestnTęzęnle^w jiiebez-piecznych obrzędach, §łuchapiejcnuzyki lub silnych, ^imcżuyę)l.dźvyjęków. W każdym z tych wypadków dochodzi do wydzielenia się w mózgufendorfinj mających działanie halucynogenne. Nazwa „endorfiny” pochodzi ze zbTticTcż^-ści wyrazów tworzących angielską pełną nazwę tej substancji (<endogenous mor-phinlike substances - endogenne substancje morfinopodobne). Substancje te są w mózgu odbierane przez receptory skoncentrowane w okolicach pośredniczących w odbiorze bodźców bólowych oraz w częściach mózgu odpowiedzialnych za regulację stanów emocjonalnych. W sytuacjach gdy przeżycie bólu lub strachu byłoby dla or^mźimThiepTzystosowawcze, dochodzLdojjj&oioięnj^ndor-fin, czego skutkiem jest przeżycie stanów ekstatycznych, przy iednoczęsnyrrL. braku wrażliwoścln^IówejT^Zjawiska takie mają miejsce między innymi w trakcie niektóry’cirrWiałovvreligijnych.

Do najciekawszych badań w tym zakresie należą badania, które przeprowadziła! Erica Bourguignojfi (1968) -^ądjD.p.ętąniern.i_transenur.eiigij^m. Jej analizy nad opętaniem przeżywanym przez uczestników rytuałów voodox>-nąJHaiti wskazują, że długotrwałe i niezwykle-.w_vczerpuiącejańce. w trakcie których dochodzi do spotkania z duchami są to zachowania nagradzające zarówno w perspektywie indywidualnej, jak i grupowej.

Przykładem rytuałuTwywołującego stan ekstatyczny poprzezprze życie niebezpieczeństwa, na jakie są narażeni jego uczestnicy, jest rytuał podawania sobie* w trakcie rytmicznego tańca, jadowitychjy_ęźy. Ma to miejsce w trakcie nabożeństw fundamentalistycznych grujTreTigijnych w ppjudniswycty Ąppala-

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
4.^ Środki finansowe komitetu gromadzi się na koncie bankowym, z tym że środki pochodzące od osób pr
religia a kultura0 102 RELIGIA A KULTURA Przećiwstawiając^religię duchowości,..zapomina się o tym,
religia a kultura0 162 RELIGIA A KULTURA przypomina to medytację ignacjańską, medytację św. Jana od
skanuj0029 Halina Kurkowska, autorka Teoretycznych zagadnień kultury języfB tak o tym pisze1: „Dział
34 Dariusz Gołębiowski form działalności kulturalno-oświatowej14. W związku z tym miały one charakte
CCF20110405024 416 Magia, nauka i religia uświęconej tradycji, ale i tym razem zostały one wprowadz
DSC04158 Podmiot kultury wizualnej
klsti624 ‘654 £. MOSZYŃSKI! KULTURA LUDOWA SŁOWIAN tym rozległym zasięgu na Polesiu, Białorusi, wsch
klstidwa294 576 {. MOSZYŃSKI! KULTURA LUDOWA orjentuję w tym przedmiocie, nie mógłbym powiedzieć, ab
klszesz500 1594 c. Moszyński: kultura ludowa za tym nie streścimy jej tutaj, lecz hipotezę autora ro
kulturystyka005 HOLISTYKA KULTURYSTYKI - CZYLI O CO W TYM WSZYSTKIM CHODZI? Holizm jest poglądem, we
kulturalnej. Przyjęliśmy przy tym, że chodzi nie tylko o pokazanie zjawisk, wydarzeń, faktów, ale ta
DSC07426 (2) 178 kultury tradycyjnej. W związku z tym zarówno samo pojęcie kultury, jak i ludu, nie
DSCF4904 28 Opieka religijna w więzieniu - ujęcie historyCz W tym czasie, wobec niemożności wykonywa

więcej podobnych podstron