S Górski Metodyka Resocjalizacji (19)

ca w ramach schematycznie i stereotypowo funkcjonującego zakładu. Ale też i gama tych propozycji jest zazwyczaj bardzo skromna: czasem jakieś kółka zainteresowań, rachityczny księgozbiór, gra w piłkę lub inne zajęcia sportowe i niewiele poza tym. W niczym nie orzypomina to tętniącego życiem internatu jednego z francuskich zakładów, w którym każdy może znaleźć

dla siebie interesujące zajęcie: .....W obrębie zakładu

jest sporo komóreczek, rupieciarni, gdzie po południu i w dni wolne od zajęć kwitnie bujne życie kulturalne. W tych klitkach odbywają się próby orkiestry jazzowej, chóru, zajęcia radioamatorów, kursy języków. Tu redaguje się bardzo ciekawe pismo. Tu malarze malują, szermierze krzyżują szpady, bokserzy rękawice.

Co pewien czas banda wyjeżdża na wycieczkę. Co pewien czas urządza się wielki bal, na który chłopcy zapraszają znajome dziewczęta z miasta.

Właściwa praca wychowawcza prowadzona jest bardzo dyskretnie, ukryta w pracy, nauce, zabawie..." ⁴⁰.

Wracając do ćwiczenia procesów nerwowych, trzeba stwierdzić, że usprawniając procesy hamowania należy odpowiednio zmieniać i przekształcać zajęcia wycho- ₍wawcze, nie tylko dlatego, aby ciągle zapewniać ich atrakcyjność, ale też po to. żeby stopniować trudność zadań stawianych wychowankom. Tylko wtedy bowiem uda się nam podtrzymać bardziej systematyczny udział wychowanka w niełatwych dla młodzieży impulsywnej zajęciach. Tak np. warunków powyższych nie spełniają tradycyjne formy nauki szkolnej, dlatego też proces nau- i czania w szkołach zakładowych także powinien ulec ' zasadniczej reformie.

Opis organizacji zajęć pozaszkolnych, odpowiadających warunkom eliminowania impulsywności, zawiera poniższe sprawozdanie: „Zajęcia dobierano dzieciom według wieku, cech indywidualnych, zainteresowań, rodzaju i stopnia zaburzenia. Stosowano daleko idące stopniowanie trudności. Zwracano uwagę, by dzieci rozpoczynały od czynności najłatwiejszych i stopniowo przechodziły do coraz trudniejszych. Zwiększano trudno-ści bardzo ostrożnie, uwzględniając właściwości indywi-

*• S. Manturxew$ki Kroniki spod Sacre Coeur. „Nowa Kulturo" nr 7. 1956.

dualne dzieci. Dowolność zajęć godzono ze stopniowaniem trudności w ten sposób, że prace stanowiły wyraźne cykle, obejmujące zadania od zupełnie prostych do złożonych i jeżeli pozostawiano dzieciom wybór cyklu, to w ramach tego cykłu obowiązywało zawsze ustalona kolejność. Zwiększanie trudności polegało na wzmaganiu złożoności wykonywanej czynności, subtelności analizy, zwiększaniu pracy systematycznej oraz przedłużaniu czasu jednokierunkowego wysiłku” ^łl.

A Stwarzanie warunków do wyładowania psychoruchowego. Drugą cechą osobowości impulsywnej jest częste kumulowanie się napięcia psychoruchowego, które wymaga rozładowania. Rozładowanie to u impulsywnych osób wykolejonych z reguły przyjmuje formy destruktywne, antyspołeczne (np. agresywne i niszczycielskie zabawy, bijatyki itp.). Zatem zasadniczą sprawą jest znalezienie najodpowiedniejszych sposobów wyładowań psychoruchowych dlo każdego, indywidualnego przypadku wychowanka impulsywnego. W poczynaniach tych również konieczne jest uwzględnienie zainteresowań i uzdolnień podopiecznego. \

Możliwość rozładowanifr"napięć stwarza m.in. uprawianie sportu, wycieczki, podróże, atrakcyjna działa* ność w klubie młodzieżowym, czy w zespole zainteres< wań (np. muzycznym, foto-filmowym, plastycznym itp Wszystkie te formy działania sprowadzają intensywną u jednostek impulsywnych aktywność na tory społecznie użyteczne, dając jednocześnie upust dła rozpierającej jednostkę energii. Tego rodzaju odmiany działalności wpływają także na rozwój zainteresowań i uzdolnień wychowanka, bez czego nie jest możliwe skuteczne eliminowanie impulsywności.

Trzeba wyraźnie podkreślić, że wszelkie próby tłumienia agresywnych, niszczycielskich, czy innych destruktywnych wyładowań psychoruchowych w przypadku osób Impulsywnych, bez stwarzania im konstruktywnych możliwości do takich wyładowań - są skazane na niepowodzenie. Wynika to z energetycznego charakteru fró-‘łn zachowań osób impulsywnych, którego nie da się lunąć, trzeba więc odpowiednio ukierunkować płyną-

^M Włodarski Zaburzenia równowagi procesów nerwowych u Warszawa 1960.