Rozdział 5 strona2 133

132 Zbiór zadań z mikroekonomii

Koszty zmienne to koszty, których wysokość zmienia się wraz ze zmianą rozmiarów produkcji, a w ięc ze zmianą w ielkości nakładów zmiennych czynników produkcji (np.: koszt zużytych surowców, materiałów, wynagrodzenia pracowników bezpośrednio produkcyjnych etc.).

Koszty całkowite w sensie ekonomicznym - to suma kosztów- stałych i zmiennych.

Koszt przeciętny całkowity to koszt wytworzenia jednostki produktu, który powstaje w wyniku podzielenia kosztu całkowitego przez rozmiary produkcji całkowitej.

Koszt przeciętny stały to koszt stały przypadający na jednostkę produktu. Oblicza się go dzieląc wielkość kosztu stałego przez rozmiary produkcji całkowitej.

Koszt przeciętny zmienny to koszt zmienny przypadający na jednostkę produktu. Stanowi go iloraz kosztu zmiennego przez całkowitą wielkość produkcji.

Koszt krańcowy oznacza zmianę kosztów całkowitych wywołaną wytworzeniem kolejnej jednostki produktu.

Techniczne optimum produkcji przypada dla takich rozmiarów produkcji,

przy których przeciętny koszt całkowity ich wytworzenia jest najniższy. Graficznie wyraża je punkt, w którym funkcja kosztów krańcowych przecina funkcję przeciętnych kosztów całkow itych w jej minimum.

Długookresowa krzywa kosztów przeciętnych jest obwiednią zbioru krótkookresowych krzywych przeciętnych kosztów całkowitych.

Korzyści skali produkcji (rosnące przychody zc skali produkcji, ekonomie skali) to dodatnie efekty produkcyjne notowane w długim okresie przy zwiększaniu rozmiarów produkcji, przejawiające się w spadku przeciętnych kosztów produkcji.

Stale korzyści skali produkcji (stale przychody ze skali produkcji) występują wówczas, gdy długookresowe koszty przeciętne me zmieniają się wraz ze wzrostem rozmiarów produkcji. |

Niekorzyści skali produkcji (malejące przychody ze skali produkcji, dyze-kouomic skali) pojawiają się wtedy, gdy wzrostowi rozmiarów produkcji towarzyszy wzrost długookresowych kosztów przeciętnych.

Pytania systematyzujące wiedzę i problemy do przemyślenia

1. Jakie rodzaje kosztów ponosi przedsiębiorstwo w krótkim okresie?

2. Wyjaśnij związek między krzywą kosztów zmiennych i kosztów całkowitych a krzywą produktu całkowitego.

3. Dlaczego koszty całkowite z reguły nie rosną proporcjonalnie do wzrostu produkcji?

4. Dlaczego krzywa kosztów przeciętnych oraz krzywa kosztów krańcowych ma kształt litery „11”?

5. Jakie wzajemne zależności zachodzą między kosztami przeciętnymi i krańcowymi a produkcyjnością przeciętną i krańcową?

6. Dlaczego przy niskim poziomie produkcji koszt krańcowy maleje wraz ze wzrostem produkcji? Co może być przyczyną wzrostu kosztu krańcowego po przekroczeniu pewnych rozmiarów produkcji?

7. Jakie czynniki mogą spowodować zmianę wysokości kosztów produkcji ponoszonych przez przedsiębiorstwo w krótkim okresie i przesunięcie krzywych kosztów całkowitych, przeciętnych i krańcowych?

8. Wyjaśnij pojęcie technicznego optimum produkcji.

9. Jakie koszty ponosi przedsiębiorstwo w długim okresie?

10. Uzasadnij konstrukcję długookresowej krzywej kosztów przeciętnych.

U. W jakiej sytuacji długookresowa krzywa kosztu przeciętnego pokrywa się z długookresową krzywą kosztu krańcowego?

12. Co rozumiesz pod pojęciem ekonomii i dyzekonomii skali produkcji'.’

13. Jakie korzyści może czerpać przedsiębiorstwo ze zwiększenia skali produkcji?

14. Wyjaśnij, dlaczego duże przedsiębiorstwa mogą produkować po niższych kosztach przeciętnych niż przedsiębiorstwa małe.

15. Czy możliwe jest, aby w jednej gałęzi występowały jednocześnie rosnące przychody ze skali produkcji oraz malejące przychody z nakładów pracy?