skanuj0046
[Sr3*] = Vi [Sr5,]0= I 10 3M [S0.3“] = Vi [SO<3 ]0 - 2,5 10 ’M
Stąd iloczyn jonowy: [Sr3*] [SO,3] = 1 10'3M 2,5 10°M = 2,5 10’5 Obliczona wartość znacząco przewyższa iloczyn rozpuszczalności SrSOi: [Sr2*] [SO42]m 2,5 10'5 > 2,5 I0 7 = Kso srso.
Zastosowanie tej reakcji do potwierdzenia obecności jonów Sr2* ma sens jedynie pod warunkiem nieobecności jonów Ba2'. W analizie systematycznej ten wymóg jest spełniony, ponieważ jony Ba2* wytrącamy wcześniej jako BaCr04.
Inną metodą selektywnego wytrącenia SrSOi (w obecności jonów Ca2*) jest użycie nasyconego roztworu (NHO2SO4. W tych warunkach, stężenie jonów S042’ jest bardzo wysokie (kilka mol/dm3). Moglibyśmy oczekiwać pojawienia się nawet CaSOi, ale tworzy się dość dobrze rozpuszczalny (zwłaszcza na gorąco) związek kompleksowy (Nł-UMCa^C^hJ- Możemy to zapisać:
T
Ca2* + 2 S042" ^ [Ca(S04)2]2 - bezbarwny roztwór
Sr2+ + S042 SrSOi - trudno rozpuszczalny (nawet na gorąco)
Podobnie jak w reakcji z wodą gipsową, wytrącenie białego osadu świadczy o obecności jonów Sr2* (o ile z roztworu badanego usunęliśmy wcześniej jony Ba2*).
Aby pokonać trudności związane z „uwalnianiem” jonów Ba2* z osadu BaSOj. zastosowaliśmy metodę polegającą na gotowaniu osadu z kolejnymi porcjami stężonego roztworu Na2C03. Jeżeli zamiast BaSOi użyjemy SrSOi. a potem CaSOi. to zauważymy że przemiana siarczanu w odpowiedni węglan, zachodzi coraz łatwiej.
Sytuacja ta pokazuje kierunek reakcji samorzutnych. Związek łatwiej rozpuszczalny przechodzi w wyniku reakcji, w trudniej rozpuszczalny. Towarzyszy temu obniżenie stężenia niczwiązanych jonów Me‘\
Obniżenie stężenia danego jonu może być dokonywane także innymi drogami:
- tworzenie słabo zdysocjowanego produktu reakcji (np. jonu kompleksowego)
- tworzenie substancji lotnej;
- uczestniczenie w reakcji rcdox.
W niektórych reakcjach (szczególnie w procesach rcdox) obniżenie stężenia niczwiązanych jonów sięga wielu rzędów wielkości, np. stężenie silnego reduktora po reakcji z jonami M11O4 lub CrjO?2’ w kwaśnym środowisku.
Spójrzmy się ponownie na reakcję przekształcania trudno rozpuszczalnych siarczanów w węglany:
MeSO, + CO,*~ MeCOi + SO,2~
Na podstawie danych literaturowych (wartości iloczynów rozpuszczalności lub pKso) możemy obliczyć rozpuszczalności molowe S [mol/dm3] odpowiednich siarczanów i węglanów, a stąd ilorazy SMeSO, / SmcCO, :
|
2 |
SMcSO, (mol/dm3] |
SMsCOj [mol/dm3] |
SMcSO, SMcCO, |
|
Ba2ł |
1,0 10'5 |
7,1 • 10'5 |
0,14 |
|
Sr2* |
5,0 10-4 |
3,2 10’5 |
16 |
|
Ca2* |
5,0 10° |
6,3 105 |
80 |
Iloraz z ostatniej kolumny tabelki zmienia się od wartości <1 (-0,14) dla BaSOd —* BaCOt. aż do wartości znacznie > 1 (-80) dla CaSO* —* CaCOj. Inaczej mówiąc, położenie interesującej nas równowagi, dla jonów Ba2* znajduje się po stronic BaSOi. natomiast dla Sr2*, a jeszcze bardziej dla Ca2* -po
91
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
48505 skanuj0046 (7) [Sr2+] = Vi [Sr2 ]0 = T10 2M [S0,21 = A [S042 ]0 = 2,5 10‘3M Stąd iloczyn jono
30410 skanuj0012 (266) VI Wybierz poprawną odpowiedź. IX* Wybierz prawidłowe znaczenie idiomów. 1. 2
więcej podobnych podstron