VADEMEKUM NAUCZANIA ORTOGRAFII W KLASACH POCZĄTKOWYCH (12)

CZĘŚĆ DRUGA

2.1. Okazjonalnie czy systematycznie?

Zgodnie z zaleceniami Programu nauczania początkowego klasy I-III¹ na nauczanie ortografii nie przeznacza się oddzielnych godzin lekcyjnych. Nauczyciel powinien wykorzystać wszelkie okazje łączenia ortografii z gramatyką oraz ćwiczeniami słownikowo-frazcologicznymi i syntaktycznymi.

Nauczanie ortografii w klasach I-III ma charakter okolicznościowy. Ćwiczenia ortograficzne należy realizować przede wszystkim przy okazji kształcenia językowego. Okazjonalny charakter nauczania ortografii nic oznacza, że umiejętność poprawnego pisania może nauczyciel kształtować wtedy, gdy sobie o tym przypomni lub gdy zostanie mu czasu na lekcji.

Okazjonalny charakter oznacza, że z problemami ortograficznymi zetkną się uczniowie w czasie pracy z tekstem, podczas zbiorowego lub samodzielnego redagowania wypowiedzi pisemnych itp. Zgromadzone tą drogą ortogramy wykorzystać należy do różnorodnych, systematycznie stosowanych ćwiczeń prowadzących do wykształcenia umiejętności i nawyków ortograficznego pisania.

Systematyczną pracę nad ortografią należy rozpocząć już w klasie pierwszej. Przystępując do realizacji tego zagadnienia, należy dokonać wyboru systemu pracy, ustalić zakres i częstotliwość przeprowadzonych ćwiczeń.

W klasie pierwszej dobrze jest łączyć ćwiczenia ortograficzne z realizowaną tematyką. Ustalamy wtedy 3-4 wyrazy, najlepiej jeżeli są to wyrazy o jednolitym rodzaju trudności, i na dokładne ich opracowanie przeznaczamy codziennie kilka minut w ciągu tygodnia.

W klasach II i III ćwiczymy w ciągu tygodnia nic tylko pisownię wyrazów wprowadzonych w pierwszym dniu, ale również innych, opartych jednak na tej samej zasadzie. Na przykład w klasie II na lekcji wprowadzającej nowy materiał ortograficzny dzieci poznały pisownię wyrazów z ó wymiennym — ogród, kózka, bródka, nóżki, różki — na podstawie obserwacji tych wyrazów przypominamy regułę ortograficzną. Dalsze ćwiczenia przeprowadzane na kolejnych lekcjach organizujemy tak, aby dzieci zdobyły umiejętność uogólniania zapisu i stosowania go w odpowiednich wyrazach.

Ilustracją powyższych uwag są przykłady tygodniowych planów opracowania niektórych problemów ortograficznych dla klasy 1, II, III.

' Program nauczania pocsgikowfgo klaty l - III, Wanzawa 198 J. WSP. ł. 38, 39.

3.3.5. Rebusy

>< ^		ly^aoa

		-amJfika

J>f^ p^f JH &JŹ		pod/rtte dj^llómt-- 'Wm

•	R J, ^k“* a A=y	aiu>att/ny ■k^rramz