WSP J POLM149

259

dek wzrasta zainteresowanie gatunkami publicystycznymi, urzędowymi, potocznymi, naukowymi (Gajda, 1982), religijnymi i folklorystycznymi Bartmiński, 1990: por. tez Propp, 1977), Pojawiają się monograficzne opisy gatunków i równocześnie próbuje się rozwijać ogólną teorię gatunku (Fur-dal, 1982; Wierzbicka, 1983).

Oryginalną koncepcję genologiczną zaprezentowała Anna Wierzbicka 1983). Nawiązuje ona do myśli Michała Bachtina, pojęcia gier językowych Ludwiga Wittgensteina, teorii aktów' mowy Johna L. Austina i Johna R. >earle'a oraz do wdasnej semantyki elementarnych jednostek znaczeniowych (znaczenie jest w niej opisywane w specjalnym, skodyfikowanym języku wykrojonym z dowolnego języka naturalnego).

Wierzbicka modeluje każdy gatunek (w jej terminologii gemy mowy) .poprzez ciąg prostych zdań, wyrażających założenia, intencje i inne akty _mysłowe mówiącego, definiujące dany typ wypowiedzi, Elementarność lub oitóń-elementarność jednostek semantycznych stosowanych w modelu i ich powtarzalność (w różnvch układach) zapewnia łatwe porównywanie genrów . unaocznia wiążące je relacje strukturalne. Użycie fragmentu języka naturalnego jako języka opisu semantycznego zapewnia intuicyjną zrozumiałość . weryfikowalność proponowanych formuł” (Wierzbicka, 1983, s. 129).

Oto przykładowy opis Wierzbickiej jednego (z kilkudziesięciu zaproponowanych) gatunków-:

Rozmowa

mówię:...

mówię to, bo chcę żebyśmy mówili różne rzeczy jeden do drugiego

sądzę, że i ty chcesz, żebyśmy mówili różne rzeczy jeden do drugiego.

Analizy Wierzbickiej opierają się na elementarnych komponentach illo-kucyjaych, odpowiadających prostym aktom umysłowym ludzi mówiących. Każdy gatunek to wiązka aktów mentalnych. Aby go zdefiniować. :rzeba przede wszystkim wyizolować zasadniczy cel komunikatywny (intencję, cel illokucyjny), a następnie założenia, emocje, postawy itd.

Wzorzec językowy a komunikacja językowa

Rozwój genologii wyraźnie zmierza do uwzględnienia w teorii gatunku komunikacyjno-kult lirowego kontekstu wypowiedzi. Rozpatrzmy ten kontekst i jego związek z tekstem oraz z wzorcem gatunkowym.

Jednostkę komunikacji językowej stanowi akt komunikacji językowej. W nim powstaje i funkcjonuje konkretna wypowiedź, wyraża-

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WSP J POLN1 1 i-:nrc językowy i komunikacja językowa261 • tekście. Można by powiedzieć, że gatunek u
WSP J POL60 Poradnictwo językowe w Police 63 czne czy uogólnienia w odpowiedzi na ich konkretne pyta
WSP J POL62 Poradmcrwo językowe w Police 65 to na zgodny z rzeczywistością opis współczesnej polszcz
WSP J POL64 Poradnictwo językowe w Polsce 67 ne, nieraz drobne, zwykle bardzo aktualne (związane z b
WSP J POL69 O NORMIE JĘZYKOWEJ JAN MIODEK Socjologiczne, wewnątrz językowe i funkcjonalne ujęcia nor
WSP J POLN219 ETYKIETA JĘZYKOWA MAŁGORZATA MARCJANIK Dciinicja. Typy aktów etykiety językowej. - Str
WSP J POLN254202 KONTAKTY JĘZYKOWE
WSP J POLN254205 529 Językowe wpływy łaciny skiego, niektóre niemieckiego i czeskiego (patrz hasło K
WSP J POLN25447 365 językowy obraz twi.it3 - przybliżenia świata, które da się ujawnić poprzez syste
WSP J POLN25453 STEREOTYPY JĘZYKOWE JERZY BARTMIŃSKI, JOLANTA PANASIUK Z historii terminu i pojęcia.
WSP J POLN25463 Wykładniki językowe Kęreotypizacji 381 Modolność podstawowych odmian
WSP J POLM140 250 Stanisław Grabias% Środowiskowe i zawodowo odmiany języka - socjolekty ny, wykazuj
WSP J POLM141 wofcŁiy - źródło wyrazów dla polszczyzny literackiej i języka potocznego 251 prasie, w
WSP J POLM142 252 Grabias, Środowiskowe i zawodowe odmiany języka - socjolekiy Drogi upowszechniania
WSP J POLM143 Bibliografia 253 Kaczmarek Leon, Skubał a nka Teresa, Grabias Stanisław, 1974, Słownik
WSP J POLM145 GATUNKOWE WZORCE WYPOWIEDZI STANISŁAW GAJDA •itunek jako konwencja kulturowo-ięzykowa.
WSP J POLM146 Stanisław Gajda. Gatunkowe wzorce wypowiedzi 256 i pewną hierarchię wartości, jak równ
WSP J POLM147 I- dziejów refleksji genologicznej 257Zarys dziejów refleksji genologicznej ~rrmin „ge
WSP J POLM148 258 Sbsłibłazi Cutfda. Lr2Umko*A*c wzorce wypowiedzi Kategorie gatunkowe S4 związane z

więcej podobnych podstron