WSP J POLN254118
Czesław Knryl, Nazwy osobowe
438
spółgłoskę miękką w formie pochodnej, np. Bożenia od Bożena, Teresin od Teresa, Marcia od Marta, Bolcio od Bolek. Derywacja sufiksalna polega na dodaniu do formy podstawowej określonego przyrostka, np. Piotruś od Piotr, Janeczek od Janek. Derywacja paradygmatyczna polega na modyfikacji formy fleksyjnej imienia. Jej zasadniczym efektem jest ukształtowanie formy żeńskiej na wzór męskiej i na odwrót, np. Ew od Ewa, Justyn od Justyna, Ewuś od Ewusia, Jacusia od Jacuś, Piotrunia od Piotrunio. Rzadziej spotykamy się z użyciem formy pluralnej zamiast singularnej, np. moje kochane Marcinki. Te cztery typy derywacji mogą krzyżować się, dając różne typy dery-wacji mieszanej, np. derywację redukcyjno-alternacyiną (Józio od Józef, Tadzio od Tadeusz) lub reduktyjno-sufiksalną (Zosia od Zofia, Józek od Józef). Derywacja redukcyjna i alternacyjna stanowi specyficzną właściwość nazw własnych, w słowotwórstwie wyrazów pospolitych te dwa typy derywacji odgrywają marginalną rolę.
Nazwiska
Nazwisko stanowi drugi, obok imienia, człon pełnej nazwy’ osobowej. Do cech konstytutywnych współczesnego nazwiska zalicza się obowiązkowość, niezmienność (zmiana nazwiska może nastąpić jedynie na mocy' odpowiednich przepisów prawnych) i dziedziczność. Dla pełniejszego odróżnienia nazwiska od przezwiska można tu dodać jeszcze asemantyczność. Ta ostatnia cecha oznacza, że osoba obdarzona danym nazwiskiem nie ma nic wspólnego z tym, co ewentualnie komunikuje wyraz stanowiący bazę tego nazwiska, a jeśli nawet jakaś zbieżność istnieje (np. nosiciel nazwiska Biały jest blondynem, a Sołtys pełni funkcję sołtysa), to zbieżność ta ma charakter przypadkowy.
Tak rozumiane nazwisko jest na gruncie polskim stosunkowo późne. Prawny obowiązek posiadania nazwiska został wprowadzony' dopiero na przełomie XVIII i XIX w. przez administrację państw zaborczych. Przy rozpatrywaniu faktów onomastycznych dotyczących wcześniejszyrch okresów wspomniane wcześniej cechy konstytutywne nazwiska nie są traktowane w sposób rygorystyczny. Przez nazwisko rozumie się wówczas umownie drugi człon nazwy osobowej pojawiający się obok imienia.
Powstanie nazwiska jest wynikiem określonych potrzeb społecznych. Na skutek rozw’oju demograficznego, kulturalno-społecznego i administracyjnego samo imię przestało być dostatecznym elementem identyfikacyjnym. Pojawiły się wówczas dodatkowe określenia identyfikacyjne, które stały' się zalążkiem przyszłego nazwiska. Określenia takie występują już w dokumentach XIII- i XIV-wiecznych, lecz za początek okresu kształtowa-
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
WSP J POLN254114 Czesław Kasy!, Nazwy osobowe 434 rdzeni leksykalnych, a wśród nich rdzenie niepotwi
WSP J POLN254120 Czcsfan: Kosy/, Nazwy osobowe 440 zostałość takiego sposobu rozumienia nazwisk na -
page0136 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA przytoczyć też interesujący sposób przezwania duchownego od na
page0162 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA Cechami specyficznymi nazwisk o pochodzeniu wschodniosłowiań-s
WSP J POLN254177 Solanu Szpyrs-Kozlmtska. Fonologia - synem dźwiękowy języka502- f
WSP J POLN254111 NAZWY OSOBOWE CZESŁAW KOSYL Imiona. - Nazwiska. - Przezwiska. - Bibliografia Nazwy
WSP J POLN254122 442 Czesku. Kosytj Nazwy osobowe przykłady derywacji alternacyjnej, np. Droździo o
WSP J POLN25482 Przymiotnikowe nazwy cech 401 Wśród nazw osobowych zdecydowanie przeważają te, które
WSP J POLN254112 432 CzesfaU‘ Knsyl, Nazwy osobowe z wy osobowej w odniesieniu do większej - określo
page0160 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA przez formacje z sufiksami o elemencie spółgłoskowym -k- (typ
WSP J POLN254100 Nazwy miejscowo 419 Drugą dużą grupę stanowią te nazwy miejscowe, które od początku
WSP J POLN254101 420 £au Rietddu-ftttako. Nazwy geograficzne - fizjografię terenu,
WSP J POLN254102 Nazwy miejscowe 421 równe wyrazom pospolitym (np. Poręba), jak nazwy derywowane prz
WSP J POLN254103 422 Ezc.i Rzetćhlta-Feleszkc, Nazwy geograłkziifNazwy wodne Do nazw wodnych zalicza
WSP J POLN254104 NfKwy wodne 423 ikr&a i inne. Nazwy te nie znajdują objaśnienia na gnincie języ
WSP J POLN254109 428 E-jju Rzctdska-Feł&zko, Nazwy ger-grificzne 2) w formie r
WSP J POLN254124 444 CzcsŁrw Koryt, Nazvy osobowe b) przezwiska zawierające charak
WSP J POLN254126 CHREMATONIMY CZESŁAW KOSYL Odrębność chrematonimów wśród nazw własnych. - Grupy chr
WSP J POLN254127 448 Czesław Kasy!. C.hrematonimy mienie szlachetne, perły, samorodki złota), które
więcej podobnych podstron