WSP J POLN254156

Kategorie pojęciowe wyrażane słowotwórczo 479

Żywe do dziś są nazwy istot młodych w odniesieniu przede wszystkim do zwierząt (por. sarnię, bocianię, tygrysię), rzadziej w stosunku do ludzi (najczęściej w liczbie mnogiej), np. Cyganięta, Murzynięta.

Osobowość

Pojęcie osoby ludzkiej wyrażane jest przede wszystkim gramatycznie w postaci kategorii męskoosobowości, a więc wymagania odrębnych form dla wyrazów określających rzeczowniki męskoosobowe (chłopcy wyszli, ale dziewczynki, psy wyszły).

Słowotwórczo kategoria osobowości przejawia się w istnieniu kategorii osobowych wykonawców czynności z sufiksami -tael i -ca, typu myśliciel, uwodziciel, odbiorca, zabójca. Pojęcie osoby jest także składnikiem semantycznym dwóch innych kategorii słowotwórczych rzeczownika, mianowicie nazw mieszkańców' (rypu gdańszczanin, paryi.tmn) oraz nazw- wyznawców pewmych idei (luteranin, woltenaniń).

Kategoria osobowości pojawia się także w postaci wymagania przez niektóre predykaty wystąpienia nazwy osoby w pozycji podmiotu, np. przy takich predykatach, jak: myśleć, wiedzieć, postanowić. Nie jest to jednak zja-wdsko słowotwórcze.

Porów nywanie, podobieństwo

Porównywanie obiektów' i zauważanie podobieństwa stanowi podstawy istnienia nazw symilatywnych w rzeczowniku i przymiotniku. Nazwy rzeczownikowe ujawniają w swej strukturze zauważone przez mówiących podobieństwo między desygnatem derywatu i desygnatem podstawy, np. żyle tkowiec, mrowiskowiec ‘dom podobny pod jakimś względem do żyletki, mrowiska’. Analogiczną strukturę ma bardzo wiele nazw botanicznych i zoologicznych: pierścieniec, wstęgowiec, tasiemiec, wierzbówka.

Podobieństwo jest także podstawą tworzenia tzw. nazw rodzajowych typu: wieżowce, wierzbowce ‘krzewy lub drzewa o cechach podobnych do wiązu, wierzby’.

Kategoria symilatywności ujawnia się najpełniej w przymiotnikach odrzeczownikowych, które nazywają cechy mające podobieństwa do cech charakterystycznych dla przedmiotów wskazanych w' podstawie słowotwórczej, np. gruszkowaty {kształt), pomarańczowy, wiśniowy {kolor), gąbczasty, galaretowaty itp.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WSP J POLN254158 Kategorie pojęciowe wyrażane słowotwórczo 481 Kauzatywnośc jest też składnikiem sem
WSP J POLN254151 Kategorie pojęciowe wyrafcme słowotwórczo 473 Podstawową ideą teorii kognitywnej je
WSP J POLN254152a 475 Kategorie pojęciowe wyrażane słowotwórczo Kategoryzacja słowotwórcza grupuje o
WSP J POLN254132 KATEGORIEGRAMATYCZNE RENATA GRZEGORCZYKÓW A Pojęcie kategorii gramatycznej. - Relat
WSP J POLN254147 KATEGORIE SŁOWOTWÓRCZE W PERSPEKTYWIE KOGNITYWNEJ RENATA GRZEGORCZYKOWA,
WSP J POLN254134 Kategorie gramatyczne współczesne] polszczyzny 455Kategorie gramatyczne współczesne
WSP J POLN254142 Kategorie gramatyczne współczesne) polszczyzny 463 Pewne osobliwości wykazuje grupa
WSP J POLN254186 511 LkKbnoii typów słowotwórczychLiczebność typów słowotwórczych Struktura kwantyta
WSP J POLN254115 Imiona 435 zewnętrzne i wewnętrzne nosiciela, nawiązujące do pewnych zdarzeń z jego
WSP J POLN254172 Procesy fonotogicziie 497 Przykładem upodobnienia samogłosek do spółgłosek jest uno
WSP J POLN254173 Jolanta SzpyntKozłowłat, Fonologii - system dźwiękowy języlca 498 Liczne są również
WSP J POLN254212 536 BogJiir. Walczak, Konukry polszczyzn? 7. rykami niesłowiańskimi formacje są czę
WSP J POLN254287 614 J.ideusz Piotrwwski, Słowniki iłzyka polskiego Do 1945 roku znacznie mniej było
WSP J POLN25473 Stereotypy jako skhuiniki językowego obrazu świata391 znaczeniach podstawowych są bl
WSP J POLN25478 NOWE SŁOWNICTWO POLSKIE TERESA SMÓŁKOWA Nowe potrzeby - nowe wyrazy. - Nazwy abstrak
WSP J POLN25483 Tercsj Smćłkouu, Nowe słownictwo polski: 402 te określają, są mało sprecyzowane, nie
WSP J POLN254149 Pojecie kategorii słowotwórczej w dziejach myśli językoznawczej 471 z wanny’. Podob
WSP J POLN254148 łi. CrzegfjYcr.yktrwa. B Szynutnek, Kategorie słowotwórcze w perspektywie kognitywn
WSP J POLN254150 472 K. Grzegorczykom, & Szymanek, Kategorie słowotwórcze w perspektywie kogiury

więcej podobnych podstron