WSP J POLN254196

521

częstych ludzie i człowiek także rzeczowniki dziecko i kobieta, nazwy zawodów (nauczyciel, dyrektor), miejsc (szkoła, zakład, dom, klasa - także w funkcji nazw grup ludzi), miar}' czasu (chwila, lalo, dzień, godzina) oraz znaczna liczba rzeczowników abstrakcyjnych typu prawda, sprawa, czas, temat, koniec, strona. Wyjątkowo duży jest udział czasowników w tekstach ustnych. Okazuje się, że polszczyzna ustna jest o wiele bardziej werbalna niż styl dialogu artystycznego.

Pojęcie wyrazów tematycznych oraz wyrazów-kluczy znajduje praktyczne zastosowanie w takich dziedzinach, jak przekład maszynowy, automatyczne wyszukiwanie informacji naukowej (streszczenia prac winny składać się z wyrazów-kluczy i wyrazów tematycznych) oraz układanie tezaurusów' (Sambor, 1978).

Gniazda leksykalne i gniazda pojęciowe

Lingwista francuski R. Martin stworzył w latach siedemdziesiątych pojęcie ciągu definicyjnego iako hierarchicznej struktury złożonej z lekse-mu wyjściow-ego i ciągu hiperonimów wyodrębnionych z kolejnych definicji - przykład dla polskiego leksemu mediator, ułożony z SJP (1978): mediator —* pośrednik    ktoś (= ten, kto) (graf 2). Dla zbioru 1723 rzeczowników

ze słownika Gougenheima Martin ułożył tyleż ciągów definicyjnych, uwzględniając tylko pierwsze ich znaczenia, i odkrył określoną empiryczną zależność statystyczną, którą opisali odpowiednią funkcją G. Altmann i B. Kind, określając ją jako prawo Martina I. Przyjmując odmienne uporządkowanie zbiorów ciągów definicyjnych według malejącego stopnia ogólności pojęć w próbie 1000 rzeczowników z HWB, Hammerl odkrył now^rą zależność statystyczną między poziomem ogólności pojęć r a liczbą pojęć występujących na danym poziomie y_x, nazywaną prawem Martina II (szczegóły dotyczące ciągów definicyjnych i obu praw' Martina w: Hammerl, Sambor, 1993, rozdz. 3).

Uwzględniając z kolei w leksemie wieloznacznym wszystkie jego znaczenia, uznane w danym słowniku za równorzędne, Hammerl ujął strukturę tego leksemu jako gniazdo leksykalne z leksemem wyjściowym i ścieżkami -ciągami definicyjnymi dla poszczególnych znaczeń - przykładem gniazdo leksykalne (Schadling) ‘szkodnik’ z HWB (graf 1, Hammerl, 1989). W zbiorze 10C gniazd leksykalnych niemieckich dla próby ICO rzeczowników Hammerl badał ich rozkłady statystyczne ze względu na liczbę pojęć końcowych, liczbę ścieżek i ogólną liczbę pojęć w- gniazdach leksykalnych (Begri/fe - pojęcia - traktowano jako twory bilateralne). Wzorcowe gniazdo leksykalne (Schadling) zawiera łącznie 7 pojęć, 1 pojęcie końcowe i 2 ścieżki. Analo-

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WSP J POLN254198 Gniazda leksykalne i gniazda pojęciowe 523 Graf 5. Gniazdo leksykalne (pracow nik)
WSP J POLN254132 KATEGORIEGRAMATYCZNE RENATA GRZEGORCZYKÓW A Pojęcie kategorii gramatycznej. - Relat
WSP J POLN25455 373 Z historii terminu i pojęci* Dla językoznawców - podobnie jak dla wielu teoretyk
WSP J POLN254109 428 E-jju Rzctdska-Feł&zko, Nazwy ger-grificzne 2)    w formie r
WSP J POLN254185 510 Jadwiga Sambor, Język polski w świetle statystyki Zbadano także frekwencję częś
WSP J POLN254195 Jadwiga    Język polski u śv.-unle statystyki 520 Opisano także słow
WSP J POLN254197 522 Jadw& Sambor, Jeżyk polski w świetle statystykiGraf 1. Gniazdo leksykalne S
WSP J POLN254199 524 JmIuh&i Sambor. Język polski w świetlt statystyki Graf 9. Gniazdo pojęciowe
WSP J POLN254114 Czesław Kasy!, Nazwy osobowe 434 rdzeni leksykalnych, a wśród nich rdzenie niepotwi
WSP J POLN254149 Pojecie kategorii słowotwórczej w dziejach myśli językoznawczej 471 z wanny’. Podob
WSP J POLN254151 Kategorie pojęciowe wyrafcme słowotwórczo 473 Podstawową ideą teorii kognitywnej je
WSP J POLN254152a 475 Kategorie pojęciowe wyrażane słowotwórczo Kategoryzacja słowotwórcza grupuje o
WSP J POLN254156 Kategorie pojęciowe wyrażane słowotwórczo 479 Żywe do dziś są nazwy istot młodych w
WSP J POLN254158 Kategorie pojęciowe wyrażane słowotwórczo 481 Kauzatywnośc jest też składnikiem sem
WSP J POLN254160 483 Bibliografia form trybu, a także leksykalnie za pomoc;} partykuł modalnych. O t
WSP J POLN254288 615 Słowniki specjalistyczne Na tle leksykografii słowiańskich nowatorskim dziełem
WSP J POLN254290 Ogólna ocena leksykografii polskiej XX wieku 617 lizacje rynku słownikowego. Okres
WSP J POLN25440 358 Rysami Tokarski, Słownictwo jako «m.erprełacj.i świata żanej metaforycznie kateg
WSP J POLN25453 STEREOTYPY JĘZYKOWE JERZY BARTMIŃSKI, JOLANTA PANASIUK Z historii terminu i pojęcia.

więcej podobnych podstron