WSP J POLN25427
Zewnętrzne i wewnętrzne uwarunkowania znaczeniowej strony słownictwa 345
ci pozajęzykowej, natomiast człowiek jako podmiot działań językowych ze swoją psychika i systemem kulturowym jest w istocie nieobecny, a przynajmniej głęboko ukryty. Tymczasem znaczenie słowna to nie wierne odzwierciedlenie cech odpowiadającego słowu obiektu, to świadome uwydatnienie jednych jego cech, a pomniejszenie czy wręcz wyeliminowanie innych. Tą językową transformacją rzeczywistości rządzi człowiek. „W stosunku do rzeczywistości zewnętrznej człowiek zajmuje różnorakie postawy dyktowane potrzebami, jakie wysuwa jego rzeczywistość wewnętrzna, czyli psychika” (Heinz, 1981, s. 144.).
Semantyka znaków językowych i zawarty w nich obraz świata jest efektem dwojakiego uwarunkowania. Jednym są właściwości opisywanych obiektów, czyli szerzej - realia świata opisywanego przez język. Ale kategorie opisu - jak stwierdza wielu badaczy - są produktami nie tylko natur)'. Człowiek nie odkrywa sposobów grupowania obiektów rzeczywistości, lecz wynajduje te sposoby (Marody, 1987, s. 29). Znaczenia słów stają się zatem swoistymi interpretacjami rzeczywistości. Interpretacja jako działanie subiektywne zakłada wielość możliwych spojrzeń na otaczając)' świat. W konsekwencji prowadzi to zarówno do odmiennego semantyczno-leksykalnego ukształtowania różnych języków, jak też do ujawniania się różnych typów racjonalności w obrębie tego samego języka narodowego. Różnice międzyjęzykowe - to różne aspekty językowego nazywania podobnych fragmentów rzeczywistości. „To, co Polak nazwie jednym wyrazem mgła, dla Hiszpana dzielić się będzie na dwie, a dla Anglika na trzy klasy oznaczane odrębnymi słowami. Hiszpan nazywa mgłę w zależności od tego. czy jest to mgła pojawiająca się nad morzem (bru-md] czy nad lądem (mebla). Anglik dzieli mgłę w zależności od jej gęstości na mgłę przeciętnie gęstą (mist), gęstszą niż przeciętna (fog) i rzadszą niż przeciętna (każe)" (Mackiewicz, 1988, s. 132). Z kolei odmienności wewnątrzjęzvkow’e mogą mieć charakter wyraźnie zindywidualizow-any (np. różnorodne poetyckie wizje świata), mogą również w iązać się ze zróżnicowaniem społecznym, środowiskowym czy zawodowym użytkowników języka.
Skoncentrujmy się tu na ogólnej odmianie języka polskiego, a więc -z pewnym uproszczeniem - na tym zestawie słownictwa, którym posługuje się przeciętny wykształcony Polak. Skonfrontujmy niewielki fragment obrazu świata w' mm zawartego z takim obrazem świata, w którym subiektywizm człowieka zredukowany jest do minimum, a zatem z obrazem świata obowiązującym w języku nauki.
Pierwsze narzucające się spostrzeżenie: w wielu wypadkach są to obrazy wyraźnie różne. Za przykład niech posłużą fragmenty taksonomii zoologicznej. Język nauki tworzy wielopiętrowy układ taksonomiczny z terminem zwierzęta na najwyższym piętrze. Na niższym poziomic wydziela się typy strunowców, stawonogów, pierwotniaków itd. Strunowce dzielą się na podty-py, wśród których są kręgowce. Ten z kolei rozpada się na gromady: ryby,
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
WSP J POLN25429 Zewnętrzne i wewnętrzne uwarunkowania znaczeniowej strony słownictwa347 wiek do nazw
WSP J POLN25431 Zewnętrzne i wewnętrzne uwarunkowania znaczeniowej strony słownictwa 349 „diagnostyc
WSP J POLN25479 398 Tersą SmółkaiLsi, Nę.we słownie iwo polskie miany słownictwa oraz kilkaset tysię
systematycznie dostosowywane do zewnętrznych i wewnętrznych uwarunkowań gospodarki rynkowej. Należy
WSP J POLN25425 SŁOWNICTWO JAKO INTERPRETACJA ŚWIATA RYSZARD TOKARSKI Wprowadzenie. - Zewnętrzne i w
WSP J POLN254115 Imiona 435 zewnętrzne i wewnętrzne nosiciela, nawiązujące do pewnych zdarzeń z jego
WSP J POLN254278 Słowniki ogólne ięzvka poUkiego 605 Struktura hasła oparta jest nie na historycznym
WSP J POLN25434 352 Ryszard Tokarski. Słownictwo jako interpretacja vv/i;m Analizy Wierzbickiej mają
WSP J POLN25445 Pola znaczeniowe 363 chiezna struktura przeważającej części słownika powoduje, że np
WSP J POLN251 SŁOWNICTWO I GRAMATYKA
WSP J POLN254174 Procesy (onologiczne 499 Z uwarunkowaniem morfologicznym reguły mamy do czynienia w
WSP J POLN254179 504 Jndioigi Sambor, Język polski w świetle statystyki Wewnętrzna struktura obu kor
WSP J POLN254184 Statystyka ciyici mowy w słowniku i » tekstach 5C9 nym”, jako że w języku angielski
WSP J POLN254190 515 Liczrbnoić słownictwa w ifzyku i w słownikach Tego typu analiza składniowa, w k
WSP J POLN254191 516 JuJuijjj Samhor, Język pohkt w świetle SlJtystykl dotyczące częstości słownictw
WSP J POLN254195 Jadwiga Język polski u śv.-unle statystyki 520 Opisano także słow
WSP J POLN254231 Wyrazy międzynarodowe 557 zykach europejskiej wspólnoty słownikowej (np. analiza, a
WSP J POLN25426 344 Rytzjrtl Tokarda. Słownictwo jako inierpreucji świata Skoro wstępnie przyjmiemy,
WSP J POLN254274 SŁOWNIKI JĘZYKA POLSKIEGO TADEUSZ PIOTROWSKI Terminologia. Słowniki a kultura. - Sł
więcej podobnych podstron