WSP J POLN25497

WSP J POLN25497



416

£:& Rzetelika-FeUszko, Nazwy geograficzni*

ż e b n e, takie jak Psary, Grotniki, Kowale, Stizelce itd. Nazwy służebne określają zajęcia dawnych mieszkańców osady.

Zarówno badania historyczne, jak i językoznawcze ujawniły, że nazwy służebne należą do najstarszej warstwy słowiańskiego nazewnictwa miejscowego. Są one ściśle związane z organizacją gospodarczą polskiego państwa wczesnopiastowskiego polegającą na odpowiednich świadczeniach na rzecz dworu książęcego wykonywanych przez grupy ludzi służebnych. Czas powitania tego typu organizacji określa się na wiek X. Występuje ona tylko wr kilku krajach środkowej Europy: w Polsce, w Czechach, na Morawach, na Słowacji i na Węgrzech - jest to więc wspólna cecha kulturowi i gospodarcza tych krajów. W Polsce nazwy miejscówce służebne najczęściej możemy spotkać wr Małopolsce i na Śląsku. Skupiają się one wzdłuż rzek i na najżyźniejszych glebach, towarzyszą ośrodkom najstarszego osadnictwa. W zachodniej Wielkopolsce tych nazw jest znacznie mniej, podobnie w dawnym województwie poznańskim i w' północnej części Śląska. Również na Mazowszu niewiele jest nazw tej kategorii, rozmieszczone są one głównie w części nadwiślańskiej i nadbużańskiej. Zupełnie brak nazw służebnych na Pomorzu. Rozmieszczenie tych nazw na terenie Polski ukazuje ich koncentrację w^okół najstarszych ośrodków władzy państwowej, a coraz rzadsze występowanie na peryferiach czterech głównych dzielnic i w Polsce północnej.

Służebne nazwy miejscowe po-wstały w' ten sposób, że zostały bezpośrednio, bez zmian słowotwórczych, przeniesione z nazw' grup ludzi; występują też zawrze w liczbie mnogiej. Nazwy te wskazują na istnienie w średniowieczu około 40 zawodów7 służebnych: służby rzemieślniczej [bednarze, kowale, siodłane, por. nazwy Bednary, Kowale, Siodlary), służby dworskiej (np. komornicy, kucharze, łagiewnicy, por. nazwy Komorniki, Kucbary, Łagiewniki), hodowdanej (np. skotnicy, por. nazwę Skotniki), łowieckiej (np. bobrow-nicy, sokolnicy, por. nazwy Bobrowniki, Sokolniki), pszczelarskiej (np. bartnicy, por. nazwę Bartniki) i rybackiej (rybacy, por. nazwę Rybaki). Większość nazw zawrodówr tw'orzona była przez formant -mk lub -ar, stąd nazwy na -niki i -ary.

Do tej samej klasy nazw miejscowych, przeniesionych z nazw' grup ludzi, należą także nazwy etniczne. Oznaczały one pierwotnie mniejszą lub -większą gromadę ludzką na podstawie zamieszkiw'anego przez nią skrawka ziemi, pochodzenia z pewnej okolicy lub miejscowrości, charakterystycznego dla niej pożywienia itd. Za etniczne nazwy miejscówce uznać wypada zarówno pierwotne nazwy etniczne i plemienne, takie jak Niemcy, Prusy, Czechy, Mazowszany, Pomorzany, Drawianie, jak też pierwotne nazwy mieszkańców: Zagórzanie, Podlesianie. Nazwami etnicznymi są także nazwy grup ludzi pow'stałe od nazw miast lub wsi: Kaliszany, Raciborzany, rzek, gór i jezior: Pobużany, Wiercany, jak również od apelatywów topograficz-


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WSP J POLN254101 420 £au Rietddu-ftttako. Nazwy geograficzne -    fizjografię terenu,
WSP J POLN254103 422 Ezc.i Rzetćhlta-Feleszkc, Nazwy geograłkziifNazwy wodne Do nazw wodnych zalicza
WSP J POLN25495 414 £u& Rzctelskd-fełeszka, Nazwy geograficzne* nych. Onomastyka polska dysponui
WSP J POLN25499 418 Ew Rzcizhkii■ Fdcsz.i-o, Nazwy geógraiicziK wszystkim w wieku XVII i cechuje tyl
WSP J POLN254105 424 Ewa Rzeicłiht-Felazkn, Narwy geograficzne por. rzeka Krępa, Trzehiocba, Młynówk
WSP J POLN25491 410 £m Rmdtka-Ftltaka. Nazwy własne W istocie jednak pomiędzy apelatywną sfera język
WSP J POLN25455 373 Z historii terminu i pojęci* Dla językoznawców - podobnie jak dla wielu teoretyk
Kompendium Wiedzy geografii52 takie jak: imperializm, poliiyka imperialistyczna czy potęga imperial
Kompendium Wiedzy geografii52 takie jak: imperializm, poliiyka imperialistyczna czy potęga imperial
WSP J POLM16 120 Jerzy Rarinuńsktr Styl potoczny ster)- takie, jak moralność {dobry, zły, krzywda,
19063 Kompendium Wiedzy geografii52 takie jak: imperializm, poliiyka imperialistyczna czy potęga im
20 Maria Biolik terenowych, które posiadają nazwy polskie, takie jak: Młyński Staw, Młyńskie Jezioro
WSP J POLN25492 NAZWY GEOGRAFICZNE EWA RZETELSKA-FELESZKO Nazwy terenowe. - Nazwy miejscowe. - Nazwy
WSP J POLN25486 NAZWY WŁASNE EWA RZETELSKA-FELESZKO Charakterystyka nazw własnych. - Znaczenie nazw
WSP J POLN25493 412 Eum RietelskaFetedkn. Nazwy geograficzne szącymi się gdzieniegdzie pagórkami. Śl
WSP J POLN254100 Nazwy miejscowo 419 Drugą dużą grupę stanowią te nazwy miejscowe, które od początku
WSP J POLN254102 Nazwy miejscowe 421 równe wyrazom pospolitym (np. Poręba), jak nazwy derywowane prz
WSP J POLN254104 NfKwy wodne 423 ikr&a i inne. Nazwy te nie znajdują objaśnienia na gnincie języ
WSP J POLN254107 Em* Rzcteisk*FiIcszko, Narwy geograficzne 426 Z czasem powstały w miastach odrębne

więcej podobnych podstron