Zarz Ryz Finans R055

5. Pomiar ekspozycji firmy na ryzyko zmian cen na rynkach finansowych 175

Wewnętrzne miary ryzyka finansowego

Wewnętrzne miary ryzyka finansowego związane są z przepływami pieniężnymi. Jaki jest poziom wrażliwości przychodów i rozchodów firmy na zmiany stóp procentowych, kursów walutowych i/lub zmiany cen na rynkach towarowych? W ciągu ostatnich kilku lat współpracowaliśmy z wieloma firmami, mierząc poziom ich ekspozycji na ryzyko zmian cen finansowych. Z naszych badań wynika, że przedsiębiorstwa stosują jedną z dwóch metod uzyskiwania wewnętrznej miary ryzyka finansowego.

Analiza statystyczna przychodów i rozchodów

W wielu firmach pierwszym etapem jest analiza zachowania danych rachunkowych - czyli danych o przychodach i rozchodach. Dokonuje się tego za pomocą regresji, która pozwala ustalić historyczną zależność pomiędzy istotnymi dla firmy cenami finansowymi a ważnymi danymi wewnętrznymi na temat przychodów i rozchodów (jak również danymi o nieco mniejszym stopniu zagregowania, np. danymi o wielkości nakładów kapitałowych). Korzystając z historycznych danych rachunkowych, szefowie stosują takie oto modele:

przychody = «₀ + Z a.(cena finansowa)., + e_n

rozchody₍ = b₀ + Z ó.(cena finansowa),., + e_n

Analiza regresji jest z definicji historyczną miarą wrażliwości firmy na ceny finansowe. Mimo prostoty zastosowania analizy regresji wartość jej wyników zależy od tego, czy zależności historyczne zostaną zachowane również w przyszłości. Zatem w wypadku firmy wchodzącej dopiero na dany rynek szacunkowe wartości wrażliwości historycznej mają mniejsze znaczenie informacyjne niż w wypadku firmy dążącej do utrzymania obecnej pozycji rynkowej. Ponadto dane rachunkowe wcale nie muszą odzwierciedlać faktycznych zależności ekonomicznych, leżących u podstaw ryzyka finansowego ponoszonego przez firmę. Przykładowo, dane rachunkowe zwykłe nie odzwierciedlają kosztów alternatywnych.

Analizy symulacyjne

Zamiast analizy regresji można zastosować symulację Monte Carlo. Metoda ta służy jako narzędzie oceny poziomu ekspozycji firmy na ceny finansowe oraz ceny na rynkach towarowych w przyszłości. Z doniesień prasy specjalistycznej wynika, że niektóre firmy zaczęły już stosować modele symulacyjne do badania wrażliwości dochodu przed opodatkowaniem na zmiany stóp procentowych, kursów walutowych oraz cen surowców i towarów.