26

26



pojęcia to wychowanie i kształcenie. Różnie są one definiowane w literaturze pedagogicznej. Przytoczymy tutaj ich najogólniejsze definicje.

Wychowanie to świadome i celowe działanie pedagogiczne zmierzające do osiągnięcia względnie stałych skutków (zmian rozwojowych) w osobowości wychowanka3. Kształcenie to system działań zmierzających do tego, aby uczącej się jednostce umożliwić poznanie świata, przygotowanie się do zmieniania świata i ukształtowanie własnej osobowości4. Pierwszy problem, jaki nasuwa się przy okazji analizy tych definicji to ich zakresy znaczeniowe. Z tego punktu widzenia wychowanie tym się różni od kształcenia, że oddziałuje na osobowość wychowanka, a więc na jego potrzeby, emocje, motywację, relacje międzyludzkie, podczas gdy kształcenie zasadniczo dotyczy poznawczej sfery psychiki człowieka.

Wprawdzie - jak pokazuje to definicja - kształcenie także wpływa na rozwój osobowości, jednak nie jest to jego zasadniczym celem. Skutek ten należy uwzględniać, jako że bardzo trudno jest utrzymać hipotezę np. o braku związku zdobywania wiedzy o święcie z ustosunkowaniem się do niego. Dążenie do zachowania rozłączności zakresów tych pojęć wynika nie tylko z dbałości o ich poprawność teoretyczną, ale także z faktu wyraźnego oddzielenia praktyki wychowania od praktyki kształcenia.

Drugi problem analityczny to ustalenie stosunku obu pojęć do ogólniejszego pojęcia edukacji. Owa niejednorodność pojęcia edukacji ulega redukcji, dzięki wprowadzeniu pojęcia wychowania w tym sensie, że wychowanie stanowi tę część praktyki edukacyjnej, która dotyczy oddziaływań świadomych, celowych, zmierzających do zmian rozwojowych w kontekstach „zdolności życiowych człowieka", dotyczących funkcjonowania jego osobowości. Podobna sytuacja powstaje dzięki wprowadzeniu pojęcia kształcenia, które częściowo redukuje niejednorodność pojęcia edukacji związaną również ze świadomością i celowością oddziaływań, konkretyzując jednocześnie „życiowe zdolności człowieka” wr postaci zmian rozwojowych zachodzących głównie w sferze jego funkcjonowania intelektualnego.

Niestety, nie wszystkie problemy związane z niejednorodnością pojęcia edukacji zostały rozwiązane przez wprowadzenie tych nieco mniej już ogólnych pojęć. Pozostaje m.in. kwestia niejednorodności typu oddziaływań związanych zarówno z kształceniem, jak i wychowaniem. Problem ten uszczegółowia się. gdy z pojęcia kształcenia wyprowadzimy pojęcia uczenia się i nauczania. Jak wynika z definicji kształcenia, oddziaływanie to jest skierowane na osoby uczące się.

Uczenie się jest procesem nabywania względnie trwałych zmian w szeroko rozumianym zachowaniu (wiadomości, umiejętności, nawyki, postawy) w toku bezpośredniego i pośredniego poznawania rzeczywistości (doświadczenia i ćwiczenia)'. Nauczanie natomiast jest procesem kierowania uczeniem się uczniów


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ped3 26 Część I. Pedagogika jako nauka pojęcia to wychowanie i kształcenie. Różnie są one definiowan
26 Część I. Pedagogika jako nauka pojęcia to wychowanie i kształcenie. Różnie są one definiowane w
50714 wmp0020 id •SliM I. ly.lupię*-. pe_xjcia lr> wychowanie i łizwlccnie. Różnie su uue definio
„Polsko-niemieckie partnerstwa samorządowe to nie jest przeżytek.Są one nadal motorem relacji
30 (634) winięte w wysokim stopniu, są one nazywane mistrzostwem pedagogicznym. Składa się na nie za
s 2 Co powinniśmy wiedzieć o nerkach? Nerki to parzysty narząd w kształcie fasoli o masie ok. 150 g
M Feld TBM683 15Koszty własne wyrobu Pojęcie kosztów nie jest jednoznaczne i jest różnie definiowane
3. DEDUKCJA W MATEMATYCE Pojęcia pierwotne - nie określamy ich, są to np.: punkt, liczba naturalna.
skanuj0008 (64) — 14 w*    DEFINICJE I PODSTAWOWE POJĘCIA ZWIĄZANE Z TURYSTYKĄ Pojęci
skanuj0008 (64) — 14 w*    DEFINICJE I PODSTAWOWE POJĘCIA ZWIĄZANE Z TURYSTYKĄ Pojęci
SNB13953 — zapobiega to zapomnieniu lub zniekształceniu treści planu , •m są one bogatsze, bardziej
page0193 — 170 — lam używano, gdzie inne środki nie wystarczają. Są one nadzwyczajnymi środkami wych
Obraz6 (51) je, nie słucha co mówi rozmówca. Formułując swe wypowiedzi, nie dba o to, czy są one zr

więcej podobnych podstron