339

A HibUl. IM1U.1 ,Vvo --u, r ), buui :uO

ISBN D4H1II ł-7. © l>. »N TOS >*}

11 2 SOLWATACHA JONÓW 339

jednak wynik zależny od obszaru. który decyduje o badanej właściwości. Na przykład przez badanie widma w obszarze widzialnym i nadfioletowym barwnych jonów metali przejściowych uzyskujemy informacje o bezpośrednim otoczeniu jonu. Zawarte w nim cząsteczki wody tworzą z jonem metalu jon kompleksowy najczęściej o liczbie koordynacyjnej fi, rzadziej 4. 7. drugiej strony przewodnictwo elektryczne roztworu zależy od ruchliwości jonów, a o tej z kolei decydują rozmiary jonu wraz z cała jego otoczką hydratacyjną.

Bardzo ważna jest hydratacja jonu wodorowego i wodorotlenkowego Jon wodorowy w postaci wolnego protonu wytwarza wokół siebie zbyt silne pole elektryczne, by mógł istnieć w roztworze wodnym w stanie wolnym. Zazwyczaj przyjmuje się. ze występuje on w postaci jonu oksoniowego. 11,0'. obecnego w niektórych substancjach krystalicznych <np. w hydracie kwasu chlorowcgo(VII) (HyOl^lCIO*! ). Nic jest jednak pewne, czy właśnie taka jest postać hydratowanego jonu wodorowego w loztworze wodnym Wielu autorów za najbardziej prawdopodobną postać uważa jon cztcrowodny. a rów

nocześnie hydrałowanemu jonowi wodorotlenkowemu przypisuje wzór II ,0₄ Schematy przypuszczalnej struktury obu tych jonów podano na rys. 11.2. Wiązania wytwarzające sic pomiędzy cząsteczkami wody a jonami są wiązaniami wodorowymi.

Należy nadmienić, ze pisząc równanie chemiczne często zastępujemy symbol H>0‘ symbolem H~ i mówimy po prostu o jonach wodorowych.

a)	>• 'u h' \y	•<1	* b>	r o-^h i i H i
	?			ó
	i u A H H			/ 1 \ \ /^{H H}H\ ° > ii

Rys. 11.2. Hydratacja a) jonu wodorowego, bl jonu wodorotlenkowego

Reakcje polegające na tworzeniu hydratowanych jonów wodorowych i wodorotlenkowych odgrywają istotną rolę w procesach dysocjacji elektrolitycznej kwasów i zasad, zawierających cząsteczki o budowie kowalency jnej. Jako przykład można podać reakcje dysocjacji chlorowodoru i amoniaku:

hci + 4H.o = h.,o; + cr nh« + 4h_:o = nh; + h.o,