CAM00293
Jerzy Myśliński
Funkcje polskiej prasy konspiracyjnej od połowy XIX w. do 1945 r.
Charakterystycznym elementem postawy części społeczeństwa polskiego wykształconym w dobie zaborów był „instynkt konspiracji”. Jeden z jego przejawów stanowiła podziemna prasa, towarzysząca historii narodu i rejestrująca ją od połowy XIX w. do czasów najnowszych.
Współczesne pokolenia miały niedawno do czynienia z kolejną erupcją „bibuły” zarówno periodyków; jak i książek, broszur i publikacji ulotnych. Fachowo przygotowana bibliografia druków samoistnych i periodycznych z ostatniej dekady notuje od 13 grudnia 1981 r. do czerwca 1986 r. 1454 czasopisma1. Jeśli nawet ogromną ich część stanowiły efemerydy, to i tak można mówić o piątej wielkiej fali prasy konspiracyjnej w Polsce: po pierwszej z lat 1861-1864; drugiej, od przełomu lat 70. i 80. XIX w. do 1918 r.; trzeciej, z okresu międzywojennego, oraz czwartej — najwyższej — z lat II wojny światowej.
Pierwsza z tych fal miała jednolite oblicze narodowowyzwoleńcze, lecz zróżnicowaną barwę społeczną; w drugiej dominowały wytwory klasowego ruchu robotniczego i w mniejszym stopniu— głównie w początkowym, przedrewolucyjnym okresie — publikacje narodowodemokratyczne, a potem ugrupowań i organizacji niepodległościowych. Nie trzeba dodawać, że obie fale powstały w zaborze rosyjskim, choć bazą ich działania był oczywiście również sąsiedni zabór austriacki. Prasa konspiracyjna w okresie II Rzeczypospolitej — także wyraz „instynktu konspiracji” w zderzeniu z kształtującym się „instynktem państwowym” — to głównie dzieło ruchu komunistycznego, wspomaganego spoza kraju. Drugi jej nurt stanowiły wydawnictwa skrajnych odłamów ukraińskiego ruchu narodowego skierowane przeciw
87
[W. i W. Chojnaccy] J. Kamińska: Bibliografia publikacji podziemnych w Polsce 13X111981 -—VI1986. Paris 1988.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
43814 IMG 1412162331 9KB mfcirłmlut WwackwOu H Od połowy XIX w. do pierwsze) poło
EWA STRYCZYNSKA HODYLDIABEŁ W LITERATURZE LITEWSKIEJ I ŁOTEWSKIEJ OD POŁOWY XIX DO POŁOWY XX
CAM00297 Jerzy Myśliński Rozważając zróżnicowanie polityczne prasy konspiracyjnej, zwykle dochodzimy
CAM00294 Jerzy Myśliński państwu polskiemu. Najbardziej różnorodna była oczywiście prasa podziemna w
czeskich, słowackich i polskich od połowy XVII w. do czasów obecnych / M. BeCkova, T. Bieńkowski, D.
CAM00295 Jerzy Mysliński stania styczniowego, czy wreszcie półjawna, jak na przełomie lat 1905/1906
CAM00296 Jerzy Myśliński nego systemu prasowego (zajmujące się tworzeniem pism, ich zapleczem techni
128 wał — a szczególnie te prastare ziemie polskie kresowe, odcięte od Macierzy i przydzielone do .P
6 dy sześć tygodni, najczęściej od połowy lipca do ostatnich dni sierpnia. Zimą — pomijając sanatorj
Manikowska (26) Wszechnica krakowska złe i bałamutne, ale utrzymywały się one w szkołach jeszcze i w
skanuj0031 (105) EPOKA PIŚMIENNADOBA STAROPOLSKA (od połowy XII do przełomu ^XV i XVI wieku) 7. NAJW
więcej podobnych podstron