CCF20091002 019 tif
czonych znaczeń, czy za objaw, oraz czy to, na co ona wskazuje lub co oznacza, jest jej przyczyną, skutkiem czy wraz z nią ma wspólną przyczynę — przyznać trzeba, że mamy do czynienia z zależnością naturalną, tak czy inaczej rozumianą.
Nie jest to jednak reguła. Obecność bowiem więzi naturalnej między oznaką a przedmiotem, zdarzeniem lub zjawiskiem oznaczanym zależy od tego, co się uważa za oznakę, jak się definiuje pojęcie oznaki. I jeśli nawet wśród spotykanych definicji przeważają takie, według których oznaka jest znakiem naturalnym, to przecież obok nich występują inne definicje pojęcia oznaki. Według tych innych definicji oznaka nie zawsze jest w sposób naturalny związana z tym co przez nią oznaczane. Oto np. — jak już wspomniano — można spotkać pogląd, iż cechą odróżniającą^ oznakę od innego rodzaju znaków jest nie jej charakter naturalny, lecz to, że nigdy nie bywa ona rzeczą; zawsze natomiast jest zdarzeniem lub zjawiskiem (Dąmbska, 1973:41. Kotarbińska, 1957:104). Zdarzenie to zaś czy zjawisko raz pozostaje w związku naturalnym z tym, czego oznakę stanowi, kiedy indziej zaś w konwencjonalnym albo formalnym. Ą. więc nie rodzaj związku oznak z tym co oznaczane,, lecz ich zdarzeniowy lub zjawiskowy charakter decyduje o tym, że są one oznakami. '
Według jednego z poglądów, gdy oznakę z tym, na co ona wskazuje, wiąże relacja naturalna, mamy do czynienia z symptomem,, a gdy wiąże ją relacja konwencjonalna — z sygnałem. I symptom więc, i sygnał są oznakami. Ale sygnał jest rodzajem komunikatu, na równi z wypowiedzią językową; ma swego nadawcę, informuje w sposób zaprojektowany. Tymczasem symptom wskazuje na zachodzenie pewnego innego niż on stanu rzeczy, zdarzenia czy procesu w sposób nie zaprojektowany; symptom nie ma swego nadawcy (Dąmbska, 1973:35—45). W odróżnieniu do Oznak — powiadają zwolennicy tego poglądu — znaki są rzeczami. Związek ich zaś z tym, czego są znakami, też bywa różnoraki: według jednych — czasem naturalny, czasem zaś nienaturalny, np. konwencjonalny, według innych — konwencjonalny bądź oparty ną podobieństwie.
Dla jednych znaki, szeroko rozumiane, to wszelkie przedmioty, zdarzenia* i zjawiska, które — przez kogoś postrzeżone — pozwalają mu pomyśleć o tym, co wskazują lub oznaczają. W związku z tym wśród znaków są zarówno o-znaki, czyli stany rzeczy, zdarzenia, zjawiska i procesy, jak znaki właściwe, znaki w węższym sensie, mianowicie symbole i znaki ikoniczne, to jest — według tego poglądu :— indywidualne rzeczy; o symbolach i znakach ikonicznych będzie jeszcze mowa później. Gwe oznaki są ukła--dami tych ostatnich, układami informującymi, złożonymi właśnie z poszczególnych rzeczy.
W jednych układach, tych zaprojektowanych, konwencjonalnych, czyli oznakach mających swojego nadawcę, zwanych też komunikatami, np. w sygnałach czy wypowiedziach językowych, jako składniki występują — według tegoż poglądu — konwencjonalne znaki denotu-jące, a więc symbole, znaki ikoniczne czy umowne gesty. W innego rodzaju układach informujących, mianowicie av symptomach, czyli oznakach nie opartych na konwencji, nie zaprojektowanych i pozbawionych nadawcy, składnikami są — według terminologii przyjętej w obrębie tej koncepcji — objawy, to jest rzeczowe elementy symptomów, np. łza. Objawy uważa się tu za niekonwencjonalne znaki denotującę, drugi obok konwencjonalnych znaków denotujących rodzaj znaków właściwych,
141
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
CCF20090523 062 tif KARL R. POPPER A antropologowie, którzy mniemają, że ludzka ręka, która może trz
CCF20091001 015 tif ZNAK Znak czy pojęcie znaku? Semiotyka, jest nauką o znakach. Żeby to zrozumieć,
CCF20091001 017 tif jącym je słowem danego języka, że niekiedy to słowo .w tym języku ma szczególny
CCF20091002 030 tif przykład narysowany czy wyrzeźbiony krzyż jest — powiada Morris (1971:101—102) —
CCF20091002 044 tif stanowi tę czy inną jego odmianę, a ściślej: bywa użyte w tej czy innej roli zna
CCF20091006 060 tif wał rozstrzygnąć, czy powyższe/ zdanie jest prawdziwe; Natomiast poprzednio poda
CCF20091002 044 tif stanowi tę czy inną jego odmianę, a ściślej: bywa użyte w tej czy innej roli zna
CCF20091006 060 tif wał rozstrzygnąć, czy powyższe/ zdanie jest prawdziwe; Natomiast poprzednio poda
CCF20090523 067 tif KARL R. POPPER przeszło pomyślnie pewne sprawdziany. Już to można nazwać „wiedzą
CCF20090523 070 tif KARL R. POPPER dziwy sposób opisywać ten sam fakt. Na przykład, jeśli opis „Piot
CCF20091006 059 tif Metoda formalizacji,. trzecia spośród metod J semiotycznych składających się na
więcej podobnych podstron