CCF20091006028 tif

Ziemia znajduje się w środku Wszechświata, to wszystkie ciała niebieskie krążą wokół-niej”. Zapewne też powyższa wypowiedź byłaby z jego punktu widzenia zdaniem prawdziwym. Ale byłaby nim nie dzięki temu ani pomimo to, żę zawiera przejście od fałszu do fałszu, lecz na skutek tego, iż błędnie uważał ją za powiązanie dwóch zdań wysoce prawdopodobnych, a przy tym połączonych więzią warunkową.

Czego zatem użytkownicy języków etnicznych wymagają od okresu warunkowego rzeczywistego; w jakich okolicznościach gotowi są go zbudować; kiedy Uważają, iż został w sposób właściwy użyty i skłonni są uznać go za prawdziwy? Wtedy, gdy, po pierwsze, dostrzegają związek treściowy między jego poprzednikiem a następnikiem; gdy, po drugie, nie są przekonani o fałszywości tych zdań składowych; gdy, po trzecie, nie są pewni ich prawdziwości; oraz gdy, po czwarte, dopatrują się istnienia więzi warunkowej między treścią zdania podrzędnego a treścią zdania nadrzędnego. Wówczas dopiero sądzą, że posłużenie się takim okresem warunkowym jest czymś na miejscu oraz uważają go za zdanie prawdziwe.

Zagadnienie wartości logicznej, czyli prawdziwości bądź fałszywości, poprzednika i następnika okresu warunkowego wymaga wyjaśnienia. Prawdziwość tych zdań należy odróżnić od uważania ich przez mówiącego za prawdziwe. Zdanie jest wówczas prawdziwe, gdy zgodne z rzeczywistością, fałszywe zaś — gdy z nią niezgodne. Natomiast mówiący uważa je za prawdziwe nie tylko i nie zawsze wtedy, gdy jest ono zgodne z rzeczywistością; czasem się myli i fałsz uznaje za prawdę.

Otóż o ile na terenie logiki w odniesieniu do implikacji materialnej istotna jest jedynie prawdziwość lub fałszyWość poprzednika i następnika, o tyle w odniesieniu do okresów warunkowych języka etnicznego istotne jest to, jaką wartość logiczną mówiący przypisuje owemu poprzednikowi, a jaką następnikowi: czy uznaje jeden z nich bądź oba za prawdę czy też za fałsz i czy jest tego pewny, czy nie.

Jeśli jesteśmy w pełni przekonam ó prawdziwości jakichś dwóch zdań, to mimo iż w naszym mniemaniu zachodzi między nimi związek treściowy i zespala je więź warunkowa, czujemy opory przed zbudowaniem z nich okresu warunkowego. Sztuczny więc wyda się taki np. okres warunkowy, złożony z dwóch zdań prawdziwych: „Jeżeli Zygmunt Krasiński był Polakiem, to umiał mówić po polsku”. Sztuczność tę zatraciłby, gdyby został wygłoszony przez kogoś, kto nie słyszał ó twórcy Irydiona, choćby przez cudzoziemca, domyślającego się tylko, jakiej narodowości mógł być Człowiek noszący nazwisko o takim brzmieniu. My byśmy zaś rączej zamiast tego woleli powiedzieć: „Zygmunt Krasiński był Polakiem, więc umiał mówić po polsku”.

Gdy natomiast nie mamy pewności, że dane dwa zdania są prawdziwe, i gdy towarzyszy temu brak przekonania o ich fałszywości, ponadto zaś dopatrujemy się więzi treściowej oraz warunkowej między nimi, to wówczas już bez oporów jesteśmy gotowi jedno z nich uczynić poprzednikiem, a drugie następnikiem okresu warunkowego. Odnosi się to zarówno do wypowiedzi dotyczących przeszłości, jak teraźniejszości czy przyszłości; zarówno do, złożonych ze zdań, które obiektywnie i faktycznie są prawdziwe, jak ze zdań, które są fałszywe, czy wreszcie ze zdań mających różną wartość logiczną.

Na przykład więc ktoś, kto się- nie orientuję w pochodzeniu żony Zygmunta Starego ani nie jest pewny, że znała ona Mediolan, ale zara-

265

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
że Ziemia znajduje się w centrum wszechświata. Wokół ziemi krążą kolejno Księżyc, Wenus, Merkury,
obraz9 (25) wierzenia związane ze znajdującą się w Środku Wszechświata Axis Mundi - punktem, przez
7 (298) Co to jest kompas? Potrzebne przedmioty: kompas 1. Przyjrzyj się dokładnie, co znajduje się
MIEJSCA, W KTÓRYCH ZNAJDUJĄ SIĘ ELEMENTY PUZZLI - to stacje - każdy punkt posiada przydzieloną ilość
MIEJSCA, W KTÓRYCH ZNAJDUJĄ SIĘ ELEMENTY PUZZLI - to stacje - każdy punkt posiada przydzieloną ilość
IMG61 przetworniki ultradźwiękowe znajdują się w głowicy są to krytształy piezoelektryczne,
MIEJSCA, W KTÓRYCH ZNAJDUJĄ SIĘ ELEMENTY PUZZLI - to stacje - każdy punkt posiada przydzieloną ilość
IMG? owija jej koniec wokół przedniej żerdki znajdującej się w środku i ddi katnie ukosem naciąga ar
skanuj0065 2 Pokoloruj tylko te obrazki, w nazwach których głoska n znajduje się w środku wyrazu. Ro
MIEJSCA, W KTÓRYCH ZNAJDUJĄ SIĘ ELEMENTY PUZZLI - to stacje - każdy punkt posiada przydzieloną ilość
MIEJSCA, W KTÓRYCH ZNAJDUJĄ SIĘ ELEMENTY PUZZLI - to stacje - każdy punkt posiada przydzieloną ilość
MIEJSCA, W KTÓRYCH ZNAJDUJĄ SIĘ ELEMENTY PUZZLI - to stacje - każdy punkt posiada przydzieloną ilość
GiZ z elementami RUGBY 2 drużyny znajdują się w środku wyznaczonego pola i są uciekającymi. Na syg
RaportŁaw FUNDAMENTY gdy woda gruntowa znajduje się 1 m po naż, to potrzebna jest także nieco

więcej podobnych podstron