CCF20150918 000 (7)
Układ wydalniczy
• Końcowe produkty przemiany materii muszą być z organizmu wydalane, aby nie doszło do jego zatrucia i śmierci.
• Nerki i skóra biorą udział w wydalaniu substancji azotowych, takich jak: mocznik, kwas moczowy, amoniak, kreatynina, a także soli mineralnych i wody.
• Proces ten jest charakterystyczny głównie dla zwierząt, gdyż wchłaniają one z jelita więcej aminokwasów (powstających w czasie trawienia białek) niż by to wynikało z zapotrzebowania organizmu. Nadmiar ten musi być przekształcony w inne związki bądź utlenione.
Układ wydalniczy człowieka składa się z następujących elementów:
• nerek (A)
• moczowodów (B)
• pęcherz moczowego (C)
• cewki moczowej (D)
• tętnica nerkowa (E)
• żyła nerkowa (F)
NERKI
• Spełniają w organizmie różne funkcje:
• Utrzymują stałość środowiska wewnętrznego (homeostazy):
S utrzymanie stałej objętości wod^w organizmie,
S utrzymanie stałego składu elektrolitów
S zachowanie stałego ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych,
S utrzymanie stałego stężenia jonów wodorowych w płynach ustrojowych
S usuwaniu z organizmu produktów przemiany materii i nieprzyswajalnych lub toksycznych substancji pochodzenia egzogennego.
✓ Nerki są umiejscowione na tylniej ścianie jamy brzusznej, po obu stronach kręgosłupa, na wysokości od ostatniego kręgu piersiowego do drugiego kręgu lędźwiowego (prawa nerka jest przesunięta nieco niżej).
S Do ich górnej powierzchni przylegają gruczoły nadnerczowe (nadnercza).
S Na przyśrodkowym brzegu każdej nerki znajduje się zagłębienie nazywane wnęką nerkową, przez którą przechodzą: moczowód, tętnica nerkowa, żyła nerkowa i nerwy.
S Zewnętrzna część nerki to kora o jaśniejszym zabarwieniu, pod którą położony jest ciemniejszy rdzeń nerki. Ten ostatni zbudowany jest z pięciu do piętnastu piramid nerkowych, rozdzielonych słupami nerkowymi. Nazwa "piramidy" wzięła się z trójkątnego kształtu tych struktur. Podstawa każdej piramidy zwrócona jest do powierzchni zewnętrznej, natomiast wierzchołek zwrócony jest do wewnątrz. Tworzy on brodawkę nerkową, w której znajdują się ujścia przewodów wyprowadzających mocz do lejkowatej miedniczki nerkowej.
S Z miedniczki mocz przepływa do moczowodu i dalej do pęcherz moczowego (z każdej nerki wychodzi jeden moczowód).
KANALIK NERKOWY
S Kanalik na całej swojej długości zbudowany jest z nabłonka jednowarstwowego. Ten typ nabłonka ma zdolność do łatwego i intensywnego transportu jonów i związków organicznych. W kanaliku dochodzi do wytworzenia moczu ostatecznego (co następuje przez proces resorpcji i sekrecji - wchłaniania wody i jonów soli). Kanalik nerkowy dzieli się na 3 charakterystyczne odcinki.
S Kanalik kręty I rzędu (kanalik proksymalny) - powstał on ze zwężenia torebki; posiada tak jak ona
charakterystyczny rąbek szczoteczkowy. Dochodzi tu do resorpcji zwrotnej obowiązkowej (obligatoryjnej) oraz sekrecji kanalikowej. Do krwi powraca woda, jony (np. Na+, K+, Ca2+, Mg2*, Cl ), oraz związki organiczne (glukoza, kwas organiczne, aminokwasy), natomiast do światła kanalika wydzielane są niektóre substancje (np. kwas moczowy).
S Pętla nefronu (pętla Henlego - składa się z ramienia zstępującego i wstępującego (które w odróżnieniu od kanalika bliższego i dalszego znajdują się w części rdzeniowej nerki). Nabłonek ramienia zstępującego jest przepuszczalny dla wody, natomiast wstępujący dla jonów soli (czynnie resorbuje jony i biernie mocznik). W tej
części nefronu dochodzi do zagęszczenia moczu (im pętla dłuższa tym mocz bardziej zagęszczony), ponieważ organizm nie chce tracić wody. Mechanizm ten jest nazywany wzmacniacze przeciwprądowym.
S Kanalik kręty II rzędu) - jest to ostania część nefronu, w której dochodzi do resorpcji zwrotnej
nadobowiązkowej (fakultatywnej), w czego wyniku powstaje mocz ostateczny (około 1,5 litra na dobę). Kanalik dystalny uchodzi do większego kanału zbiorczego. Ten dostarcza mocz do miedniczki nerkowej.
|
CIAŁKO |
KANAUK |
PĘTLA HENLEGO |
KANAUK |
KANALIK |
|
NERKOWE |
PROKSYMAtNY |
■ ramię ramię 1 | zstępujące wstępujące | |
DYSTALNY |
ZBIORCZY |
|
Filtracja |
Resorpcja obligatoryjna, Sekrecja |
Zagęszczanie |
Resorpcja fakultatywna | |
Pęcherz moczowy
• Narząd gromadzący mocz wydalany przez nerki.
• Mocz spływa do pęcherza moczowego stale, odpływa zaś z niego okresowo przez cewkę moczową.
• Pojemność pęcherza moczowego wynosi około 250-500 ml, ale może on jednak rozciągnąć się do objętości 1000-1500 ml. W ciężkich chorobach, np. w durzę brzusznym, przy zatrzymaniu moczu pojemność pęcherza może osiągnąć 3-4 litry.
• Pęcherz opróżniony leży poza spojeniem łonowym, wypełniony wystaje ponad spojenie. Kształt pęcherza zależny jest od stopnia wypełnienia.
• Pęcherz opróżniony jest spłaszczony w kierunku przednio - tylnym, wypełniony przybiera postać kulistą. Część skierowana ku górze i ku przodowi nosi nazwę szczytu pęcherza, ku dołowi i tyłowi zwrócone jest dno pęcherza. Między szczytem a dnem znajduje się trzon pęcherza . Gdy pęcherz jest spłaszczony, wyróżniamy na nim ścianę przednią i ścianę tylną.
• Dno pęcherza ma kształt trójkąta i jest ograniczone trzema ujściami. Od tyłu leżą symetrycznie ujścia moczowodów, kąt przedni dna zajmuje ujście wewnętrzne cewki moczowej
Ośrodki unerwiające pęcherz moczowy
• Ośrodek regulujący odruchowy skurcz pęcherz moczowego i wydalanie moczu znajduje się w krzyżowej części rdzenia kręgowego.
• Ośrodek ten podlega nadrzędnym ośrodkom kory mózgowej, dlatego też oddawanie moczu jest procesem świadomym.
• U zwierząt roślinożernych i u małych dzieci wydalanie moczu odbywa się mimowolnie, okresowo bez udziału wyższych ośrodków kory mózgowej.
• U człowieka nadrzędny ośrodek korowy wykształca się anatomicznie i czynnościowy dopiero w wieku 2-3 lat, a u psów i kotów w wieku kilku miesięcy.
• Skład moczu i jego ilość zależy od stanu fizjologicznego organizmu, środowiska życia i składu pobieranego pokarmu braż wypijanych płynów.
• Około połowę rozpuszczonych w moczu substancji Średnia dobowa produkcja moczu wynosi około 1,5 dm3. Skład moczu
• Skład moczu i jego ilość zależy od stanu fizjologicznego organizmu, środowiska życia i składu pobieranego pokarmu oraz wypijanych płynów.
• Około połowę rozpuszczonych w moczu substancji Średnia dobowa produkcja moczu wynosi około 1,5 dm3.
+ SlCleWti MoC2jjl 'łlEĄ.HoTNŁGo V OSTftTccow a *
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
DSC00035 W wyniku filtracji, resorpcji i sekrecji pow»«*v- wodnego, końcowe produkty przemiany mater
DSC03197 Przykład 2 - np.: zbędne produkty przemiany materii po przejściu przez układ pokarmowy,
3) Układ moczowy - sprowadza się do wydalania wody i produktów przemiany materii. STARWNOŚC - określ
21 11 09 (161) wydalanie kw asnych metabolitów ł produktów przemiany materii Aktywny wypoczynek
wraz ze zdegradowanymi produktami przemiany materii i zdegradowaną energią (w postaci ciepła). Wymie
str0041 hormonów we krwi, ilość wydalanych z moczem niektórych produktów przemiany materii, opór ele
praca nefronu Krew zawierająca odpadowe produkty przemiany materii Krew oczyszczona Reabsorpcja wod
NERKA histologiarafa Zadaniem nerki jest OCZYSZCZANIE KRWI Z PRODUKTÓ PRZEMIANY MATERII I OBCYCH SUB
DSC04489 Końcowe produkty przemiany azotowej i Mocznik i Kwas moczowy i Amoniak i Kwas ala
DSC05600 (2) OBRAZ KLINICZNY STRONGYLOZY KONI C.D. 3. Produkty przemiany materii n
71540 PICT0001 XVI. MOCZ Alina Ostałowska Główną funkcją nerek jest wydalanie końcowych produktów pr
zbedne produkty przemiany materii u robaków płaskich gromadzone są w komórkach Żernych, znajdujących
(stymuluje pracę układu krwionośnego i limfatycznego, co skutkuje wydalaniem produktów przemiany mat
więcej podobnych podstron