elementy kompozycji fotograficznejU

są wynikiem poszukiwań formalnych wyrażania tematów pod nowym kątem widzenia. Każdy nowy kierunek sztuki w pierwszym okresie swego rozwoju był źródłem powstawania wartościowych, nowych środków.

Wybór formalnych środków wypowiedzi w fotografii następuje często po wykonaniu zdjęcia, a niejednokrotnie po sporządzeniu pozytywu próbnego. Twórca decyduje się wówczas na technikę bromosrebrową, którąkolwiek z technik chromianowych, czy na izohelię, relief itd. Dotyczy to, zaznaczam, środków technicznych, przy czym zmiana tych środków wpływa zazwyczaj na zmianę założenia pierwotnego. Inaczej ma się sprawa z wyborem środków konstrukcyjnych, gdyż te są niezależne od techniki. Prawie zawsze kształtują się one od pierwszej chwili procesu twórczego i krystalizacja ta trwa do końca.

Fotografia artystyczna jest dyscypliną plastyczną najściślej związaną z tematem, musi ona dawać obrazy konkretne nawet w wypadkach, gdy artysta z wielkim wysiłkiem ucieka od konkretu. Abstrakcja nic jest dziedziną fotografii.

Malarz maluje swoją wizję artystyczną niezależnie od tego, czy posługuje się modelem, czy też nic, fotograf artysta zawsze fotografuje przedmiot, aczkolwiek dzieło nigdy nie odtwarza obiektu, a jedynie jego obraz, widziany oczyma artysty. Mimo to fotograf bez obiektu obyć się nie może, ponieważ światło, którym posługuje się, musi być od obiektu odbite’). Stąd specyficzny stosunek fotografa do przedmiotu jego zależność od realnego świata.

Mogłoby siQ wydawać, żc ta zależność uniemożliwia całkowicie Indywidualną twórczość fotograficzną. Wiekowe doświadczenie przeczy takiej koncepcji. Znamy dzieła fotogrficzno przedstawiające ten sam konkretny przedmiot, przy czym każde z nich jest całkowicie inne, niezależnie nawet od czynników zewnętrznych, jak pogoda, pora roku czy dnia, niezależnie nawet od punktu, z którego wykonuje się obraz. Fotograf artysta operuje wielką ilością czynników i środków kształtujących obraz (wycinek ramki obrazu, wartości tonalne, układ formalny, zależny zasadniczo od punktu widzenia, wreszcie punkt czasu, czyli moment wykonania zdjęcia, tak Istotny dla przedmiotów ruchomych). Różne kombinacje wzajemne tych czynników dają nieskończenie wielką ilość możliwych obrazów.

Artysta fotografuje konkret, lecz wybiera Jego odmianę, w ten sposób, aby obraz ostateczny wyrażał jego założenie pierwotne. Oczywiście nie każde założenie jest możliwe do zrealizowania drogą fotograficzną, lecz właśnie fotograf artysta umie wybrać wykonalne warunki obrazu.

Wybór środków, Jakimi fotograf tworzy dzieło, jest istotną częścią Jego pracy twórczej. Wybór środków decyduje o indywidualności; wybór środków decyduje o wyrazie obrazu.

Nie ma żadnych prawideł na wybór środków. Prawdziwy artysta musi sam decydować, sam konstruować obraz z wszystkich dostępnych mu i wybranych przez niego elementów. Tu jest pole dla Jego inwencji twórczej, tu może indywidualne swoje spojrzenie na świat wyrazić ^w oryginalnej formie.

113