Geologia wyklad 4

c.cJ. F 13 (W 06)

Cytia - sapropel. w którym rozpoznawane są resztki pochodzące z planktonu roślinnego tj. drobnych glonów żyjących w powierzchniowych wodach (tworzy- się w jeziorach eutroficznych - wody powierzchniowe bogate w tlen i substancje odżywcze - zatrute wody denne). W zależności od przeważającego rodzaju substancji organicznych lub mineralnych, jak również detrytusu organicznego wyróżnia się wiele odmian gytii np. gytia piaszczysta, ilasta, węglanowa (przy CaC0₃ ponad 80% przechodzi w kredę jeziorną), wapienna - drobnoziarnisty popielaty muł wapienno - ilasty z domieszką drobno roztartych wapiennych skorupek mięczaków-, gytia krzemionkowa.

Dy sapropel zaw ierający ponad 50% brunatnoczamej koloidalnej materii organicznej podobnej do torfu, której głównym składnikiem są najczęściej produkty wymyte z rozkładającej się ściółki lasów iglastych albo ze śródleśnych torfowisk. Tworzy się w-jeziorach dystroficznych. tj. bardzo źle przewietrzanych ubogich w życie organiczne.

Kreda jeziorna - {zwana marglem łąkowym lub jeziornym) jest to drobny szlam (muf) wapienny zmieszany z iłem. zawierający drobne glony wapienne oraz skorupki słodkowodnych mięczaków -

ślimaków i małży. Geneza - w wodach jezior znajduje się na ogół duto węglanu wapnia w postaci rozpuszczonej. Bujne życie organiczne zużywa zawarty w wodzie CO_:. wskutek czego wytrąca się węglan wapnia tworząc kredę jeziorną.

Ziemia okrzemkow a (diatomit) - powstaje w jeziorach z nagromadzenia krzemionkowych szkielecików okrzemek.

Ruda darniow a - (pospolity osad jeziorny szczególnie na Niżu Polskim) - składa się ona z węglanów i tlenków- żelaza z domieszkami związków manganu. Wytrąca się na roślinach wodnych, tworząc po stwardnieniu naskorupienia lub konkrecje limonitu komórkowego.

Wymienione wyżej osady jeziorne powstają w jeziorach położonych na obszarach o klimacie wilgotnym

Wjeziorach położonych w strefach o klimacie suchym i gorącym odbywa się wytrącanie w nich osadów chemicznych.