Geologia wyklad 1 5 5

Na powierzchni Ziemi występuje kilkadziesiąt w tym około 40 dobrze udokumentowanych plam gorąca . Typowy czas trwania plamy gorąca wynos około 100 min lat.

Transport gorącej materii płaszcza w pobliże powierzchni odbywa się nie tylko dzięki prądom konwekcyjnym pod strefami ryftów. Przypuszcza się, że istnieją też ogromne „kominy” gorącej, lekkiej materii mające swój początek aż na granicy płaszcza z jądrem, a sięgające przez cały płaszcz do astenosfery. Są to tzw. pióropusze płaszcza - mają one średnice do kilkuset km, a gorąca materia unosi się w nich ku górze z dużą szybkością (być może nawet do 2 m/rok), po czym promieniście rozprzestrzenia się w astenosferze. podgrzewając ją i podnosząc jej górną granicę. Przez to nad pióropuszami płaszcza litosfera ulega unoszeniu i jednoczesnemu cienieniu. Na powierzchni Ziemi powstaje wtedy plama gorąca - bardzo łagodna kopuła o średnicy od kilkuset do 1500 km, wyniesiona o 1-2 km, o wyraźnie podwyższonym strumieniu cieplnym i cieńszej litosferze. Często, lecz nie zawsze, towarzyszy jej wulkanizm.

Plamy gorąca występują na granicach płyt i wewnątrz nich - zarówno pod litosferą oceaniczną, jak i kontynentalną. Są dość stabilne (przemieszczają się najwyżej 1-2 cm/rok), a więc to płyty litosfery przesuwają się nad nimi. Powoduje to obserwowane czasami przemieszczanie się przejawów wulkanizmu, a nawet pozwala stwierdzić zmianę kierunku ruchu płyty, jak np. w łańcuchu Wysp Hawajskich, których nieaktywne dziś wulkaniczne przedłużenie ku NW, a potem ku N odzwierciedla ruch płyty pacyficznej na odcinku ok. 5000 km (najpierw ku N, a potem ku NW) w ciągu ostatnich 60 min lat.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Geologia wyklad 5 F 08 (W 08) Falowanie wody morskiej - wykorzystanie do produkcji prądu Turbina Za
Geologia wyklad 5 F 09A (W 08) Prądy oceaniczne powierzchniowe i głębinowe F 09A (W 08) 180°
h3,s5 Wody powierzchniowe wody występujące na powierzchni ziemi, łatwe do bezpośredniego ujęcia
Geologia wyklad 1 5 F 23 (W 01 -2)Rodzaje ognisk trzęsień ziemi (hipocentrum) Rodzaje ognisk trzęsi
Geologia wyklad 1 5 F 25 (W 01-02)Rozkład ognisk trzęsień Ziemi Do obszarów sejsmicznych należą dwa
Geologia wyklad 1 5 F 27 (W 01 -02) Rozchodzenie się fal tsunami po trzęsieniu ziemi w Chile w 1960
Geologia wyklad 5 Główne oceaniczne prądy powierzchniowe F 09 (W 08) Główne komórki cyrkulacyjne pó
Geologia wyklad 5 2Prąd Zatokowy (także Golfsztrom, Golfstrom) - powierzchniowy prąd morski północn
100(33 Glin • Ghn jest trzecim najpowszechniej występującym pierwiastkiem na powierzchni Ziemi. ■ So

więcej podobnych podstron