IMG 91
Bohater
Autor — Podmiot literacki PL ISSN 0084-4411 ISBN 83-04-01407-6
ZBIGNIEW MAJCHROWSKI
PISARZ I JEGO SOBOWTÓR
REKONESANS
Przeczytać wszystko, co napisał i co sam przeczytał, jego dzieła-i jego lektury, dalej listy, jakie otrzymywał i jakie wysyłał, odbyć podróż szlakiem jego peregrynacji — jakie dałoby efekty? (A przecież-choćby w mickiewiczologii co niektórym udało się zbliżyć do tego stanu,, pokonać znaczną część dystansu — geograficznego, historycznego, her-meneutycznego).
Stale ta sama pokusa zbliżenia do granic możliwości, a zarazem lęk przed utożsamieniem, przed zatraceniem się w cudzej biografii, przed — w istocie — samounicestwieniem w interpretacji. Zostać repliką, falsyfikatem, fałszywym sobowtórem pisarza — zgodzić się na ten „wypadek przy pracy”? Ta „całopalna” interpretacja to przecież podświadoma utopia każdego historyka literatury, dążenie, z którego jednak zwykle w porę się wycofuje | Bo ten marzony horyzont oczekiwań interpretatora jest zarazem horyzontem niebezpieczeństw, pułapek i zagrożeń interpretacji.
1 Niegdyś, zawładnięty — za sprawą Różewicza i jego Białego małżeństwa — zagadką Marii Komornickiej, zapomnianej jeszcze wtedy pisarki młodopolskiej, usiłowałem ustalić udokumentowaną, a dalej już tylko hipotetyczną listę lektur Komornickiej; później zamierzałem oczywiście przeczytać wszystkie te książki. Żyłem nadzieją, że odtworzenie „biografii lekturowej” potrafi choć w części ożywić tę postać, przybliżyć się do jej tajemnicy! Na ile było to młodzieńczo-historyczno-literackim złudzeniem, na ile zaś nieuświadamianym wówczas do końca eksperymentem metodologicznym — próbą dopełnienia krytyki tematycznej? „Całość dzieła” miała być bowiem skonfrontowana z „całością lektur” pisarza, całość doświadczenia wypowiedzianego z całością doświadczenia lekturowego. Zamiar został wkrótce, po kilku lekturach, zarzucony, nie tylko ze względów „organizacyjnych”, bardziej chyba nawet z lęku przed tego rodzaju zbliżeniem. Oczywiście, już wtedy nie miałem złudzeń, że pełne zbliżenie jest możliwe: nie sposób przecież wyłączyć tej imitacji czytelniczej z porządku własnych lektur. Geniusz i obłąkanie Cezarego Lombroso, ówczesny bestseller, będzie teraz czytany ze świadomością całej współczesnej psychiatrii (z antypsychiatrią włącznie!), Oskar Wilde — ze-świadomością Jean Geneta itd. Podobne zamiary towarzyszą zwykle lekturze Dzienników Zofii Nałkowskiej, które w dużej części są właśnie dziennikiem lektur, pokusa tym bardziej więc narasta.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
IMG!18 Bohater Autor —.-Podmiot literacki PL ISSN 0084-4411 ISBN 83-04-01407-6 JACEK BALUCH AUT
51889 IMG!07 (2) Autor — Podmiot literacki — Bohater PL ISSN 0084-4411 ISBN 83-04-01407-6 JERZ
Śmierć oswojona etnologiczny szkic o umieraniu Śląskie miscellanea, t. 3 Literatura — folklor
Cena zł 210.— PL ISSN 0373 6547 ISBN 83-04-02633-3
Litteraria XXXVII, 2009 PL ISSN 0084-3008 TOMASZ ŚLĘCZKA Instytut Filologii Polskiej Uniwersyte
Litteraria XXXVII, 2009 PL ISSN 0084-3008 PROFESOR MIECZYSŁAW KLIMOWICZ (1919-2008) Dnia 26 sierpnia
Litteraria XXXVII, 2009 PL ISSN 0084-3008 DOROTA HECK Instytut Filologii Polskiej Uniwersytet
ISSN 0208-6336; ISBN 83-226-0652-4 23. D. Dziewanowska, Projekt zbioru ćwiczeń z
skanuj0013 (182) 118 Jan z Kijan. Autor a jego podmiot literacki Jeszcze w okresie pełnego rozkwitu
skanuj0016 (154) 10 Autor n Jego podmiot literacki uczestniczy. Nie pisze panśglryków, nie szuka me
IMG?91 (2) 122 MAREK STANISZ potrzebne rozszczepienie samych siebie na podmiot i przedmiot własnych
skanowanie0014 Pamiętnik Literacki XCVII, 2006, z. 3 PL ISSN 0031-0514 KAMILA BUDROWSKA (Uniwersytet
więcej podobnych podstron