IMG–57
7.6. Testowe metody oceny stanu odżywienia roślin
Metody testowe, które sąsteyblcie a łatwe w wykonaniu, nie znalazły jak doeąd szerszego zastosowania pvakt>acznego w ocenie stunu odżywienia roSlin. Nie wymagają wprawdzie posiadania kosztowiaej aparatury a odczynników jak analizy labora-toryine. są jednak se reguły raniej dokładne. za£ interpretacja wyników jeat utrudniona ze wzglądu na brak opracowania liczb granicznych *JI« poszczcgólnych gatunków roSJin, faz rozwojowych, a także specyficznych warunków glebowych i leli ma tycz-nych. Jako najbardziej przydatną w badaniach i praktyce ogrodniczej uznaje xą ocenę stanu odżywienia roślin nas podstawie zawartości chlorofilu w liściach oraz w oparciu o zawartość azotanów w soku komórkowym.
Pierwsza z wymienionych metod to Jest pośredni test chlorofilowy, oparty na wykorzystaniu dodatniej zależności między zawartością azotu a poziomem tego barwnika w liściach roślin. Ocenę zawartości chlorofilu przeprowadza się chlorofilo-meti cni SPAD 302 (Soi/ f*I<x**t Mptałysis Z>eve/opwrnr) firmy Minolta, bądź aparatem Hydro tester. Wynikiem pomiaru są liczby nicmianowane, określone Jako jednostki SPAD. Powierzchnia pomiaru jest niewielku i wynosi 6 mm*1, ale wykonanie oznaczeń na 30 liściach u różnych roślin daje wynik wiarygodny. Do oceny bierze się młode, w f>elni rozwinięte liście. Uzyskany odczyt porównuje się z wynikam otrzymanymi na drodze eksperymentalnej dla danego gatunku a określonych warunków wzrostu, odpowiadających optymalnemu odżywieniu azotem.
Inną metodą stwarzającą możliwość monitorowania stunu odżywienia roślin a określenia potrzeb nawożenia poglówncgo azotem jest oznaczanie koncentracji azotanów w soku komórkowym za pomocą aparatu Honba Cardy Model 141. Jest to również metoda łatwa w wykonaniu, szybka, a wyniki nic są uzależnione od temperatury otoczenia. Modyfikuje j-e natomiast faza wzrostu roślin, zawartość wody w tkankach, u także warunki wzrostu. Pomiar zawartości azotanów w soku komórkowym jest bardziej czulą metodą oceny stanu odżywienia roślin niż ocena zawartości chlorofilu.
7.7. Zasolenie gleb i podłoży ogrodniczych
Zasolenie gleby jest sumarycznym stężeniem soli. spowodowanym ich naturalnym nagromadzeniem w glebach lub nieracjonalną działalnością człowieka. Największy wpływ na zasolenie mają aniony chlorkowe, azotanowe, siarczanowe, baronowe oraz kationy sodu, potasu, glinu ■żelaza - Generalnie aniony, ze względu na ich słabą sorpcję fizykochemiczną, silniej oddziaływują na zasolenie aniżeli kationy.
W warunkach naturalnych zasolenie występuje w warunkach klimatu suchego, na skutek podsiąkania wód gruntowych i gromadzeń i a się sol i w wierzchnich warstwach gleby. W umiarkowanym klimacie Polski, zjawisko to może wystąpić w intensywnej produkcji ogrodniczej, jako skutek stosowania nadmiernych dawek nawozów, gromadzenia się związków balastowych, zawartych w nawozach nisko*
l
124J
r
prccciKow-ycli. a także stosowania niewłaściwej wody do podlewania. Najczęściej ^wolujf je nadmierne nagromadzenie jonów NO/ i K*. a w dalszej kolejności Na*,
CHSO,-*.
Gleby zasolone mają gorsze właściwości fizyczne. Ujemny wpływ żasóle-j tin om rośliny może być wynikiem toksycznego oddziaływania danego jonu, npl sodo. boni lub też przekroczenia granicy tolerancji rośliny na sumaryczne stężenie roli, prowadzące do ograniczenia pobierania przez nią wody z podłoża. Zjawisko to, wzywane suszą fizjologiczną, powoduje słabsze wschody, zahamowanie wzrostu i nbki plon roślin. Liście roślin uprawianych na glebie zasolonej mają zabarwicie aicbicskozidonc, następnie brunatnieją i zasychają. Pokrój takich roślin staje nę strzelisty, międzywężlu ulegają skróceniu, a system korzeniowy jest słabo roz-•inięty.
Zasolenie oznacza się za pomocą konduktoroctru. dokonując pomiaru przewodności elektrycznej właściwej, wodnej zawiesiny gleby lub podłoża (przy stosunku objętościowym gleby lub podłoża do wody jak 1:2). Przewodność właściwą oznacza się symbolem EC (ang. electrical conductnity) i wyraża w msem1 lub psett1 (nńlisimensach-cnv>. mikrosimcnsach-cm'1). Wcześniej zasolenie gleb oznaczane w stacjach chemiczno-rolniczych podawano w g NaCI lub KCI w przeliczeniu ■aldm'.
Wrażliwość roślin na zasolenie podłoża jest zróżnicowana, w zależności od
punku (Ittb. 7), a także ich fazy rozwojowej. Generalnie, rośliny młode są bardziej wrażliwe na zasolenie niż w późniejszych fazach wzrostu. Ujemne skutki zasolenia i roślin bardzo wrażliwych mogą wystąpić przy 2-4 msem1, u średnio wrażliwych przy 4-8 ms-cm*1, a u mało wrażliwych 8-16 ms em ' (lab. 8). Reakcja roślin na zasolenie jest uzależniona od wilgotności gleby, dlatego podczas suszy jego szkodliwe działanie na rośliny ujawnia się najbardziej.
W celu złagodzenia ujemnego wpływu zasolenia na rośliny stosuje się różne zabiegi, polegające na zmniejszeniu stężenia soli, przemianie ich w formy mniej toksyczne, dodaniu podłoża sorbująccgo nadmiar soli, uprawie roślin odpornych na zasolenie. Nadmiar soli można usunąć, przepłukując glebę lub podłoże wodą
"a ' ■£- V TABELA 7. W,ałliwo« „takich rcilln wrzyw-tac7.oslajCTr«dew.ySlk,ml» wo „ M J§|| Ieb
|
Mało wrażliwe |
Średnio wrażliwe |
Bardzo wrażliwe |
|
Kapustne Burak Rzepa Jarmuż Szparag |
kukurydza marchew ogórek sałata groch cebula pomidor szpinak papiyka |
seler fasola ziemniak rzodkiewka bób |
rozpuszczalne związki sodu, chloru i potasu, które jednak, dostając się do wód gruntowych, przyczyniają się do zanieczyszczenia środowiska rolniczego. Dobre wyniki można uzyskać, mieszając glebę lub podłoże z materiałem ubogim w składniki pokarmowe, np. torfem wysokim.
Na glebach o niezbyt wysokim pH, szkodliwy wpływ zasolenia tnożna złagodzić przez wapnowanie, wyko-
125
Wyszukiwarka