Morine Dusza kina1
„ cieni i świateł... Widz bierny jest także wi-
film--na równi z jego autorami.
^W^tywna bierność-sprawia," że „potrafimy .'Yznudzenia (a nawet z przyjemnością) oglądać p ekranie przeokropne brednie, których nigdy /'"zniosłoby się w lekturze” (Berg). Film nie tyk
to
oddziałuje .samą obecnością obrazów (co nie
a są to rzeczy sobie równe, jeśli się nie uwzględnia ludzi ■ńeczułycU na uroki kina; tymi zaś niezwykle interesujący-!«i przypadkami zajmiemy się w innym studium. '%
^gkarżać. ■ Na pewno można mówić o bierności sensie, że .kino otwiera bez ustanku przed R Ciekiem szansę uczestnictwa i że owo u-czest-c^o niejako bezwiednie w nim się spełnia. Ale /ostatecznym rozrachunku cała siła uruchamia-/ procesy-, pochodzi od widza; ona w nim drze-W Gdyby nie ona właśnie, cały film bvłby nie-
j fruHnym do określenia.” (Meyer Levin) „Głupi filw jest zawsze nie tak głupi jak głupia po* tfieść,” (Daniel Rops) „Ach, te pierwsze filmy; idiotyczne, ale cudowne.” (Blaise Cendrars) Ą wszyscy razem: „To idiotyczne, ale zabawne.” Jest
^starcza: statyczne filmy dokumentalne nudzą)|. jg w odpowiednich momentach prowokuje do Uczestnictwa, tak jak specjalista od akupunktury, /woluje pożądane objawy stosując nakłucia; w ■gji sposób umysł widza, aktywny i pobudzony, wa pewnej dynamice, która jest w gruncie rze-^jego własną dynamiką.28 To dlatego pewien krytyk wyznał bez ogródek, że wzruszył się giętko obejrzawszy w kinie film Dreyera Orvet\ oparty na sztuce, która go śmiertelnie znudziła ia scenie. To dlatego właśnie spotykamy się z na-dępującymi zdaniami: „Nawet w najobrzydliw-^ych filmach wyczuwamy jakieś hipnotyczne od-: ^aływanie.” ..Nawet najgorsze kino pozostaje :ednak kinem:I_ toznaczy ___czymś wzruszającym
Zatrzymaliśmy się już nad kilkoma przejawami uczestnictwa w filmie, właściwymi dla kinematografu Lumiere’a. Przypomnijmy je: zdziwienie)? pobudzona próżność^ lęk, a także p-rzy j emnoscDśpcP wodowana rozpoznaniem samego ^siebie na ekrm nie, jak również odkryciem na nim rzeczy" znal mych. A poza tym doświadczenie Kuleszówa.
mm
to kluczowa formuła fenomenu uczestnictwa w filmie.
antropologiczny wachlarz projekcji—
-IDENTYFIKACJI
Dorzućmy do tego jeszcze zjawiska w sposób szczególnie charakterystyczny wywołane i wyolbrzymione przez kino. Pierwsze, najbardziej pospolite i najczęściej zauważane —• to fenomen
identyfikacji z jakąś postacią ekranową. Możemy tutaj jeszcze raz przytoczyć skrajnie wypadki fałszywej identyfikacji, szczególnie uderzające u ludzi pierwotnych, dzieci i neurotyków. Moja córka Weronika, mająca cztery i pół roku, woła na widok dżokeja-karzełka w Największym widowisku świata: „Patrz, Weronika.” Caffary opowiada, że w 1950 roku wyświetlano irańskim koczownikom Bachtiarom zrealizowany w 1924 roku film mówiący o ucieczce ich plemion (Trawa Meriana C. Coopera i S. Schoedsaeka). Liczni widzowie tego filmu hałaśliwie rozpoznawali się w postaciach do-rosłych uczestników tych wydarzeń, chociaż w czasach, o których mówi film, byli dziećmi. Niemniej jednak wraz z kinematografem, jak już wspominaliśmy, pojawia się zjawisko fałszywego rozpoznania.
Jest rzeczą oczywistą, że widz dąży do utożsamiania. z sobą postaci ekranowych, a zarazem utożsamiania się z nimi, wykorzystując podobieństwa fizyczne i moralne, na które natrafia. To dlatego właśnie — jak wynika z badań'Lazarsfel-
139
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Morine Dusza kina Magia nie ma swej prawdziwej iste jałowa, jeśli sprowadza się do uw jest il
Morine Dusza kina 7 tak łatwo przechodzi się z płaszczyzny uczuciowy na magiczną. I dlatego właśni
Morine Dusza kina 3 b,s".pc2one w powietrzu $ 1B
Morine Dusza kina 4 uefi aCj , * ,W ™ fgflf, /W; ?/$» pe*/>. ./>* jjl®330-
Morine Dusza kina Magia nie ma swej prawdziwej iste jałowa, jeśli sprowadza się do uw jest il
Morine Dusza kina 1 i identyfikacja wiążą się z sobą w łonie tego samego ogólnego kompleksu zagadn
Morine Dusza kina 2 UCZESTNICTWO UCZUCIOWE ‘A- wraca do ciała swego właściciela, umiejscawia się w
Morine Dusza kina 5 • v nowy wynalazek od samego początku za-aP /eonąć w służbę spektaklu. Kinemat
Morine Dusza kina 7 tak łatwo przechodzi się z płaszczyzny uczuciowy na magiczną. I dlatego właśni
Morine Dusza kina 8 Projekcje—identyfikacje (artysta)- Autor I tej rzeczywistości, która w dziele
Morine Dusza kina 9 ktakulame sytuacje, są teraz dopingowane przez tysiączne odmiany czasu. Odtąd
Morine Dusza kina0 swoje przypływy i odpływy, swoją dźwiękową- magmę — do ogólnego uczestnictwa
Morine Dusza kina2 23 Dla ułatwienia mówimy już to o „identyfikacji”, już to o „projekcji”, zależ
więcej podobnych podstron