Obraz7

I

pustotę, teatralny koturn. „Pokazałem się więc po raz pierwszy jako artysta ludziom, którzy bynajmniej o ar-tystostwie nie myśleli... ważną, i okropną tragedią rzeczywistą zajęci”. Tak mówił o roku 1832, bo w nim właśnie ukazały się tomy I i II jego Poezji. Niestosownymi publikacjami zgubił się — jak utrzymuje — „na cały czas życia mego”. W polskim układzie literackim konsekwencje są dotkliwe: „[...] i teraz muszę bez echa śpiewać, choć śpiewam inaczej”. Bez echa— bo w Polsce nie ma ani krytyków, którzy by tę zmianę dostrzegli i zrozumieli, ani czytelników „dość szybko sądzących, którzy by się sami z pierwszego sądu otrząsnąć mogli, i z czystą uwagą iść za nową pieśnią poety”.

' „Choć śpiewam inaczej”, „nowa pieśń poety...” Spod surowego werdyktu z r. 1839 Słowacki wyraźnie wyłączył III tom Poezji, a więc i Lambra. Powieść poetycką o powstańcu greckim traktował chyba wówczas jako objaw i dowód „nowej pieśni”, jako. rzecz napisaną już w nowym duchu. Nie zostało to jednak zauważone ani przez współczesnych, ani przez potomnych. Lambro podzielił los innych młodzieńczych utworów Słowackiego — uznano go za podobny do poprzednich powieści poetyckich wykwit egzotyzmu, który trąci w gruncie rzeczy rozwydrzonym egotyzmem. Jeszcze Młoda Polska była w stanie do niego się przyznać, ale też i ze szczególnych powodów. Berent w Próchnie ■— „powieści współczesnej”, swym eseju o artyście i powieści o dekadentach, wykorzystał wyjątki z Lambra dla auto-

nia Lambra dla oddania dwuznacznej tragedii schył-kowości.

Najsławniejszy jako poeta-żołnierz i przyzwyczajony do cięcia mieczem również i w krytyce Seweryn Goszczyński w słynnej rozprawie Nowa epoka poezji polskiej z r. 1835, gdzie większości twórców odmówił prawa do zwania się narodowymi, podkreślił, że nie uważa Słowackiego „za oryginalnego i narodowego pisarza”, a poematowi Lambro nie chciał poświęcić ani chwili uwagi — ze względu na to, że jest dziełem „obcej osnowy”. Goszczyński wyrokował jak słowianofilski sek-ciarz, którym był wtedy w istocie — ale i coś więcej jeszcze wchodziło tutaj w rachubę.

Bo dlaczego zamiast o powstaniu polskim, tak przecież jeszcze boleśnie, najboleśniej obecnym w świadomości, pisał Słowacki o niepodległościowym powstaniu greckim? Na dodatek przypisując mu „rozpaczliwe poczucie klęski” zupełnie nie w porę — jak dowodził Kleiner — „wszak Grecja była już wyzwolona w chwili, gdy Słowacki tworzył Lambro”. Wybrał sobie — jak sądzili niektórzy i jak sam sugerował we wstępie — powstanie greckie dla nadania swej poezji charakteru bardziej „ogólnego”, nie ciasno narodowego, ale jednocześnie nie umiał i nie chciał wyzbyć się polskiego podtekstu. „Bo jego sąd o powstaniu greckim to sąd o powstaniu polskim; bo pragnął walkę narodową pokazać w mrokach pesymizmu. Zresztą — z umyślnym wyjaskrawieniem, z pozą literacką głosił w ogóle pesymistyczny pogląd na świat” (Kleiner). Temat greckiej walki o wolność był w romantyzmie europejskim bardzo modny, a śmierć Byrona w Grecji nadała mu jeszcze szczególny wymiar. Podjęcie go jednak w r. 1832 przez Słowackiego oznaczało już pewien sprzeciw wobec polskiego kanonu powstańczego — i tak zostało zrozumiane.

Kleiner potraktował Lambra pobłażliwie. W końcu

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
skanuj0019 (94) *1 to już analogiczne do współczesnych ufnall. Wydaje się. że po raz pierwszy wprowa
IMG130 Nazwa Octavia w historii Skody pojawia się dwukrotnie. Po raz pierwszy w 1959 roku dla określ
80128 skanuj0019 (94) *1 to już analogiczne do współczesnych ufnall. Wydaje się. że po raz pierwszy
Pojęcie jakości. Jakość - pojecie jakości lub usługi (Uważa się, że po raz pierwszy pojęcie jakość
035 3 JAR RADUNImroczna kraina dziwów „Każdy kajakarz, który znalazł się tu po raz pierwszy, ma praw
img526 (2) 180 Sacrum i profanum W 1880 roku ukazał się w Paryżu po raz pierwszy „Revue de 1’histoir
KRÓTKA HISTORIA LICZBY >uważa się, żc po raz pierwszy liczb zaczęto używać ok. 30 000 lat p.n.e.
28827 KB0031 Symetryczny, renesansowy układ bordiury pojawia się w Krakowie po raz pierwszy w dekora
gosp.. wywodzącego się pierwotnie z ubezp. społ. rzemieślników. Ta gnipa, która po raz pierwszy jako
80128 skanuj0019 (94) *1 to już analogiczne do współczesnych ufnall. Wydaje się. że po raz pierwszy
PICT0008 książęcej, dobierając do pracy tak biegłego notariusza, jak Michał (po raz pierwszy jako no
12390 obraz7 (15) te bóstwa dają się więc sklasyfikować jako współzawodnicy klasycznej religii grec
IMGd36 czyny i gesty będą artykułami” (Mickiewicz). Nie miał stać się więc po prostu reweiatorem&nbs
Obraz
3 (84) zaś pojawić się mogą jedynie liczby 1, 2 i 3. Co za tym idzie, w szóstym wierszu, w któ
58085 Obraz
3 (84) zaś pojawić się mogą jedynie liczby 1, 2 i 3. Co za tym idzie, w szóstym wierszu,

więcej podobnych podstron