P1020369

164 Tomasz Żukowski

Budynek cały drżał od ruchu maszyn. Długie transmisje (...) krzyży, się wysoko, ledwie dojrzane w obłoku gryzących kolorowych par, co k* chały ustawicznie z kotłów i przyciemniały światło (...). Ostry straszliwi zapach siariri rozchodził się wszędzie (...). Wszystko się trzęsło: few sufity, maszyny, podłogi, huczały motory, świszczały przenikliwie pJj i transmisje, turkotały po asfaltowej podłodze wózki (..,). Robotnicy, szulach tylko i boso, z szarymi twarzami, z oczami zagasłymi i jakby *y. palonymi tą orgią barw. jaka się tutaj tłoczyła, poruszali się cicho i auto^. tycznie, tworzyli tylko dopełnienie maszyn.

Władysław Reymont, Ziemia obiecana (opis łódzkiej farbiami w końcu XIX wieU XIX wiek przyniósł dwa zasadniczo odmienne projekty rozwiązania „kwestii robotniczej". Pierwszy — prezentowany przez część elit polj. tycznych i niektóre środowiska pracodawców, naukowców i hierarchów kościelnych, wreszcie przez wielu działaczy robotniczych — opowiada się za zmianami stopniowymi, przeobrażającymi status quo poptzez two-rżenie ustawodawstwa pracy i systemu zabezpieczenia społecznego, rozwój oświaty, organizowanie związków zawodowych, spółdzielczości, I partii robotniczych. Drugi odrzucał reformizm na rzecz rewolucji ~ obalenia kapitalizmu uznanego za praźródło „kwestii robotniczej", za ustrój prowadzący nieuchronnie jednostki do bogactwa, a masy do nędzy.

Wielki przemysł, który po całej kuli ziemskiej poluje na nowych konsumentów, obniża u siebie w kraju spożycie mas do głodowego minimum i podkopuje tym samym własny rynek wewnętrzny.

Fryderyk Engels, Anty-Diihring Akumulacja bogactw na jednym biegunie jest więc zarazem akumulacją nędzy, udręki, pracy, niewoli, ciemnoty, zdziczenia i degradacji moralnej na I przeciwnym biegunie. I

Karol Marks, Kapitał I

Historia przyznała rację pierwszemu z tych stanowisk. Wiek XIX i XX to stała poprawa sytuacji środowisk pracowniczych w najbardziej rozwiniętych społeczeństwach kapitalistycznych. Próba budowy altcr-natywnego ustroju — socjalizmu — zakończyła się niepowodzeniem. I Okazał się on jedynie mniej sprawną mutacją struktur i instytucji cywilizacji industrialnej, budując, na preiyferiach światowego kapitalizmu, inny — kosztowniejszy społecznie i politycznie — wariant społeczeństwa przemysłowego. Jednym z symptomów końca tego eksperymentu okazały się — paradoksalnie — wielkie protesty robotnicze rozpoczęte w Polsce w roku 1970 i 1980 w zakładach, których patronem był współ-wórca realnego komunizmu —■ Włodzimierz Lenin.

Podstawowe pojęcia

Nader pojemne pojęcie „kwestia pracownicza" stosowane jest przy analizie trzech jakościowo odmiennych, choć powiązanych ze sobą, problemów:

— materialnej i psychospołecznej sytuacji jednej z kilku najważniejszych grup społeczeństwa industrialnego — robotników (czy szerzej pracowników najemnych), zaspokajaniem ich potrzeb w rolach konsumenta;

— spraw wiążących się z pełnieniem przez ludzi ról pracowników, ich aktywnością w sferze pracy:

— stosunków wynikających z podziału władzy i własności, miejsca pracowników najemnych i ich przedstawicielstw w życiu politycznym.

Z każdym z tych ujęć„kwestii pracowniczej” wiążą się kluczowe pojęcia.

Analizując sytuację materialną i psychospołeczną pracowników, powinniśmy się zająć problemami, którym poświęcone są inne fragmenty tej pracy. Na pierwszym miejscu wymienić trzeba warunki bytu (a w ich ramach dochody nominalne, ich strukturę i zróżnicowanie, koszty utrzymania, dochody realne, wydatki i ich strukturę, spożycie artykułów żywnościowych, wyposażenie w wyroby trwałego użytku, sytuację zdrowotną, uczestnictwo w kulturze, wypoczynek). Nie wolno też pominąć kwestii mieszkaniowej, stanu świadomości, w tym samooceny własnej sytuacji, wreszcie — zjawisk patologicznych.

Zajmując się problemami związanymi z ludzką aktywnością w sferze pracy, badać będziemy sytuację na rynku pracy, warunki wynagrodzenia (również tym zagadnieniom poświęcone są odrębne rozdziały pracy), i warunki pracy.

Na warunki pracy składają się: materialne środowisko pracy, organizacja pracy, stosunki międzyludzkie.

Przez materialne środowisko pracy rozumiemy stan maszyn i urządzeń roboczych (w tym stopień uwzględniania przy ich konstruowaniu zasad ergonomii) oraz stopień oddziaływania takich czynników, jak mikroklimat miejsca pracy (w tym bardzo niska i bardzo wysoka temperatura, wilgotność), czynniki chemiczne (gazy, pary, pyły), promieniowanie (świetlne, mikrofalowe, laserowe, jonizujące), działania drgań mechanicznych (hałas, wibracja, infra-i ultradźwięki), zagrożenia biologiczne (obecność wirusów, bakterii, grzybów itp.).

Od materialnego stanu środowiska pracy zależy bezpieczeństwo

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
P1020371 168 Tomasz Żukowski dukcji we własnym domu, opartej na podstawie wysoko rozwiniętej elektro
P1020370 Tomasz Żukowski Tomasz Żukowski owe Konsekwencją złej sytuacji w tej mierze są cho. zależne
40 Urząd pocztowy i telegraficzny. Urząd pocztowy ulica Krupówki, otwarty przez cały rok od godz. 8—
img077 A ponieważ skończyło się już jedzenie, postanowiłam żywić się słowami: przeczytałam cały słow
tekst na socjo9 214 Tomasz Szlendak przewodząca odcina wchodzącego od sygnałów, proponuje ciszę w p
Przez cały okres od 17 września do 15 grudnia wychowawcy świetlicy będą systematycznie współpracować
nia nie było najlepiej.Przez cały okres od 1923 r. władza miejska zmuszona była opłacać należność za
Reguła siedmiu 173 ale poziom wskazywany przez cały spadek od szczytu w styczniu 1994 do dołka w mar
79 (164) Rz. 4: jak rząd 2. Rz. 5: 3 skrz. 1+2 p.-l. od tyłu, 3 skrz. 2+1 l.-p. od przodu, 3 skrz. 1
P1020327 się jony różniące się znacznie ruchliwością od jonów obecnych pierwotnie w roztworze. Punkt
codziennie choćby pół godziny . Logiki nie można się nauczyć czytając cały podręcznik od początku do
Teoria czynności Tadeusza Tomaszewskiego Ta zdolność płynnego przechodzenia od jednego poziomu regul
b Tomasz Grzyb i Adam Sitkowski MYŚLI Od złotówki lak zacząć zarabiać nie mając pieniędzy ani
Alfabet Wczoraj do domu mojego wszedł Cały alfabet od a do zet: a, h, c, cl, e, f g, h, i, j, k, I,
Image019101 3. Ze strony loży symbolicznej Świątynia Równości Tomasz Trojański składał, jako jemu o

więcej podobnych podstron