P1090076
przygotowanie do śmierci to zasadniczy warunek dostępu do prawdy, dobra i pełnej wolności. Idzie przede wszystkim o wolność od tego wszystkiego, co człowieka pomniejsza. Filozoficzna śmierć to metafora niezależności od tego. co znikome - w tym od największej ludzkiej namiętności: od strachu przed śmiercią. Nic dziwnego, że taka śmierć jest zarazem narodzeniem nowego człowieka - człowieka podobnego bogu. Mówiąc pozytywni®* oznacza ona bowiem proces budowania wewnętrznej harmonii polegającej przede wszystkim na prymacie tego, co rozumne i duchowe nad ludzkimi namiętnościami. Wbrew parodystom chrześcijańska medytacja śmierci nie jest postawą nihilisty, lecz wezwaniem do miłości. Stojąc w obliczu śmierd, rozumiemy, że każdy dzień jest niepowtarzalną okazją. Powraca barwa i waga każdej chwili. Żaden stracony dzień, żadna chwila już nie wrócił Nie wolno czekać. Właśnie dlatego na plakatach Hospicjum umieściliśmy początek słynnego wiersza księdza Jana Twardowskiego, który przypomina: „Śpieszmy się kochać ludzi tak szybko odchodzą”. Czas jest policzony. A
Jest więc hospicjum filozofią? Cóż, oczywiście nie w tym znaczeniu, by głosiło jakąkolwiek nowatorską doktrynę, lecz dlatego, że obok walki z towarzyszącym umierającemu cierpieniem fizycznym kładzie wielki nacisk na sprawy duchowe. Praca hospicjum polega - w ogromnym stopniu - na dezawuowaniu strategii unikania prawdy o tym, że pomrzemy. Dotyczy t®j również lekarzy i ich rodzin. Człowiek niezdolny pogodzić się z własną śmiercią - nie jest zdolny pogodzić się ze śmiercią cudzą.
Tylko co wspólnego z filozofowaniem ma poważna, empiryczna dziedzina naukowa, jaką jest dziś medycyna? Liczne kontrowersje związane z dzia-lalnością hospicjów dotyczą właśnie tej sprawy. Pojawia się pytanie: czy lekarz nie przekracza swoich kompetencji naukowych, aplikując choremu wyznawaną przez siebie filozofię? Możemy jednak odwrócić to pytanie. Czy nie jest złudzeniem, że lekarz może uniknąć filozofii, uniknąć pytań o to wszystko, co nie podlega dyscyplinie nauk empirycznych? Oczywiście nie może. Nie istnieje spór: medycyna versus hospicjum. W istocie jspór, który istnieje między lekarzami gotowymi zaleczyć człowieka na śmierć a hospicjami, jest właśnie sporem filozoficznym. Pozostawienie umierającego talu jest również wyborem, którego nie da się wyjaśnić w kategoriach naukowych. Nie ma powodu umniejszać wagi wyboru, przed którym staje lekarz, podejmujący decyzję przeniesienia chorego do hospicjum. Nie ma też powo-60 du sądzić, że zatrzymując chorego w szpitalu, gwarantuje nam, źe pozostajemy w obszarze czystej, neutralnej aksjologicznie medycyny.
Chciałbym poruszyć dwie kwestie związane z filozofią ruchu hospicyjne-go: problem, który Cicely Sounders nazywa zaniechaniem „uporczywego leczenia” na rzecz „opieki nad człowiekiem umierającym", i założenie mówienia prawdy o faktycznym rozpoznaniu i rokowaniach na wyzdrowienie osób nieuleczalnie chorych. Wybrałem te kwestie nieprzypadkowo. Podejście do problemów prawdy, wolności i koncepcja godnej śmierci stanowią ważne elementy tożsamości ruchu hospicjów domowych. Trzeba też zaznaczyć, że odpowiedzi, którymi kierują się hospicja, stanowią temat poważnych sporów z ciągle przeważającym podejściem wobec osób umierających.
Przedłużanie umierania
Lęk przed stanięciem w obliczu śmierci sprawia, że ludzie umierający poddawani są izolacji. Człowiek umierający zostaje skazany na samotność w chwili, gdy najbardziej potrzebuje ludzkiej pomocy. Wspólnota ludzka, stając się coraz bardziej wspólnotą przyjemności, a nie cierpienia i współczucia, wyklucza umierających ze swego grona, tak jak kiedyś wykluczała zadżu-mionych. Swoisty wstyd i bezradność wobec śmierci sprawiają, że rodzina za wszelką cenę unika rzeczywistego kontaktu z chorym, lekarze zaś jak ognia boją się jakiegokolwiek duchowego zbliżenia z umierającym, stosując podejście nazywane często „byle nie na moim dyżurze".
Trudno nie zauważyć związku między takim podejściem do śmierci i umierania a skłonnością do tego, co określamy mianem „uporczywego leczenia". Idzie tu o leczenie, które w istocie lekceważy fundamentalny dla etyki lekarskiej nakaz harmonii między czynieniem dobra a powodowaniem najmniejszej szkody.
Zdaniem Cicely Sounders, duchowej patronki ruchu hospicyjnego, sprawę najwyższej wagi stanowi rozpoznanie momentu, w którym „uporczywe leczenie" powinno zostać zastąpione „opieką nad człowiekiem umierającym". Zdaniem przedstawicieli ruchu hospicyjnego przedłużanie życia nie jest tożsame z tym, co można nazwać przedłużaniem umierania. Oczywiście podział ten wywołuje duże kontrowersje. Nie ma wątpliwości, że w oczach wielu lekarzy w Polsce decyzja skierowania chorego do hospicjum wygląda
WIOSNA 2004 61
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
I. PEDAGOGIKA I FILOZOFIAi 1. Wychowanie jako powodowanie relacji człowieka do prawdy i dobra Termin
142 Bazy danych 142 Bazy danychOptymalizacja dostępu Zasadniczy czas dostępu do danych bazy to czas
NAUKOAVEGO I SPOŁECZNEGO. 455 i istnieć przywiązanie dzieci do matki, ten zasadniczy warunek
PICT2654 472 Część IV. Twoja śmierć dwudziestu młodych ludzi płci obojga, których przygotowywano do
Gdy już zgromadzisz ilustracje, poddaj je obróbce i przygotuj do składu i/lub konwersji. Wymaga to
JAK TO ZROBIĆ MAM 5 LAT (20) Ćwiczenie jest przygotowaniem do na u ki Poprzez odwzorowywanie dziec
JAK TO ZROBIĆ MAM 5 LAT (20) Ćwiczenie jest przygotowaniem do nauki pisania. Poprzez odwzorowywani
GK (50) Rys. 48. Płotki z zestawu liczb w kolorach Do tych klocków można także przygotować karty. Je
„Trójkąt śmierci" to termin kliniczny odnoszący się do regionu anatomicznego twarzy, zawartego
„Trójkąt śmierci" to termin kliniczny odnoszący się do regionu anatomicznego twarzy, zawartego
David Kahn Krav maga9 Pad w bok To technika ma na celu przygotować do upadku na boi:. Upadając na z
P1090093 Życie po śmierci wsparcia i zaplecza. To bolesne momentami doświadczenie, że najważniejszy
P1090093 Życie po śmierci wsparcia i zaplecza. To bolesne momentami doświadczenie, że najważniejszy
Przygotuj bezpiecznik. Chociaż to właśnie BATNA jest najlepszym kryterium, w stosunku do którego
41319 IMG051 TO JEST NOS MAMYCzy twoje dziecko jest przygotowane do tej zabawy? Jmt przygotowane pH
Studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela przedmiotów zawodowych Żal po śm
więcej podobnych podstron